Wankel motoru 1954 yılında Alman mühendisi Felix Wankel göre geliştirilmiş bir motordur Motor 1957 yılında ilk kere Almanya Neckarsulm ’daki NSU firması standına getirildi başta 1963 yılında NSU Spider marka araca mote edildi 1967 yılında NSU Ro 80 çift diskli wankel motorunu kabul etti NSU Ro 80 2×497,5 cm3 ‘lük bir motor hacmine sahipti 5500 dd ’da 136 HP baskı üretiyordu Motorun ağırlığı 103 kg ’dı Sıkıştırma oranı 91 ’di NSU ’dan başka o yıllarda Japon Toyo Kogyo Firması da wankel motoruyla kuvvet üreten araba üretmiştir 1972 yılında Amerikan GM firması 5 yıl içerisinde Wankel motorunu ilerletmek için 50 milyon dolar harcayarak 185HP gücünde bir Wankel motorunu geliştirerek otomobillerinde kullanmaya başlamıştır Yine Amerikan Ford firması Wankel motorunun kendi araçlarında kullanılması için dağıtılmış anlaşmalar yapmıştır Bunların açık havada Hollanda ’da Datsun , İngiltere ’de RollsRoyce ve İtalya ’da Alfa romeo firmaları Wankel motoruyla ilgilenmişlerdirGünümüzde ise Mazda firması RX7 ve RX8 modelinde bu motoru kullanmaktadır
Wankel motorunun çalışması
Wankel motorunun iç yapısı sanılanın tersine adi bir motordan fazla daha basittir Oval bir cisim içerisinde merkezden kaçık olarak dönen bir rotor (döner piston) (tasarımına kadar 234 rotor da olabilir) ve ekzantrik milidir ( ekzantirk mili 4 zamanlı motorlarda bulunan krank milinin işini yapmaktadır ) 4 silindirli , 16 subaplı , 2 ekzantirikli çağdaş bir motora göre karışık hareketli parçalardan yoksundur Rotor bir iç v bir dış dişli yardımı ile motorun başlıca miline bağlıdır Motor çalıştığı sürece emme , sıkıştırma , meslek ve egzoz zamanları rotorun çevresinde oluşur Motorun en büyük zorluğu da buradan kaynaklanır Rotorun etrafının fazla tez aşınmasından dolayı çoğunlukla değiştirilmesi gerekmektedir Genellikle polimerik malzemeden yapılan rotor kenarları aşınması baskı bir madde kadar az önce üretilememiştir
Wankel motorları dört zaman ilkesine kadar çalışmaktadır Rotorun her bir tam devrinde her haznede dört zamanlı motora tarafından bir meslek meydana gelir Ekzantrik mili bu sırada üç atama dönmüş olur Çalışması şu şekildedir Motorun kumandası muhafaza gövdesindeki kanal üzerinden sağlanır Rotor ekzantrik milinin bir kamına yataklandırılmıştır Muhafaza gövdesinin içinde sabitlendirilen pinyon dişli rotorun iç tarafına açılmış dişli ile kavraşmış durumdadır Rotor değişmez pinyon dişli üzerinde yuvarlanır Yuvarlanırken ekzantrik mili üzerinde bir döndürme kuvveti oluşturur Ekzantirik milinde oluşan bu dönme hareketi şanzumana iletilir Su ile soğutmalı motor gövdesinin bir yanında emme ve eksoz kanalları aleyhinde tarafında ateşleme bujileri yer alır
WANKEL MOTORU KULLANILAN OTOMOBIL MODELLERİ
NSU Spider
NSU Ro80
Mazda R100
Mazda RX7
Mazda RX8
Motorun İç Yapısı ve Çalışması
Editörün Yorumu
Bu motoru kullanan arabalarda titreşimi alıkoymak amacıyla genel olarak 2 ’şer piston kullanılır 4 zamanlı olan motor tek devri sırasında emmesıkıştımagenişlemeeksoz işlerini bir arada yaptığından 4 zamanlı sıra tipi motorlara oranla çok daha sürükleyici bir tork eğrisi çizer Bu sayede ani hızlanma ya da sollamalarda fazla daha esnektir Ama bu motorun geliştirilmesindeki en büyük engel, aşınmanın fazla fazla olmasıdır Piston üçgen şeklinde olup, piston kursu içerisinde dönerek herhangi bir ara eleman(biyel) olmaksızın gücü direkt olarak krank miline iletir Bu esnada piston köşeleri piston kursunu adeta çizercesine döner ve devir arttıkça sürtünme daha çok artar Isının etkisiyle genleşen piston, yüksek devirlerde yağlamanın iyi yapılamamasından nedeniyle önemli bir aşınmaya uğrar Eğer pistonun yeterince sert bir yapıya kavuşturulabilirse, bu motorun fazla daha popüler olup otomotivde yeni bir çığır açacağını düşünüyorum
Misal olarak, aşağı resmini eklediğim Mazda RX8 13L silindir hacmine sahip 900 kiloluk bir araç 13 Litrelik motoru küçümsememek gerekiyor çünkü Wankel motoru kullandığından 8200 ddak ’da 231HP şiddet üretebiliyor Ve bunu yaparken de turbo veya süperşarj kullanmıyor Yani hava motora atmosferik olarak giriyor Aracın en fazla torku ise, 5500 ddak ’da 211Nm Bu gücü tipik sıra tipli bir motorla elde edebilmek için tahminimce 3L silindir hacminde bir motor gerekirdi
Böyle harika bir icadın yukarıda bahsettiğim engelleri kısa sürede aşması dileğiyle; bu motoru geliştirmeye çabalayan tek işyeri diyebileceğimiz Mazda ’ya başarılar(Mazda, Ford ’un bünyesinde bir daha aşağı markadır)
Wankel motorunun çalışması
Wankel motorunun iç yapısı sanılanın tersine adi bir motordan fazla daha basittir Oval bir cisim içerisinde merkezden kaçık olarak dönen bir rotor (döner piston) (tasarımına kadar 234 rotor da olabilir) ve ekzantrik milidir ( ekzantirk mili 4 zamanlı motorlarda bulunan krank milinin işini yapmaktadır ) 4 silindirli , 16 subaplı , 2 ekzantirikli çağdaş bir motora göre karışık hareketli parçalardan yoksundur Rotor bir iç v bir dış dişli yardımı ile motorun başlıca miline bağlıdır Motor çalıştığı sürece emme , sıkıştırma , meslek ve egzoz zamanları rotorun çevresinde oluşur Motorun en büyük zorluğu da buradan kaynaklanır Rotorun etrafının fazla tez aşınmasından dolayı çoğunlukla değiştirilmesi gerekmektedir Genellikle polimerik malzemeden yapılan rotor kenarları aşınması baskı bir madde kadar az önce üretilememiştir
Wankel motorları dört zaman ilkesine kadar çalışmaktadır Rotorun her bir tam devrinde her haznede dört zamanlı motora tarafından bir meslek meydana gelir Ekzantrik mili bu sırada üç atama dönmüş olur Çalışması şu şekildedir Motorun kumandası muhafaza gövdesindeki kanal üzerinden sağlanır Rotor ekzantrik milinin bir kamına yataklandırılmıştır Muhafaza gövdesinin içinde sabitlendirilen pinyon dişli rotorun iç tarafına açılmış dişli ile kavraşmış durumdadır Rotor değişmez pinyon dişli üzerinde yuvarlanır Yuvarlanırken ekzantrik mili üzerinde bir döndürme kuvveti oluşturur Ekzantirik milinde oluşan bu dönme hareketi şanzumana iletilir Su ile soğutmalı motor gövdesinin bir yanında emme ve eksoz kanalları aleyhinde tarafında ateşleme bujileri yer alır
WANKEL MOTORU KULLANILAN OTOMOBIL MODELLERİ
NSU Spider
NSU Ro80
Mazda R100
Mazda RX7
Mazda RX8
Motorun İç Yapısı ve Çalışması
Editörün Yorumu
Bu motoru kullanan arabalarda titreşimi alıkoymak amacıyla genel olarak 2 ’şer piston kullanılır 4 zamanlı olan motor tek devri sırasında emmesıkıştımagenişlemeeksoz işlerini bir arada yaptığından 4 zamanlı sıra tipi motorlara oranla çok daha sürükleyici bir tork eğrisi çizer Bu sayede ani hızlanma ya da sollamalarda fazla daha esnektir Ama bu motorun geliştirilmesindeki en büyük engel, aşınmanın fazla fazla olmasıdır Piston üçgen şeklinde olup, piston kursu içerisinde dönerek herhangi bir ara eleman(biyel) olmaksızın gücü direkt olarak krank miline iletir Bu esnada piston köşeleri piston kursunu adeta çizercesine döner ve devir arttıkça sürtünme daha çok artar Isının etkisiyle genleşen piston, yüksek devirlerde yağlamanın iyi yapılamamasından nedeniyle önemli bir aşınmaya uğrar Eğer pistonun yeterince sert bir yapıya kavuşturulabilirse, bu motorun fazla daha popüler olup otomotivde yeni bir çığır açacağını düşünüyorum
Misal olarak, aşağı resmini eklediğim Mazda RX8 13L silindir hacmine sahip 900 kiloluk bir araç 13 Litrelik motoru küçümsememek gerekiyor çünkü Wankel motoru kullandığından 8200 ddak ’da 231HP şiddet üretebiliyor Ve bunu yaparken de turbo veya süperşarj kullanmıyor Yani hava motora atmosferik olarak giriyor Aracın en fazla torku ise, 5500 ddak ’da 211Nm Bu gücü tipik sıra tipli bir motorla elde edebilmek için tahminimce 3L silindir hacminde bir motor gerekirdi
Böyle harika bir icadın yukarıda bahsettiğim engelleri kısa sürede aşması dileğiyle; bu motoru geliştirmeye çabalayan tek işyeri diyebileceğimiz Mazda ’ya başarılar(Mazda, Ford ’un bünyesinde bir daha aşağı markadır)