Zemzemin tarihçesi
Hz İbrahim (as), Cenabı Hakkın emri üstüne hanımı Hacer validemizi ve hemen şimdi süt emmekte olan oğlu Hz İsmail'i bugünkü Zemzem kuyusunun bulunduğu yere bıraktı O tarihte Mekke'de hiçbir insan yaşamıyordu Meşrubat su da yoktu Hz İbrahim, hanımı ve oğlu için biraz hurma ve bir arz da su bırakarak oradan ayrıldı Gıda ve içeceğin bulunmadığı bu ıssız yerde kalmak Hz Hacer'e çok zorlama geldi Fakat, kendilerini oraya bırakmasını Hz İbrahim'e Cenabı Adalet emrettiğine kadar göz önünde bulundurmak yersizdi Çünkü, rızkı veren Allah şüphesiz kendilerinin durumunu da görüyordu
Bir müddet daha sonra Hz İbrahim'in bıraktığı su bitti Hz İsmail ağlamaya, su istemeye başladı Annesi ne yapacağını şaşırdı Süt yok oysa emzirsin, su yok ki içirsin Hz İsmail'in ağlamalarına daha fazla dayanamadı Safa Tepesine çıktı Birini görebilmek ümidiyle sağa sola baktı Kimseyi göremeyince de Safa ile Merve arasında koşmaya başladı Yedinci kere Merve'ye çıktığında bir ses işitti Zemzem Kuyusunun yanına Hz Cebrail'i gördü Cebrail (as) kanadıyla (bir rivayette ayağıyla) yeri kazıyordu Nihayet su belirdi Hz Hacer buna çok sevindi Suyun aktığını görür görmez, “Dur, dur manasında “Zem zem dedi ve su akmasın diye önünü kesti, havuz gibi yaptı Bir taraftan da testisini dolduruyordu Suyu aldıkça yerinde kaynıyordu Testisi dolduktan sonradan sudan içti ve Hz İsmail'i emzirmeye başladı giderken Cebrail (as), Hacer'e hitaben:
“Sakın, ‘Helak oluruz, zarara uğrarız' diye korkmayın İşte şurası Beytullah'ın (Kabe'nin) yeridir O beyti şu çocukla babası yapacaktır Belirli oysa, Cenabı Adalet o işin ehlini zarar etmez dedi(1)
İşte, Zemzem Kuyusunun ortaya çıkması bu şekilde oldu Hz Hacer suyun önünü kesmeseydi ve onu kendi halinde bıraksaydı, bu su bir dere olacaktı Peygamberimiz (asm) bir hadislerinde bu hakikati şöyle ifade buyurur:
“Allah, İsmail'in annesi Hacer'e rahmet etsin O, Zemzem'i kendi haline bıraksaydı veya avuçlamasaydı; belirli Zemzem akar, bir ırmak olurdu (2)
Zemzem, çok mübarek ve gıdalı bir sudur Hz Hacer ve Hz İsmail, uzun müddet yemek yemeden bu suyla idare ettiler Bir hadiste Peygamber Efendimiz Zemzem'in bu hususiyetine dikkat çekici etmiştir(3)
Bir öteki hadiste de “Zemzem ne niyetle içilirse ona şifa olacağı buyurulmuştur(4)
Zemzemin ayakta içilmesi meselesine gelince:
İbni Abbas'tan (ra) gelen bir rivayette, Peygamberimizin, Zemzem suyunu ayakta olduğu halde içtiği rivayet edilir İbni Abbas şöyle der: “Ben Resulullaha (asm) Zemzem ikram ettim, ayakta içti(5)
Bilindiği üzere Peygamberimiz bir hadislerinde ayakta su içmeyi yasaklamıştır(6) Bu itibarla, hadis alimleri bu bambaşka rivayetleri birleştirmişlerdir Sahihi Müslim Şarihi Nevevi, bu iki farklı hadis hakkında şöyle der:
“Bu hadislerdeki yasaklama tenzihen mekruh şeklindedir Ayakta su içmenin caiz olduğunu beyan içindir İmam Suyuti Hazretleri de, Peygamberimizin (asm), Zemzemi ayakta içmesini şöyle izah eder:
“Resuli Ekremin (asm) Zemzemi ayakta içmesi, ayakta su içmenin caizliğini açıklama manasındadır Hanefi alimleri, İbni Abbas'ın rivayet ettiği hadise dayanarak Zemzemi ayakta içmenin müstehaplığına hükmetmişlerdir
Kaynaklar
1 Buharı, Bedü'lHalk Müziği: 29
2 Age
3 Fethü'rRabbani, 23:248
4 Age, 23 247
5 Müslim, Eşribe: 117; İbni Mace, Eşribe: 21
6 Müslim, Eşribe: 112; Ebû Davud, Eşribe: 13
not alıntıdır *
Hz İbrahim (as), Cenabı Hakkın emri üstüne hanımı Hacer validemizi ve hemen şimdi süt emmekte olan oğlu Hz İsmail'i bugünkü Zemzem kuyusunun bulunduğu yere bıraktı O tarihte Mekke'de hiçbir insan yaşamıyordu Meşrubat su da yoktu Hz İbrahim, hanımı ve oğlu için biraz hurma ve bir arz da su bırakarak oradan ayrıldı Gıda ve içeceğin bulunmadığı bu ıssız yerde kalmak Hz Hacer'e çok zorlama geldi Fakat, kendilerini oraya bırakmasını Hz İbrahim'e Cenabı Adalet emrettiğine kadar göz önünde bulundurmak yersizdi Çünkü, rızkı veren Allah şüphesiz kendilerinin durumunu da görüyordu
Bir müddet daha sonra Hz İbrahim'in bıraktığı su bitti Hz İsmail ağlamaya, su istemeye başladı Annesi ne yapacağını şaşırdı Süt yok oysa emzirsin, su yok ki içirsin Hz İsmail'in ağlamalarına daha fazla dayanamadı Safa Tepesine çıktı Birini görebilmek ümidiyle sağa sola baktı Kimseyi göremeyince de Safa ile Merve arasında koşmaya başladı Yedinci kere Merve'ye çıktığında bir ses işitti Zemzem Kuyusunun yanına Hz Cebrail'i gördü Cebrail (as) kanadıyla (bir rivayette ayağıyla) yeri kazıyordu Nihayet su belirdi Hz Hacer buna çok sevindi Suyun aktığını görür görmez, “Dur, dur manasında “Zem zem dedi ve su akmasın diye önünü kesti, havuz gibi yaptı Bir taraftan da testisini dolduruyordu Suyu aldıkça yerinde kaynıyordu Testisi dolduktan sonradan sudan içti ve Hz İsmail'i emzirmeye başladı giderken Cebrail (as), Hacer'e hitaben:
“Sakın, ‘Helak oluruz, zarara uğrarız' diye korkmayın İşte şurası Beytullah'ın (Kabe'nin) yeridir O beyti şu çocukla babası yapacaktır Belirli oysa, Cenabı Adalet o işin ehlini zarar etmez dedi(1)
İşte, Zemzem Kuyusunun ortaya çıkması bu şekilde oldu Hz Hacer suyun önünü kesmeseydi ve onu kendi halinde bıraksaydı, bu su bir dere olacaktı Peygamberimiz (asm) bir hadislerinde bu hakikati şöyle ifade buyurur:
“Allah, İsmail'in annesi Hacer'e rahmet etsin O, Zemzem'i kendi haline bıraksaydı veya avuçlamasaydı; belirli Zemzem akar, bir ırmak olurdu (2)
Zemzem, çok mübarek ve gıdalı bir sudur Hz Hacer ve Hz İsmail, uzun müddet yemek yemeden bu suyla idare ettiler Bir hadiste Peygamber Efendimiz Zemzem'in bu hususiyetine dikkat çekici etmiştir(3)
Bir öteki hadiste de “Zemzem ne niyetle içilirse ona şifa olacağı buyurulmuştur(4)
Zemzemin ayakta içilmesi meselesine gelince:
İbni Abbas'tan (ra) gelen bir rivayette, Peygamberimizin, Zemzem suyunu ayakta olduğu halde içtiği rivayet edilir İbni Abbas şöyle der: “Ben Resulullaha (asm) Zemzem ikram ettim, ayakta içti(5)
Bilindiği üzere Peygamberimiz bir hadislerinde ayakta su içmeyi yasaklamıştır(6) Bu itibarla, hadis alimleri bu bambaşka rivayetleri birleştirmişlerdir Sahihi Müslim Şarihi Nevevi, bu iki farklı hadis hakkında şöyle der:
“Bu hadislerdeki yasaklama tenzihen mekruh şeklindedir Ayakta su içmenin caiz olduğunu beyan içindir İmam Suyuti Hazretleri de, Peygamberimizin (asm), Zemzemi ayakta içmesini şöyle izah eder:
“Resuli Ekremin (asm) Zemzemi ayakta içmesi, ayakta su içmenin caizliğini açıklama manasındadır Hanefi alimleri, İbni Abbas'ın rivayet ettiği hadise dayanarak Zemzemi ayakta içmenin müstehaplığına hükmetmişlerdir
Kaynaklar
1 Buharı, Bedü'lHalk Müziği: 29
2 Age
3 Fethü'rRabbani, 23:248
4 Age, 23 247
5 Müslim, Eşribe: 117; İbni Mace, Eşribe: 21
6 Müslim, Eşribe: 112; Ebû Davud, Eşribe: 13
not alıntıdır *
