Şu anda yerkürede 17 milyon kilometrekarelik bir orman örtüsü olduğu iddia ediliyor. Araştırmacılar, yaklaşık ABD büyüklüğünde bir toprak kesimi olan 5,6 milyon metrekarelik bir ortamı ağaçlandırmamız durumunda atmosferdeki karbon salınımıyla uğraşta başarılı olacağımızı söylüyorlar lakin iklim değişikliği, yerkürenin birtakım ortamlarında, bilhassa de tropik ortamlarda, yeni ağaçların hayatını zorlaştırıyor.
Ağaçlar yerkürenin çabucak hemen her tarafında olmasına rağmen gezegenimizin ne kadar bir kısmının ağaçlık alan olduğunu hesaplamak epeyce güç. Besin ve Tarım Örgütü, ormanlık alanları %10’dan ziyade ağaç örtüsüne sahip rastgele bir alan olarak tanımlıyor. Bu ağaç örtüsünü görmenin en yeterli yolu ise uydudan gözlem yapmak.
Araştırmacılar, açık erişim yazılımlarını kullanarak gezegenimizin ormanlık ortamları hakkında datalar elde etmeye başladılar ve 78.774 adet ormanlık alan uydu imajı çektiler. Kent parkları, çiftlikler ve orman üzere gözüken fakat gerçekte bulunmayan gayrı arazi tasarruflarını bu araştırmaya dâhil etmeyen araştırmacılar, insan faaliyetinin sonlu olduğu alanlara baktılar.
Tüm bu dataların yanı sıra, mevcut ağaç örtüsünü ve ağaç örtüsünün genişletebileceği ortamları varsayım etmek için bir model geliştiren araştırmacılar, ağaç örtüsünün genişleyebileceği sahaların Rusya, Kanada, ABD ve Avustralya’ya eşdeğer bir alan kapladığını buldular. Bu sahalar, yerküredeki kara modüllerinin neredeyse üçte biri.
Çalışmaya nazaran 12 milyon kilometrekarelik bir arazi daha ziyade ormanı barındırabilmeye müsait olsa bile ağaçların ve yerleşim yerlerinin o toprağa muhtaçlığı olduğu düşünüldüğünde, arazinin yalnızca 3,5 milyon kilometrekaresi orman habitatı için elverişli hâle geliyor. Yine ağaçlandırma çalışmaları için birinci dört konum ise Rusya, ABD, Kanada ve Avustralya. Bu dört ülkeyi ise Brezilya ve Çin takip ediyor. Bu altı memleketin yekun tekrar ağaçlandırma yeri ise yerkürenin %50’sini içeriyor.
Ormanlar olgunlaştıkça yaklaşık olarak 205 gigatonluk fazladan karbon depolar. Karşılaştırma yapmak gerekirse dünyada geçen yıl 37,1 gigaton karbondioksit salınımı yapıldı. Yine ağaçlandırma kapsamında doldurulan ormanlar, yeni emisyonları ve atmosfere verdiğimiz karbon kirliliğini absorbe etme açısından bize büyük bir fırsat olacak.
Jean-François Bastin, “Ağaçları destekleyebilecek ekosistem restorasyonu, iklim değişikliği ile uğraşta temel silahımızdır. Mevcut potansiyel ortamları restore ederek atmosferde tutulan karbon ölçüsünün yaklaşık dörtte birini depolayabiliriz” dedi.
Araştırmacılar, bu ortamların gerçekte ağaçlar için ne kadar yaşanabilir olduğunu görmek için 1. senaryoda emisyonların süratle yükseldiği gayri senaryoda ise bu yüzyılın ortalarında tepe yaptığı iki model geliştirdiler. Kuzeydeki ormanlar olağan seyrinde giderken küresel ısınma yüzünden tropik nahiyelerde ağaç örtüsünün azalması olası görünüyor. Amazon ortamı, kuruması beklendiği için bilhassa risk altında. Umumî olarak dünyanın ağaç taşıma kapasitesi daha çokça olduğu takdirde karbon salınımı azalacak ve global iklim değişikliği ile uğraşta elimizi epey güçlendirecektir.