Hayatın Başlangıcı – Sağlıklı Tevellüt – Yeterli Bir Beslenme Idaresi
Tebrik ederiz! Berhudar günler sizi bekliyor.
Bundan sonra bebeğinizin sağlıklı gelişimi için kendi sıhhatinize, beslenmenize daha da ehemmiyet vermelisiniz.
Sağlıklı bir bebek ve ana için
Sağlıklı bir bebeğin veladetini birçok faktör tesirler. Aileden gelen genetik özellikler denetim edilemez gelgelelim sağlıklı beslemek, alkol ve sigara kullanmamak, hamilelik müddetince müsait olmayan ilaçlardan sakınmak, nizamlı olarak tabip denetiminden geçmek ana adayını tarafından dikkat edilmesi gereken sıhhat kurallarıdır.
Hamilelik öncesinde de ananın sağlıklı bir vücuda sahip olması hamileliğin başlangıç ve bitişi arasındaki 37 haftalık devri sağlıklı bir biçimde geçirmesini sağlayacaktır.
Hamilelik müddetince de kâfi ve istikrarlı beslenmek, tertipli hareket etmek ve yerinde seviyede dinlenmek hem bebeğin gelişimini ve ana sıhhatini olumlu yanda etkileyecek hem de sağlıklı geçen bir hamilelikle vücutta oluşacak değişikliklere kendinizi daha uygun adapte etmiş olacaksınızdır.
Ehil ve istikrarlı beslenin
Dört ana besin öbeğinden (et kümesi, süt kümesi, sebze-meyve öbeği, tahıl grubu) yerinde ve istikrarlı tüketmek hamilelik periyodunda artan besin öğeleri gereksinmesini karşılamayı sağlayacaktır.
Ehil ve istikrarlı beslenerek sağlıklı seviyede vücut tartısındaki artışı sağlamış, bebek ve kendiniz için gerekli olan besin öğelerini karşılamış olursunuz.
Gereksiz kalori yükünden kaçının
Umumî olarak bebekle birlikte ananın artan kuvvet gereksinmesini karşılamak için günlük 300 kalorilik ek kuvvet takviyesinde bulunulmalıdır. Bu durum ananın hamileliği boyunca 10–12 kg sıradan tartı kazanımını sağlayacaktır. Ama gebeliğe ziyade kilolarla başlandı ise 7–8 kiloluk artışla hamileliği tamamlamak sağlıklı olanıdır. Ziyade kilo alımının bebeğin büyüme ve gelişiminin sağlıklı olmasını sağlamayacağı üzere istikrarsız besin alımının ana ve bebek üzerinde olumsuz tesirleri olacaktır. Örneğin kilo alımı çokça gelgelelim bebek veladet yükü düşük olan validelerin beslenmesinde yaptıkları günah besin kıymeti düşük fakat kuvvet kıymeti yüksek (tatlı, çikolata, hamur işi, meşrubat gb.) besinlerden daha ziyade tüketmeleridir. Burayagebeliğin ayalar nazaran kiloalımını geçirelim.
Protein-Yapı Taşı
Proteinler vücudun yapı taşlarıdır. Bebeğin büyüme ve gelişiminin sağlanması için gereklidir. Bu devirde ananın protein muhtaçlığı artmaktadır. Sıradan gebede önerilen tüketim ölçüsü ise 60-70 gramdır. Biyoyararlılığı ziyade velhasıl kaliteli protein kaynakları tüketilmelidir. Günde 3-4 porsiyon süt ve süt eserlerinden (süt, yoğurt, ayran, peynir, kefir) ve 120-150 gram al et, tavuk, hindi yahut balık tüketilmesi ile bu gereksinim karşılanmaktadır. (1 porsiyon süt-yoğurt yaklaşık bir su bardağı ölçüsüdür, 120- 150 gram et grubuysa yaklaşık 4-5 yumurta büyüklüğüne denk gelmektedir.)
Vejeteryan gebelerde ise WHO(Dünya Sıhhat Örgütü) ne nazaran 60-70 gram proteine 9g/gün ek yapılmalıdır. Bitkisel protein kaynakları ise kurubaklagiller (nohut, mercimek, fasülye, bakla), tahıllar, kuruyemişler (fındık, fıstık, ceviz vb.) olarak sıralanabilir. Ana yarı vejeteryan ve balık tüketiyorsa balık tüketimini hafta da 3-4 gün olacak biçimde beslenmesini planlamalıdır.
Ana adaylarının kaliteli protein kaynağını sağlayabilmesi için her gün bir yumurta tüketmesi de 6 gram protein sağlaması manasına geleceği için, yumurta tüketimi desteklenmelidir.
Demir-Önemli
Kan prodüksiyonu ve pek çok yaşamsal işlevi olan demirin gebelik devrinde artan muhtaçlığına karşılık aktif bir formda emilimi azdır. Bu durum düşük veladet yüklü bebek doğmasına, bebekte anemi görülmesine yahut düşüklerin görülmesine sebep olmaktadır. Doktorun verdiği demir takviyesi ile birlikte demirden varlıklı bir diyetin varlığı bu durumun gelişmesini önlemektedir. Demirden güçlü besinler; et ve türevleri, yumurta, koyu yeşil yapraklı sebzeler, kuru baklagiller ve kuru meyvelerdir. Et kümesindeki besinlerin demir içeriğinden daha ziyade faydalanabilmek için pişirme formüllerine dikkat edilmelidir, kızartma yahut direkt ateşe tutarak ( mangal- döner üzere )pişirmek mahalline haşlama buğulama fırında yahut zerzevat eşliğinde pişirme tercih edilmelidir. Yumurta çok uzun müddet kaynatılmamalıdır, çok uzun mühlet kaynatılan yumurtanın sarısının etrafında oluşan küflü yeşil renk demirin artık işlevsiz haline geldiğinin göstergesidir. Bu besinlerdeki demirin emilimini artırmak için C vitamini kaynakları ile tüketilmesi önerilebilir( Sabah kahvaltısında meyve, et kümesi tüketildiği vakit yanında salata tüketmek gibi). Başkaca doktorun verdiği demir takviyesini ise aç karnına ya da meyve suyu ile alınması önerilmektedir. Fakat ziyade ölçüde demir alımının çinko emilimini engelleyeceğinden ötürü doktorun önerdiği dozda demir takviyesi kullanılmalıdır.
Kalsiyum-Kemik Gelişimi
Gebelik vadesince bebeğin iskelet yapısının gelişmesi ve validenin ise kemik kütle ve yoğunluğunun korunması için kemik yapısını oluşturan kalsiyumun ehliyetli ölçüde alınması gereklidir. Ananın gebelik vadesince ehliyetli bir halde kalsiyum alması ileri yaşlarda oluşabilecek osteoporoza karşı bir tedbirdir. Süt, yoğurt, peynir, ayran, kefir, pekmez, fındık, kurubaklagiller, yeşil yapraklı sebzeler en düzgün kalsiyum kaynaklarıdır.
Çinko-Büyüme ve Gelişme
Bebeğin büyüme ve gelişiminde, zihinsel gelişiminde, protein imalatındaki enzimlerin işlevinde yani protein prodüksiyonunda kıymetli ve gerekli minerallerden biridir. Çinko; et ve deniz eserleri, süt ve süt eserleri, yumurta ile fındık, badem, ceviz üzere kuruyemişlerde bulunmaktadır.
İyot-Zihinsel Gelişim
İyot vücudumuzda çok az ölçüde bulunan minerallerden biridir. Gebelik öncesi eksikliğinde bebekte hipotiroidi görülmesine, düşük ve meyyit doğumla karşılaşılmasına neden olmaktadır. Gebelik vadesince zayıf alındığı durumlarda ise bebekte zekâ geriliğine yol açmaktadır. Diyetle alınan en varlıklı kaynağı deniz eserleri ve iyotlu tuzdur. İyot uçucu olması nedeniyle yemek pişirme sırasında havaya karışır. Bu nedenle yemek piştikten sonra iyotlu tuz eklenmelidir.
Folik Asit-
Ana adaylarının gebe kalmadan 3–4 ay öncesinde folik asit tasarrufuna başlamaları gerekmektedir. Planlı gebeliklerde gebeliğin birinci üç ayı 400µg/gün, plansız gebeliklerde ise 400 µg/gün folik asit kullanılması önerilmektedir. Gebelik devrinde artan gereksinimi karşılamak için diyette koyu yeşil yapraklı sebzeler, et ve türevleri, süt ve türevleri, yumurta ve tahıllar bulunmalıdır. Gayrikâfi alımı ile birlikte düşük veladet yüklü bebekler ve nöral tüp defektleri ve megaloblastik anemi görülmektedir.
B12-DNA
Bu vitamin yalnızca et, süt, yoğurt, yumurta ve peynir üzere hayvansal kaynaklı besinlerde bulunur. Gebelik mühletince DNA sentezinin yapılabilmesi için bu vitamine gereksinim vardır.
A Vitamini- Yağda çözünür
A vitamini hem bebeğin hem validenin hücre sıhhati açısından değerlidir. Eksikliğinde premature tevellüt, düşük veladet yüklü bebekler, görme kusurları oluşmaktadır. Balık, süt, yoğurt, yumurta sarısı, havuç, domates ve koyu yeşil yapraklı sebzelerde yüksek ölçüde bulunur.
D vitamini- Güneş ışığı
Bu kişisel devirde öbür besin öğelerinde olduğu üzere D vitaminine olan muhtaçlık da artış göstermektedir. Ama diyetle alınan D vitamini gereksinimi karşılayamamaktadır. Bu nedenle ana adayı istikrarlı beslenmenin yanında güneş ışığından da yararlanmalıdır. Güneş ışığı vücutta D vitamini sentezlenmesinde rol oynamaktadır. Kemiklerde ise kalsiyumun aktifliğini artırmaktadır. Ayrıyeten hekimin önerdiği D vitamini preparatları münasip dozda kullanılmalıdır. Günde 20-30 dakika kadar güneş ışığının çok dik gelmediği saatlerde (saat 10-11 arasında yahut 15-16 sırasında) ,cam gerisinden olmamak kaydıyla güneşlenmek D vitamini muhtaçlığının karşılanmasını sağlamaya yardımcı olacaktır.
C vitamini-Bağışıklık
C vitamini vücudu enfeksiyonlara karşı korumaktadır. Ayrıyeten bu vitaminin demir, kalsiyum, folik asit, riboflavin, tiamin ve A ve E vitaminlerinin vücutta kullanılmasında dinamik rolü bulunmaktadır. Gebelik periyodunda artmış besin öğeleri gereksinmeleri nedeniyle C vitaminine olan gereksinim de artmaktadır. Kırmızı-yeşil biber, turunçgiller, domates, brokoli, patates ve kuşburnunda bol ölçüde bulunmaktadır. Ana öğünler de salata tüketmek, ara öğünler meyve yahut taze meyve suları tüketmek C Vitamini gereksinimini karşılamak için tercih edilebilir.
Su-Yaşam Kaynağı
Suyun ömür kaynağı olduğu unutulmamalıdır. Vücudun taşıma sisteminde vazifelidir. Alınan besin öğelerinin vücut hücrelerine taşınmasında ve metabolik atıkların ise vücuttan uzaklaştırılmasında hizmet almaktadır. Bebeğin ve ananın artan kan hacmi için 8-10 bardak su tüketilmelidir.
Tebrik ederiz! Berhudar günler sizi bekliyor.
Bundan sonra bebeğinizin sağlıklı gelişimi için kendi sıhhatinize, beslenmenize daha da ehemmiyet vermelisiniz.
Sağlıklı bir bebek ve ana için
Sağlıklı bir bebeğin veladetini birçok faktör tesirler. Aileden gelen genetik özellikler denetim edilemez gelgelelim sağlıklı beslemek, alkol ve sigara kullanmamak, hamilelik müddetince müsait olmayan ilaçlardan sakınmak, nizamlı olarak tabip denetiminden geçmek ana adayını tarafından dikkat edilmesi gereken sıhhat kurallarıdır.
Hamilelik öncesinde de ananın sağlıklı bir vücuda sahip olması hamileliğin başlangıç ve bitişi arasındaki 37 haftalık devri sağlıklı bir biçimde geçirmesini sağlayacaktır.
Hamilelik müddetince de kâfi ve istikrarlı beslenmek, tertipli hareket etmek ve yerinde seviyede dinlenmek hem bebeğin gelişimini ve ana sıhhatini olumlu yanda etkileyecek hem de sağlıklı geçen bir hamilelikle vücutta oluşacak değişikliklere kendinizi daha uygun adapte etmiş olacaksınızdır.
Ehil ve istikrarlı beslenin
Dört ana besin öbeğinden (et kümesi, süt kümesi, sebze-meyve öbeği, tahıl grubu) yerinde ve istikrarlı tüketmek hamilelik periyodunda artan besin öğeleri gereksinmesini karşılamayı sağlayacaktır.
Ehil ve istikrarlı beslenerek sağlıklı seviyede vücut tartısındaki artışı sağlamış, bebek ve kendiniz için gerekli olan besin öğelerini karşılamış olursunuz.
Gereksiz kalori yükünden kaçının
Umumî olarak bebekle birlikte ananın artan kuvvet gereksinmesini karşılamak için günlük 300 kalorilik ek kuvvet takviyesinde bulunulmalıdır. Bu durum ananın hamileliği boyunca 10–12 kg sıradan tartı kazanımını sağlayacaktır. Ama gebeliğe ziyade kilolarla başlandı ise 7–8 kiloluk artışla hamileliği tamamlamak sağlıklı olanıdır. Ziyade kilo alımının bebeğin büyüme ve gelişiminin sağlıklı olmasını sağlamayacağı üzere istikrarsız besin alımının ana ve bebek üzerinde olumsuz tesirleri olacaktır. Örneğin kilo alımı çokça gelgelelim bebek veladet yükü düşük olan validelerin beslenmesinde yaptıkları günah besin kıymeti düşük fakat kuvvet kıymeti yüksek (tatlı, çikolata, hamur işi, meşrubat gb.) besinlerden daha ziyade tüketmeleridir. Burayagebeliğin ayalar nazaran kiloalımını geçirelim.
Protein-Yapı Taşı
Proteinler vücudun yapı taşlarıdır. Bebeğin büyüme ve gelişiminin sağlanması için gereklidir. Bu devirde ananın protein muhtaçlığı artmaktadır. Sıradan gebede önerilen tüketim ölçüsü ise 60-70 gramdır. Biyoyararlılığı ziyade velhasıl kaliteli protein kaynakları tüketilmelidir. Günde 3-4 porsiyon süt ve süt eserlerinden (süt, yoğurt, ayran, peynir, kefir) ve 120-150 gram al et, tavuk, hindi yahut balık tüketilmesi ile bu gereksinim karşılanmaktadır. (1 porsiyon süt-yoğurt yaklaşık bir su bardağı ölçüsüdür, 120- 150 gram et grubuysa yaklaşık 4-5 yumurta büyüklüğüne denk gelmektedir.)
Vejeteryan gebelerde ise WHO(Dünya Sıhhat Örgütü) ne nazaran 60-70 gram proteine 9g/gün ek yapılmalıdır. Bitkisel protein kaynakları ise kurubaklagiller (nohut, mercimek, fasülye, bakla), tahıllar, kuruyemişler (fındık, fıstık, ceviz vb.) olarak sıralanabilir. Ana yarı vejeteryan ve balık tüketiyorsa balık tüketimini hafta da 3-4 gün olacak biçimde beslenmesini planlamalıdır.
Ana adaylarının kaliteli protein kaynağını sağlayabilmesi için her gün bir yumurta tüketmesi de 6 gram protein sağlaması manasına geleceği için, yumurta tüketimi desteklenmelidir.
Demir-Önemli
Kan prodüksiyonu ve pek çok yaşamsal işlevi olan demirin gebelik devrinde artan muhtaçlığına karşılık aktif bir formda emilimi azdır. Bu durum düşük veladet yüklü bebek doğmasına, bebekte anemi görülmesine yahut düşüklerin görülmesine sebep olmaktadır. Doktorun verdiği demir takviyesi ile birlikte demirden varlıklı bir diyetin varlığı bu durumun gelişmesini önlemektedir. Demirden güçlü besinler; et ve türevleri, yumurta, koyu yeşil yapraklı sebzeler, kuru baklagiller ve kuru meyvelerdir. Et kümesindeki besinlerin demir içeriğinden daha ziyade faydalanabilmek için pişirme formüllerine dikkat edilmelidir, kızartma yahut direkt ateşe tutarak ( mangal- döner üzere )pişirmek mahalline haşlama buğulama fırında yahut zerzevat eşliğinde pişirme tercih edilmelidir. Yumurta çok uzun müddet kaynatılmamalıdır, çok uzun mühlet kaynatılan yumurtanın sarısının etrafında oluşan küflü yeşil renk demirin artık işlevsiz haline geldiğinin göstergesidir. Bu besinlerdeki demirin emilimini artırmak için C vitamini kaynakları ile tüketilmesi önerilebilir( Sabah kahvaltısında meyve, et kümesi tüketildiği vakit yanında salata tüketmek gibi). Başkaca doktorun verdiği demir takviyesini ise aç karnına ya da meyve suyu ile alınması önerilmektedir. Fakat ziyade ölçüde demir alımının çinko emilimini engelleyeceğinden ötürü doktorun önerdiği dozda demir takviyesi kullanılmalıdır.
Kalsiyum-Kemik Gelişimi
Gebelik vadesince bebeğin iskelet yapısının gelişmesi ve validenin ise kemik kütle ve yoğunluğunun korunması için kemik yapısını oluşturan kalsiyumun ehliyetli ölçüde alınması gereklidir. Ananın gebelik vadesince ehliyetli bir halde kalsiyum alması ileri yaşlarda oluşabilecek osteoporoza karşı bir tedbirdir. Süt, yoğurt, peynir, ayran, kefir, pekmez, fındık, kurubaklagiller, yeşil yapraklı sebzeler en düzgün kalsiyum kaynaklarıdır.
Çinko-Büyüme ve Gelişme
Bebeğin büyüme ve gelişiminde, zihinsel gelişiminde, protein imalatındaki enzimlerin işlevinde yani protein prodüksiyonunda kıymetli ve gerekli minerallerden biridir. Çinko; et ve deniz eserleri, süt ve süt eserleri, yumurta ile fındık, badem, ceviz üzere kuruyemişlerde bulunmaktadır.
İyot-Zihinsel Gelişim
İyot vücudumuzda çok az ölçüde bulunan minerallerden biridir. Gebelik öncesi eksikliğinde bebekte hipotiroidi görülmesine, düşük ve meyyit doğumla karşılaşılmasına neden olmaktadır. Gebelik vadesince zayıf alındığı durumlarda ise bebekte zekâ geriliğine yol açmaktadır. Diyetle alınan en varlıklı kaynağı deniz eserleri ve iyotlu tuzdur. İyot uçucu olması nedeniyle yemek pişirme sırasında havaya karışır. Bu nedenle yemek piştikten sonra iyotlu tuz eklenmelidir.
Folik Asit-
Ana adaylarının gebe kalmadan 3–4 ay öncesinde folik asit tasarrufuna başlamaları gerekmektedir. Planlı gebeliklerde gebeliğin birinci üç ayı 400µg/gün, plansız gebeliklerde ise 400 µg/gün folik asit kullanılması önerilmektedir. Gebelik devrinde artan gereksinimi karşılamak için diyette koyu yeşil yapraklı sebzeler, et ve türevleri, süt ve türevleri, yumurta ve tahıllar bulunmalıdır. Gayrikâfi alımı ile birlikte düşük veladet yüklü bebekler ve nöral tüp defektleri ve megaloblastik anemi görülmektedir.
B12-DNA
Bu vitamin yalnızca et, süt, yoğurt, yumurta ve peynir üzere hayvansal kaynaklı besinlerde bulunur. Gebelik mühletince DNA sentezinin yapılabilmesi için bu vitamine gereksinim vardır.
A Vitamini- Yağda çözünür
A vitamini hem bebeğin hem validenin hücre sıhhati açısından değerlidir. Eksikliğinde premature tevellüt, düşük veladet yüklü bebekler, görme kusurları oluşmaktadır. Balık, süt, yoğurt, yumurta sarısı, havuç, domates ve koyu yeşil yapraklı sebzelerde yüksek ölçüde bulunur.
D vitamini- Güneş ışığı
Bu kişisel devirde öbür besin öğelerinde olduğu üzere D vitaminine olan muhtaçlık da artış göstermektedir. Ama diyetle alınan D vitamini gereksinimi karşılayamamaktadır. Bu nedenle ana adayı istikrarlı beslenmenin yanında güneş ışığından da yararlanmalıdır. Güneş ışığı vücutta D vitamini sentezlenmesinde rol oynamaktadır. Kemiklerde ise kalsiyumun aktifliğini artırmaktadır. Ayrıyeten hekimin önerdiği D vitamini preparatları münasip dozda kullanılmalıdır. Günde 20-30 dakika kadar güneş ışığının çok dik gelmediği saatlerde (saat 10-11 arasında yahut 15-16 sırasında) ,cam gerisinden olmamak kaydıyla güneşlenmek D vitamini muhtaçlığının karşılanmasını sağlamaya yardımcı olacaktır.
C vitamini-Bağışıklık
C vitamini vücudu enfeksiyonlara karşı korumaktadır. Ayrıyeten bu vitaminin demir, kalsiyum, folik asit, riboflavin, tiamin ve A ve E vitaminlerinin vücutta kullanılmasında dinamik rolü bulunmaktadır. Gebelik periyodunda artmış besin öğeleri gereksinmeleri nedeniyle C vitaminine olan gereksinim de artmaktadır. Kırmızı-yeşil biber, turunçgiller, domates, brokoli, patates ve kuşburnunda bol ölçüde bulunmaktadır. Ana öğünler de salata tüketmek, ara öğünler meyve yahut taze meyve suları tüketmek C Vitamini gereksinimini karşılamak için tercih edilebilir.
Su-Yaşam Kaynağı
Suyun ömür kaynağı olduğu unutulmamalıdır. Vücudun taşıma sisteminde vazifelidir. Alınan besin öğelerinin vücut hücrelerine taşınmasında ve metabolik atıkların ise vücuttan uzaklaştırılmasında hizmet almaktadır. Bebeğin ve ananın artan kan hacmi için 8-10 bardak su tüketilmelidir.