Yemek borusu (özofagus) kanseri nedir?
Yemek borusu, yiyecekleri ağızdan mideye taşıyan 35-40 cm kadar uzunlukta kaslardan yapılma bir boru şeklindedir. Yemek borusu kanseri ise yemek borusundaki normal hücreler anormal hücrelere dönüştüğünde ve kontrolden çıktığında meydana gelen bir hastalıktır. Birbirinden tamamen farklı sebepleri olan iki ayrı tipi vardır. Yassı hücreli (skuamöz) denilen türü, sigara, isli gıdalar ve sıcak yemek-içmekle alakalıdır ve dünyada bazı bölgelerde daha fazla görülmeye meyillidir. Adeno denilen ikinci türü ise, daha çok obezite, reflü hastalığı ile ilişkili görülmektedir.
Yemek borusu kanserinin belirtileri nelerdir?
Erken dönemde çoğu hastanın maalesef bir şikâyeti yoktur. Hastaların bir kısmında başka bir sebeple yapılan endoskopide tesadüfen tanı konulur.
Gene de bir kısım hastada aşağıdaki bulgular OLABİLİR:
●Yutma güçlüğü (özellikle katı, kuru gıdalar) yeni başlayan veya zamanla artan.
●Kilo kaybı
●Göğüste ağrı veya yanma hissi
●Ses değişiklikleri (Boğuk ses, kısık ses)
Tüm bu belirtiler kanser olmayan koşullardan da kaynaklanabilir.
Yemek borusu kanseri için bir test var mı?
Evet. Doktorunuz özofagus kanseriniz olduğundan şüphelenirse, aşağıdaki testlerden bir veya daha fazlasını yapacaktır:
●Üst endoskopi (özofagogastroskopi) endoskop adı verilen ucunda kamera ve ışık bulunan ince bir tüpü ağzınız yoluyla yemek borunuzun mide-oniki parmak barsağına kadar incelendiği bir işlemdir. Bu, yemek borunuzun içini onlarca kat büyüterek incelememizi sağlar.
●Göğüs boşluğu ve üst batın tomografisi: ilgili organların durumunu gösterir.
●Baryumlu özofagus grafisi: eskisi kadar yapılmasa da yemek borusu hareketlerini, darlıklarını, kaçaklarını ve karışan hastalıkları ayırt edici bir görüntüleme yöntemidir. Burada hastaya filmde gözüken bir madde yutturulup aynı anda filmler çekilir.
●Biyopsi – üst endoskopi sırasında yemek borusunda şüpheli görülen yerlerden alınan küçük doku parçaları mikroskopta özel boyalarla incelenip hastalıklar hakkında en doğru kararı vermemizi sağlayan işlemdir.
Biyopsi gerekli midir?
Özofagus kanseriniz olup olmadığını kesin olarak bilmenin tek yolu biyopsidir. Ayrıca yemek borusu kanseri, birbiriyle sebepleri, gidişatı ve tedavisi oldukça farklılık gösteren başlıca iki ayrı türe ayrılır (yassı hücreli ve adenokarsinom). Bu türleri tedavi şemasının oluşturulması için mutlaka gereklidir.
Kanser evrelemesi nedir?
Tüm diğerKanserlerde olduğu gibi evreleme, hastalığın yaygınlığının ortaya konularak tedavinin yöntemlerine karar verebilmek için elzemdir.
Evreleme için çeşitli görüntüleme yöntemleri (ultrason, EUS, PET BT, MR vb) veya ek biyopsiler (lenf bezi biyopsisi, mide biyopsisi vb) istenebilir.
Yemek borusu kanseri nasıl tedavi edilir?
Özofagus kanseri olan çoğu insan aşağıdaki tedavilerden bir veya daha fazla seçeneğe sahiptir:
●Ameliyat - Yemek borusu kanseri, kanserli kısmı etrafıyla beraber çıkarmak için ameliyatla tedavi edilebilir. Çıkarılan kısmın yerine genellikle mide uzatılarak yutmanın devamı sağlanabilir.
●Radyasyon tedavisi – Bazı hücre tiplerinde ve yemek borusunun bazı bölgelerinde tek başına veya diğer tedavilerle kombine olarak oldukça faydalıdır.
●Kemoterapi –Hücre tiplemesi, kullanılacak ilaçların seçiminde belirleyicidir. Genellikle belli aralıklarla birkaç saat süren serumlar şeklinde verilir. Damar yolu problemi olan hastalara tedavi öncesi port takılması önerilir.
●İmmünoterapi – kanser büyümesini durdurmak için vücudun bağışıklık sistemini uyaran bazı ilaçlar kullanılabilmektedir.
● Rahatlatıcı tedaviler: hastanın şikâyetlerini iyileştirmeye yardımcı olan, tedavi boyunca aç kalmaması için yapılan müdahalelerdir. Daralan veya tıkanan yemek borusunu açık tutmaya yarayan kafes şeklinde cihazlar (Stent), mideye veya barsağa direkt yemek ulaştırma boruları (gastrostomi, jejunostomi) gibi işlemler sayılabilir.
Tedaviden sonra ne yapılmalıdır?
Tedavi bittikten sonra, kanserin geri gelip gelmediğini görmek için kontrol altında tutulması gereklidir. Önceleri daha sık, giderek seyrekleşen takiplerde detaylı muayene, kan testleri, görüntüleme testleri ve bazen de üst endoskopi istenebilir. Ameliyat yapılan hastalarda cerrahi branşlar da ayrıca kontrol yapmalıdır. Hastalar, herhangi bir şikâyet tekrarlarsa bunun mutlaka doktoruyla paylaşmalıdır.
Yemek borusu, yiyecekleri ağızdan mideye taşıyan 35-40 cm kadar uzunlukta kaslardan yapılma bir boru şeklindedir. Yemek borusu kanseri ise yemek borusundaki normal hücreler anormal hücrelere dönüştüğünde ve kontrolden çıktığında meydana gelen bir hastalıktır. Birbirinden tamamen farklı sebepleri olan iki ayrı tipi vardır. Yassı hücreli (skuamöz) denilen türü, sigara, isli gıdalar ve sıcak yemek-içmekle alakalıdır ve dünyada bazı bölgelerde daha fazla görülmeye meyillidir. Adeno denilen ikinci türü ise, daha çok obezite, reflü hastalığı ile ilişkili görülmektedir.
Yemek borusu kanserinin belirtileri nelerdir?
Erken dönemde çoğu hastanın maalesef bir şikâyeti yoktur. Hastaların bir kısmında başka bir sebeple yapılan endoskopide tesadüfen tanı konulur.
Gene de bir kısım hastada aşağıdaki bulgular OLABİLİR:
●Yutma güçlüğü (özellikle katı, kuru gıdalar) yeni başlayan veya zamanla artan.
●Kilo kaybı
●Göğüste ağrı veya yanma hissi
●Ses değişiklikleri (Boğuk ses, kısık ses)
Tüm bu belirtiler kanser olmayan koşullardan da kaynaklanabilir.
Yemek borusu kanseri için bir test var mı?
Evet. Doktorunuz özofagus kanseriniz olduğundan şüphelenirse, aşağıdaki testlerden bir veya daha fazlasını yapacaktır:
●Üst endoskopi (özofagogastroskopi) endoskop adı verilen ucunda kamera ve ışık bulunan ince bir tüpü ağzınız yoluyla yemek borunuzun mide-oniki parmak barsağına kadar incelendiği bir işlemdir. Bu, yemek borunuzun içini onlarca kat büyüterek incelememizi sağlar.
●Göğüs boşluğu ve üst batın tomografisi: ilgili organların durumunu gösterir.
●Baryumlu özofagus grafisi: eskisi kadar yapılmasa da yemek borusu hareketlerini, darlıklarını, kaçaklarını ve karışan hastalıkları ayırt edici bir görüntüleme yöntemidir. Burada hastaya filmde gözüken bir madde yutturulup aynı anda filmler çekilir.
●Biyopsi – üst endoskopi sırasında yemek borusunda şüpheli görülen yerlerden alınan küçük doku parçaları mikroskopta özel boyalarla incelenip hastalıklar hakkında en doğru kararı vermemizi sağlayan işlemdir.
Biyopsi gerekli midir?
Özofagus kanseriniz olup olmadığını kesin olarak bilmenin tek yolu biyopsidir. Ayrıca yemek borusu kanseri, birbiriyle sebepleri, gidişatı ve tedavisi oldukça farklılık gösteren başlıca iki ayrı türe ayrılır (yassı hücreli ve adenokarsinom). Bu türleri tedavi şemasının oluşturulması için mutlaka gereklidir.
Kanser evrelemesi nedir?
Tüm diğerKanserlerde olduğu gibi evreleme, hastalığın yaygınlığının ortaya konularak tedavinin yöntemlerine karar verebilmek için elzemdir.
Evreleme için çeşitli görüntüleme yöntemleri (ultrason, EUS, PET BT, MR vb) veya ek biyopsiler (lenf bezi biyopsisi, mide biyopsisi vb) istenebilir.
Yemek borusu kanseri nasıl tedavi edilir?
Özofagus kanseri olan çoğu insan aşağıdaki tedavilerden bir veya daha fazla seçeneğe sahiptir:
●Ameliyat - Yemek borusu kanseri, kanserli kısmı etrafıyla beraber çıkarmak için ameliyatla tedavi edilebilir. Çıkarılan kısmın yerine genellikle mide uzatılarak yutmanın devamı sağlanabilir.
●Radyasyon tedavisi – Bazı hücre tiplerinde ve yemek borusunun bazı bölgelerinde tek başına veya diğer tedavilerle kombine olarak oldukça faydalıdır.
●Kemoterapi –Hücre tiplemesi, kullanılacak ilaçların seçiminde belirleyicidir. Genellikle belli aralıklarla birkaç saat süren serumlar şeklinde verilir. Damar yolu problemi olan hastalara tedavi öncesi port takılması önerilir.
●İmmünoterapi – kanser büyümesini durdurmak için vücudun bağışıklık sistemini uyaran bazı ilaçlar kullanılabilmektedir.
● Rahatlatıcı tedaviler: hastanın şikâyetlerini iyileştirmeye yardımcı olan, tedavi boyunca aç kalmaması için yapılan müdahalelerdir. Daralan veya tıkanan yemek borusunu açık tutmaya yarayan kafes şeklinde cihazlar (Stent), mideye veya barsağa direkt yemek ulaştırma boruları (gastrostomi, jejunostomi) gibi işlemler sayılabilir.
Tedaviden sonra ne yapılmalıdır?
Tedavi bittikten sonra, kanserin geri gelip gelmediğini görmek için kontrol altında tutulması gereklidir. Önceleri daha sık, giderek seyrekleşen takiplerde detaylı muayene, kan testleri, görüntüleme testleri ve bazen de üst endoskopi istenebilir. Ameliyat yapılan hastalarda cerrahi branşlar da ayrıca kontrol yapmalıdır. Hastalar, herhangi bir şikâyet tekrarlarsa bunun mutlaka doktoruyla paylaşmalıdır.
