Çocuğunuz yemek seçiyorsa, ona dinç ve dengeli bir beslenme alış*kanlığı kazandırmak epeyce güçleşecektir Çocukların yemek yemek seçmesini engellemek ve seçtiği besinleri yemesi için neler yapılabileceğini Beyoğlu Özel Avusturya Sen Jorj Hastanesi Beslenme Uzmanı Sema Mamak şöyle anlatıyor;
Çocukluk insan hayatında diğer tüm alışkanlıkların kazanıldığı gibi besin alışkanlığının da kazanıldığı en kayda değer dönemdir Bu dönemi şekillendiren etmenlerin başında ebeveynlerinin sahip olduğu yaşam şekli, genetik özellikler ve çocuğun süre geçirdiği sosyal çevre kazanç Bu dönemde çocuğun yeterli ve dengeli beslenmesi fiziki ve ruhsal açıdan dinç gelişmesinde fazla manâlı rol oynar Doğal olarak çocukluk çağındaki bireyler gıda alışkanlıklarını dengelenmiş ve sağlıklı beslenmeye yönelik isteklerle düzenleyemezler Çocukluk çağındaki bireyler ekseriyetle tatlı, bonbon, cips, çikolata (genellikle aburcubur) gıdalara karşın isteklerde bulunurlar Çocuğun beslenme alışkanlığını düzenleyecek ve yerleştirecek olan en manâlı faktör yine ebeveyn olacaktır
Peki çocuk, beslenmesiyle ilgili kararları vermeye ne süre başlar? 24 ay 5 yaş dönemi arasında tercihleri gelişir ve bunu ebeveyne ya da bakıcısına belli etmeye başlar Bu dönem maddesel gelişmede de kendi başına giyinme, çatal kaşık yararlanma, daha hareketli elde etmek adına en faal süreçtir Bu süreci genelde evde geçiriyor ise anne baba, kardeş; mektep, yuva ya da çocuk yuvası gibi ebeveynin kontrolü olmayan bir yerde geçiriyor ise arkadaşlarının alışkanlıklarını benimser ve gıda anlamında da gördüğü her detayı sahiplenir Böylelikle besinlere karşı yönelimi, tercih etmesi ya da reddetmesi şekillenmeye başlar
Yemeği seçme ve reddetme çocuklarda görülen en manâlı beslenme sorunlarından biridir Peki çocukların yemeği seçme ya da yalanlama sorunu nerden kaynaklanır?
*Bebeklik döneminde beslenmesine özen gösterilmemesi Özellikle emzirme döneminde anneden uzakta kalarak geçirilmiş bir bebeklik, yeterince anne sütü tüketmemesi veya fazla tüketmesi gıda alışkanlığının bozulmasında birincil basamaktır
*Emzirme döneminden sonradan ek yiyecek almaya başlayan bebeğin karışım halinde, mamasına eklenen besinlerin tadını ayrı olarak alamayacak şekilde beslenmesi
*sık sık karşılaşılan bir durum olan annenin elinde kaşıkla çocuğun peşinde dolaşması şeklinde görülen yemek yedirmek için yapılan ısrar ve baskılar,
*Çocukların bu dönemde yemek yemekten daha kayda değer gördükleri şeylerin olması; bilhassa dış dünyayı keşfetmek, sosyal ilişkiler koymak, kendi özgürlüğünü geliştirmek, istediklerini yaptırmaya kastetmek, çevresinde gördüğü davranış ve tutumları taklit etmek, oyun oynamak, çevreyi ve bilmediği şeyleri öğrenmek, arkadaşlarıyla yarıştırmak
*Anemi, sindirim sistemi parazitleri, çiğnemesine yutmasına müsait olmayan besinler, acı ve ekşi tadın yoğun olduğu besinlerin besini yemekten vazgeçmeye ve dolaylı yollardan iştahsızlığa niçin olması
*Oyun oynadığı esnada, çizgi film izlerken ya da ilgisinin başka bir yerde olduğu anlarda yemek yemek yemesi,
*Daha önce yediğinde kendisinde güzel izlenimler bırakmayan veya sonra rahatsızlık veren besinle baştan karşılaşmak
*Yemek masasında kendisine gösterilen ilginin dağıldığını ayrım etmek, ya da masa başında geçen olumsuz konuşmalar, çocuğun bu durumu tabanca olarak kullanması
*Yemek seçtiğinde ya da reddettiğinde anne babanın azarlaması, sinirlenmesi,
*Önüne konulan yemeğin sunumuna itina gösterilmemiş olması, karışık lezzetlerin bir arada olması,
ÇOCUĞUN SEÇTİĞİ BESİNLERLE ARASINI DÜZELTMEK İÇİN NE YAPILMALIDIR?
Bu noktada sorulacak birincil soru; yemek yemek tamamen çocuğun isteğine mi bırakılmalı yoksa ona hiç laf hakkı vermeden anne babanın kontrolünde mi olmalıdır?
Ilk Olarak yapılması gereken şey çocuğun bundan böyle kendi başına bir kişi olduğu ve yemek yemek yemenin de kendi kontrolü altında olmasını istediğini unutmamak Ona ait bir tabak çatal kaşık bulundurmak Aile sofrasında çocuk sandalyesinde ya da bakımlı hareket edebileceği şekilde oturmasını karşılamak
Yemek Yemek seçmeyi engellemeye yönelik tedbirlerimizi şöyle sıralayabiliriz:
*Emzirme döneminde ilave yiyecek olarak bahşedilen besinlerin girift değil teker teker verilmesi ve çocuğun her bir besinin tadına başat olmasının sağlanması
*Ve tekrar bu dönemde tadını bilmediği besinin kalmaması
*Tadını beğenmediği besini yemesi için* zorlamamak
*Eğer yemek istemez işe yemeği önünden edinmek ve sonraki öğüne değin hiçbir şey vermemek yemek yemek seçmesini engellemede kayda değer rol oynar Böyle bir durumda anne baba aç kalacak endişesiyle severek tükettiği diğer bir besini vermemelidir
*Alışveriş yaparken reddettiği besinle ilgili reyona gelindiğinde ondan akıl olmak o anda alışverişi oyun haline getirmek, özellikle reddettiği sebze veya meyveden 12 tanesini kendisinin sepete koymasına müsade vermek
*Sütyoğurt grubu besinleri tüketmek istemez ise süslü renkli bir bardakla servis edin, seveceği sütlü tatlılar hazırlayın, renkli kaşıklar, pipetler kullanın
*Tavuk yada kırmızı et ya da balığı büyük parçalar halinde tüketmeyi reddediyorsa kıyma halinde sevdiği başka bir besine ekleyerek tükettirmek , eti kıyma şekline getirip şekilli köfteler gerçekleştirmek, makarna gibi sevdiği bir gıda varsa makarnayı etin yanına süsleyip püslemek için uygulamak ve bu sayede yedirmek,
*Sebze grubu besinleri yemeyi reddeder ise evde çoğunlukla sebze yemeği pişirmek ailecek sofrada sebze harcamak, ham sebzeyi şekiller vererek sevdiği çizgi film karakterlerine benzeterek dilimlemek, minik parçalar halinde, çubuk biçiminde, halkalar şeklinde servis etmek, ve her ne şekilde olursa olsun tüketmemesi halinde çorbalarına makarnasına garnitür olarak eklemek
*Meyveleri kendisinin seçmesini, beğenmesini sağlamak, hoş görünümlü meyve salataları gerçekleştirmek bu nedenle tüm meyveleri tatmasını karşılamak ve tekrar meyveleri kullanarak evde hoşlanacağı şekilde kekler planlamak,
*Yemediği bir besini tüketmesi karşılığında sevdiği diğer bir besini ödül olarak göstermemek ve reddettiği besinleri anlayacağı dilde sağlığı için ne gibi faydaları var açıklamak
*
Çocukluk insan hayatında diğer tüm alışkanlıkların kazanıldığı gibi besin alışkanlığının da kazanıldığı en kayda değer dönemdir Bu dönemi şekillendiren etmenlerin başında ebeveynlerinin sahip olduğu yaşam şekli, genetik özellikler ve çocuğun süre geçirdiği sosyal çevre kazanç Bu dönemde çocuğun yeterli ve dengeli beslenmesi fiziki ve ruhsal açıdan dinç gelişmesinde fazla manâlı rol oynar Doğal olarak çocukluk çağındaki bireyler gıda alışkanlıklarını dengelenmiş ve sağlıklı beslenmeye yönelik isteklerle düzenleyemezler Çocukluk çağındaki bireyler ekseriyetle tatlı, bonbon, cips, çikolata (genellikle aburcubur) gıdalara karşın isteklerde bulunurlar Çocuğun beslenme alışkanlığını düzenleyecek ve yerleştirecek olan en manâlı faktör yine ebeveyn olacaktır
Peki çocuk, beslenmesiyle ilgili kararları vermeye ne süre başlar? 24 ay 5 yaş dönemi arasında tercihleri gelişir ve bunu ebeveyne ya da bakıcısına belli etmeye başlar Bu dönem maddesel gelişmede de kendi başına giyinme, çatal kaşık yararlanma, daha hareketli elde etmek adına en faal süreçtir Bu süreci genelde evde geçiriyor ise anne baba, kardeş; mektep, yuva ya da çocuk yuvası gibi ebeveynin kontrolü olmayan bir yerde geçiriyor ise arkadaşlarının alışkanlıklarını benimser ve gıda anlamında da gördüğü her detayı sahiplenir Böylelikle besinlere karşı yönelimi, tercih etmesi ya da reddetmesi şekillenmeye başlar
Yemeği seçme ve reddetme çocuklarda görülen en manâlı beslenme sorunlarından biridir Peki çocukların yemeği seçme ya da yalanlama sorunu nerden kaynaklanır?
*Bebeklik döneminde beslenmesine özen gösterilmemesi Özellikle emzirme döneminde anneden uzakta kalarak geçirilmiş bir bebeklik, yeterince anne sütü tüketmemesi veya fazla tüketmesi gıda alışkanlığının bozulmasında birincil basamaktır
*Emzirme döneminden sonradan ek yiyecek almaya başlayan bebeğin karışım halinde, mamasına eklenen besinlerin tadını ayrı olarak alamayacak şekilde beslenmesi
*sık sık karşılaşılan bir durum olan annenin elinde kaşıkla çocuğun peşinde dolaşması şeklinde görülen yemek yedirmek için yapılan ısrar ve baskılar,
*Çocukların bu dönemde yemek yemekten daha kayda değer gördükleri şeylerin olması; bilhassa dış dünyayı keşfetmek, sosyal ilişkiler koymak, kendi özgürlüğünü geliştirmek, istediklerini yaptırmaya kastetmek, çevresinde gördüğü davranış ve tutumları taklit etmek, oyun oynamak, çevreyi ve bilmediği şeyleri öğrenmek, arkadaşlarıyla yarıştırmak
*Anemi, sindirim sistemi parazitleri, çiğnemesine yutmasına müsait olmayan besinler, acı ve ekşi tadın yoğun olduğu besinlerin besini yemekten vazgeçmeye ve dolaylı yollardan iştahsızlığa niçin olması
*Oyun oynadığı esnada, çizgi film izlerken ya da ilgisinin başka bir yerde olduğu anlarda yemek yemek yemesi,
*Daha önce yediğinde kendisinde güzel izlenimler bırakmayan veya sonra rahatsızlık veren besinle baştan karşılaşmak
*Yemek masasında kendisine gösterilen ilginin dağıldığını ayrım etmek, ya da masa başında geçen olumsuz konuşmalar, çocuğun bu durumu tabanca olarak kullanması
*Yemek seçtiğinde ya da reddettiğinde anne babanın azarlaması, sinirlenmesi,
*Önüne konulan yemeğin sunumuna itina gösterilmemiş olması, karışık lezzetlerin bir arada olması,
ÇOCUĞUN SEÇTİĞİ BESİNLERLE ARASINI DÜZELTMEK İÇİN NE YAPILMALIDIR?
Bu noktada sorulacak birincil soru; yemek yemek tamamen çocuğun isteğine mi bırakılmalı yoksa ona hiç laf hakkı vermeden anne babanın kontrolünde mi olmalıdır?
Ilk Olarak yapılması gereken şey çocuğun bundan böyle kendi başına bir kişi olduğu ve yemek yemek yemenin de kendi kontrolü altında olmasını istediğini unutmamak Ona ait bir tabak çatal kaşık bulundurmak Aile sofrasında çocuk sandalyesinde ya da bakımlı hareket edebileceği şekilde oturmasını karşılamak
Yemek Yemek seçmeyi engellemeye yönelik tedbirlerimizi şöyle sıralayabiliriz:
*Emzirme döneminde ilave yiyecek olarak bahşedilen besinlerin girift değil teker teker verilmesi ve çocuğun her bir besinin tadına başat olmasının sağlanması
*Ve tekrar bu dönemde tadını bilmediği besinin kalmaması
*Tadını beğenmediği besini yemesi için* zorlamamak
*Eğer yemek istemez işe yemeği önünden edinmek ve sonraki öğüne değin hiçbir şey vermemek yemek yemek seçmesini engellemede kayda değer rol oynar Böyle bir durumda anne baba aç kalacak endişesiyle severek tükettiği diğer bir besini vermemelidir
*Alışveriş yaparken reddettiği besinle ilgili reyona gelindiğinde ondan akıl olmak o anda alışverişi oyun haline getirmek, özellikle reddettiği sebze veya meyveden 12 tanesini kendisinin sepete koymasına müsade vermek
*Sütyoğurt grubu besinleri tüketmek istemez ise süslü renkli bir bardakla servis edin, seveceği sütlü tatlılar hazırlayın, renkli kaşıklar, pipetler kullanın
*Tavuk yada kırmızı et ya da balığı büyük parçalar halinde tüketmeyi reddediyorsa kıyma halinde sevdiği başka bir besine ekleyerek tükettirmek , eti kıyma şekline getirip şekilli köfteler gerçekleştirmek, makarna gibi sevdiği bir gıda varsa makarnayı etin yanına süsleyip püslemek için uygulamak ve bu sayede yedirmek,
*Sebze grubu besinleri yemeyi reddeder ise evde çoğunlukla sebze yemeği pişirmek ailecek sofrada sebze harcamak, ham sebzeyi şekiller vererek sevdiği çizgi film karakterlerine benzeterek dilimlemek, minik parçalar halinde, çubuk biçiminde, halkalar şeklinde servis etmek, ve her ne şekilde olursa olsun tüketmemesi halinde çorbalarına makarnasına garnitür olarak eklemek
*Meyveleri kendisinin seçmesini, beğenmesini sağlamak, hoş görünümlü meyve salataları gerçekleştirmek bu nedenle tüm meyveleri tatmasını karşılamak ve tekrar meyveleri kullanarak evde hoşlanacağı şekilde kekler planlamak,
*Yemediği bir besini tüketmesi karşılığında sevdiği diğer bir besini ödül olarak göstermemek ve reddettiği besinleri anlayacağı dilde sağlığı için ne gibi faydaları var açıklamak
*