ILK YARDIM NEDİR?
Herhangi bir kaza yada yaşamı tehlikeye düşüren durumda,sıhhat görevlilerinin yardımı sağlanıncaya dek,hayatın kurtarılması yada durumun daha kötüye gitmesini durdurmak nedeniyle,ilaçsız olarak yapılan uygulamalara birincil yardım denir
ILK YARDIM UYGULAMASINDA ELBETTE HAP KULLANILMAZ
ILK YARDIMDA KASIT NEDİR?
1Yaşamı koruma ve sürdürülmesini sağlama
2Durumun kötüleşmesini müdahale etme
3İyileşmesini kolaylaştırma
İLKYARDIMCININ ÖZELLİKLERİ VE SORUMLULUKLARI NEDİR?
1Sakin ve telaşsız olmalı
2Hastayı sakinleştirmeli
3Çevreyi değerlendirip süren bir tehlike olup olmadığını belirlemeli
4Kendi can güvenliğini tehlikeye atmamalı
5Çevredeki kişileri,sağlık durumu kuruluşları,itfaiye ve güvenliğe haber vermeleri için organize etmeli
6Hastanın durumunu değerlendirerek uygun ilk yardıma başlamalı
7Hastanın afiyet kuruluşuna bir lahza önce ulaşmasını sağlamalı
BIRINCIL YARDIMIN ABC'Sİ NEDİR?
ASoluk yolunun açılması
BSolunumun düzeltilmesi
CDolaşımın etkinliğini sağlama
SOLGUN YOLU NASIL AÇILIR?
1Ağızda toz toprak,kırık takma diş ve yabancı cisimler varsa çıkarılır
ilk yardım12Bilinci kapalı kişilerde dil arkaya düşüp havayolunu tıkayabilirBu durumda baş geriye doğru itilip çene yukarı kaldırılarak solgun yolu açılır
birincil yardım2
SOLUNUM YOLU NASIL DÜZELTİLİR?(SUNI SOLUNUM)
Solunumu duran kişiye hemencecik suni solunum uygulanmalıdır
1Hasta sert bir zemine yatırılır
2Ağız içi temizlenerek varsa tanıdık olmayan cisimler çıkarılır
3Çenesi yukarı kaldırılarak baş hafifçe arkaya itilir
4Ağızdan ağıza solunum yapılacaksa burun kapatılırBurundan solunum yapılacaksa ağız kapatılır
ilk yardım3
5Derin bir benzi atmiş alınıp,solunum yaptırılacak kişinin ağzına (yada burnuna) ağız yerleştirlir
6Hastanın göğsünün kabarmasına yetecek şiddette soluk verilir
ilk yardım4 ilk yardım5 DOLAŞIMIN ETKİNLİĞİ NASIL SAĞLANIR?(YÜREK MESAJI)
1Kalp durmuşsa derhal kalp mesajına başlanır
2Hasta sert bir zemine yatırılır ve bir yanına diz çökülür
YARA İÇİNDEKİ YABANCI KAROSER,KEMİK,PARÇASI VS ÇIKARILMAMALIDIR
birincil yardım6 3Göğüs kemiğinin(iman tahtası)üçte bir daha alçak ucuna bir elin ayası sıkıca yerleştirilir,öteki elin ayası bunun üstüne konurParmaklar hastaya bağlantı etmemelidir
4 Kollar dik tutularak (Bilek ve dirsekler bükülmeden)sabit ve ritmik bir şekilde göğüse 45 cm bastırılır
5 Arada nabız yoklama edilerek dakikada 60 kere olmak üzere dolaşım başlayıncaya kadar devam edilir
birincil yardım7
BAYILMALARDA UYGULANACAK İLKYARDIM KURALLARI
1Elbiseleri boyundan,göğüsten ve karından gevşetilir
2Hastanın beynine kan gitmesini temin etmek için düz bir yerde sırtüstü yatırılarak,ayakları yukarı kaldırılır ve sonrada şok pozisyonunda bekletilir Şüphesiz başının altına yastık konmaz
3Hastaya uyarıcı kokular koklatılır (Amonyak vb)
4Hastanın zorlanmaksızın kendine gelmesi beklenir
5Kendine geldiğinde su, çay gibi içecekler derece derece verilmelidir
GÖĞÜS YARALANMALARINDA İLKYARDIM
1Yaralı,sanki oturur duruma getirilir
2Havanın akciğerler dolmasına engel olmak için açık olan bere yerine temiz bir bez kapatıp basınç yapmadan sarılır
3Kazazedenin ısı kaybı önlenir
KARIN YARALANMALARINDA İLKYARDIM
1Hastaya ağızdan yiyecek içecek verilmez
2Yaralı başı hafif yüksek, dizlernin altına rulo edilmiş bir battaniye konularak sırt üstü yatırılır
3Herhangi bir organ dışarı çıkmış ise asla el sürülmezGenişbir gaz bezi varsa serum fizyolojik ile ıslatılarak basınç yapmadan organların üzerine örtülür
4Yaralı vakit geçirmeden sevkedilir
EGZOS ZEHİRLEMELERİNDE İLKYARDIM
1Hasta hemencecik temiz havaya çıkarılır
2Şuuru tam kapalı olmayanlar temiz havada derin solunum yaptırılır
3Şuuru kapalı veya solunum yapmakta güçlük çeken hastalara suni solunum başvuru edilir
4Beden ısısının düşmesini alıkoymak için üstü örtülür
5Hasta en çabuk şekilde sağlık durumu merkezine gönderilir
SİNDİRİM YOLU İLE OLAN ZEHİRLEMELERİNDE İLKYARDIM
1Zehrin sulanması ve emilimin yavaşlaması için hastalara;süt,yumurta akı,nişasta solisyonlu su içirilir
2Kusmasına yardım edilir
3Asitle olan zehirlenmelerde,hasta hiçbir zaman kusmaya zorlanmazSu ve süt yumurta akı karıştırılarak içirilir
4Alkali ile olan zehirlenmelerde:14 oranında sirke ile hazır 500ml su veya limon suyu içirilir
KANAMALARDA BIRINCIL YARDIM NASIL YAPILIR?
1Kanayan uzuv(kol,üçgenin taban olmayan kenarı vs)yükseltilir
2Yara üzerine temiz gazlıbez,paçavra veya çamaşır parçası konur ve sımsıkı bastırılır
3Kanama durmazsa kanayan yerin 5 cm yukarı kısmına bandaj uygulanır
BURUN KANAMASINDA ILK YARDIM NASIL YAPILIR?
1Burnu kanayan kişinin başı hafifçe öne eğilir
2Hasta burun üstüne basınç yapar
3Bu sırada ağızdan benzi atmiş alıp verir ve asla sümkürmez
BURUN KANAMASINDA HASTANIN BAŞI GERIYE DOĞRU KALDIRILMAZ
ELEKTİRİK ÇARPMALARINDA ILK YARDIM NASIL YAPILIR?
1Önce birincil tezgâhtar kendi güvenliğini sağlar
2Elektrik akımının zarar görmüş ile teması kesilirBu yapılmadan önce yaralıya dokunulmaz
3Kuru tahta parçası ve lastik gibi elektrik geçirmeyen maddelerle hasta çekilerek ya da kablo itilerek akımdan kurtarılır
4Solunum durmuşsa suni solunuma,yürek durmuşsa yürek mesajına başlanır
5Yanık varsa soğuk su ile yıkanır
KIRIKLARDA ILK YARDIM NASIL YAPILIR?
1Hasta sarsılmaz ve hareket ettirilmez
2 Kanama varsa durdurulur
3 Hasta taşınmadan önce kırık bölgesi hareketsiz hale getirilir(Bunun için tahta gibi sert cisimler kullanılabilir)
4Açık kırık varsa(kırık uçları görülüyorsa)kırık kemik parçalarına şüphesiz dokunulmaz ve bunlar yerleştirilmeye çalışılmazYara üstüne pak bir gazlıbez kapatılır
YANIKLARDA ILK YARDIM NASIL YAPILIR?
1Soğuk musluk suyu ile sancı azaltılır
2Hastanın takıları çıkartılır(sonra oluşabilecek şişler nedeniyle dışlamak zorlaşabilir)
3Oluşan kabarcıklar patlatılmaz
4Yanan kısımların üzeri temiz gazlıbezle kapatılır hiçbir şey sürülmez
5Hastanın bilinci uygun ise bol su içirilir
YANIK YÜZEYİNE DİŞ MACUNU,SALÇA,YOĞURT GİBİ MADDELER ELBETTE SÜRÜLMEMELİDİR
YARALANMALARDA BIRINCIL YARDIM NASIL YAPILIR?
1Kanama varsa yoklama edilir
2Yaranın kirlenmesi önlenir
3Varsa kopan parça korunur(Islak bir gazlı beze sarılıp bir naylon torbaya konulur,bu torba da içi buz doymuş diğer bir torbaya konulur) *
Herhangi bir kaza yada yaşamı tehlikeye düşüren durumda,sıhhat görevlilerinin yardımı sağlanıncaya dek,hayatın kurtarılması yada durumun daha kötüye gitmesini durdurmak nedeniyle,ilaçsız olarak yapılan uygulamalara birincil yardım denir
ILK YARDIM UYGULAMASINDA ELBETTE HAP KULLANILMAZ
ILK YARDIMDA KASIT NEDİR?
1Yaşamı koruma ve sürdürülmesini sağlama
2Durumun kötüleşmesini müdahale etme
3İyileşmesini kolaylaştırma
İLKYARDIMCININ ÖZELLİKLERİ VE SORUMLULUKLARI NEDİR?
1Sakin ve telaşsız olmalı
2Hastayı sakinleştirmeli
3Çevreyi değerlendirip süren bir tehlike olup olmadığını belirlemeli
4Kendi can güvenliğini tehlikeye atmamalı
5Çevredeki kişileri,sağlık durumu kuruluşları,itfaiye ve güvenliğe haber vermeleri için organize etmeli
6Hastanın durumunu değerlendirerek uygun ilk yardıma başlamalı
7Hastanın afiyet kuruluşuna bir lahza önce ulaşmasını sağlamalı
BIRINCIL YARDIMIN ABC'Sİ NEDİR?
ASoluk yolunun açılması
BSolunumun düzeltilmesi
CDolaşımın etkinliğini sağlama
SOLGUN YOLU NASIL AÇILIR?
1Ağızda toz toprak,kırık takma diş ve yabancı cisimler varsa çıkarılır
ilk yardım12Bilinci kapalı kişilerde dil arkaya düşüp havayolunu tıkayabilirBu durumda baş geriye doğru itilip çene yukarı kaldırılarak solgun yolu açılır
birincil yardım2
SOLUNUM YOLU NASIL DÜZELTİLİR?(SUNI SOLUNUM)
Solunumu duran kişiye hemencecik suni solunum uygulanmalıdır
1Hasta sert bir zemine yatırılır
2Ağız içi temizlenerek varsa tanıdık olmayan cisimler çıkarılır
3Çenesi yukarı kaldırılarak baş hafifçe arkaya itilir
4Ağızdan ağıza solunum yapılacaksa burun kapatılırBurundan solunum yapılacaksa ağız kapatılır
ilk yardım3
5Derin bir benzi atmiş alınıp,solunum yaptırılacak kişinin ağzına (yada burnuna) ağız yerleştirlir
6Hastanın göğsünün kabarmasına yetecek şiddette soluk verilir
ilk yardım4 ilk yardım5 DOLAŞIMIN ETKİNLİĞİ NASIL SAĞLANIR?(YÜREK MESAJI)
1Kalp durmuşsa derhal kalp mesajına başlanır
2Hasta sert bir zemine yatırılır ve bir yanına diz çökülür
YARA İÇİNDEKİ YABANCI KAROSER,KEMİK,PARÇASI VS ÇIKARILMAMALIDIR
birincil yardım6 3Göğüs kemiğinin(iman tahtası)üçte bir daha alçak ucuna bir elin ayası sıkıca yerleştirilir,öteki elin ayası bunun üstüne konurParmaklar hastaya bağlantı etmemelidir
4 Kollar dik tutularak (Bilek ve dirsekler bükülmeden)sabit ve ritmik bir şekilde göğüse 45 cm bastırılır
5 Arada nabız yoklama edilerek dakikada 60 kere olmak üzere dolaşım başlayıncaya kadar devam edilir
birincil yardım7
BAYILMALARDA UYGULANACAK İLKYARDIM KURALLARI
1Elbiseleri boyundan,göğüsten ve karından gevşetilir
2Hastanın beynine kan gitmesini temin etmek için düz bir yerde sırtüstü yatırılarak,ayakları yukarı kaldırılır ve sonrada şok pozisyonunda bekletilir Şüphesiz başının altına yastık konmaz
3Hastaya uyarıcı kokular koklatılır (Amonyak vb)
4Hastanın zorlanmaksızın kendine gelmesi beklenir
5Kendine geldiğinde su, çay gibi içecekler derece derece verilmelidir
GÖĞÜS YARALANMALARINDA İLKYARDIM
1Yaralı,sanki oturur duruma getirilir
2Havanın akciğerler dolmasına engel olmak için açık olan bere yerine temiz bir bez kapatıp basınç yapmadan sarılır
3Kazazedenin ısı kaybı önlenir
KARIN YARALANMALARINDA İLKYARDIM
1Hastaya ağızdan yiyecek içecek verilmez
2Yaralı başı hafif yüksek, dizlernin altına rulo edilmiş bir battaniye konularak sırt üstü yatırılır
3Herhangi bir organ dışarı çıkmış ise asla el sürülmezGenişbir gaz bezi varsa serum fizyolojik ile ıslatılarak basınç yapmadan organların üzerine örtülür
4Yaralı vakit geçirmeden sevkedilir
EGZOS ZEHİRLEMELERİNDE İLKYARDIM
1Hasta hemencecik temiz havaya çıkarılır
2Şuuru tam kapalı olmayanlar temiz havada derin solunum yaptırılır
3Şuuru kapalı veya solunum yapmakta güçlük çeken hastalara suni solunum başvuru edilir
4Beden ısısının düşmesini alıkoymak için üstü örtülür
5Hasta en çabuk şekilde sağlık durumu merkezine gönderilir
SİNDİRİM YOLU İLE OLAN ZEHİRLEMELERİNDE İLKYARDIM
1Zehrin sulanması ve emilimin yavaşlaması için hastalara;süt,yumurta akı,nişasta solisyonlu su içirilir
2Kusmasına yardım edilir
3Asitle olan zehirlenmelerde,hasta hiçbir zaman kusmaya zorlanmazSu ve süt yumurta akı karıştırılarak içirilir
4Alkali ile olan zehirlenmelerde:14 oranında sirke ile hazır 500ml su veya limon suyu içirilir
KANAMALARDA BIRINCIL YARDIM NASIL YAPILIR?
1Kanayan uzuv(kol,üçgenin taban olmayan kenarı vs)yükseltilir
2Yara üzerine temiz gazlıbez,paçavra veya çamaşır parçası konur ve sımsıkı bastırılır
3Kanama durmazsa kanayan yerin 5 cm yukarı kısmına bandaj uygulanır
BURUN KANAMASINDA ILK YARDIM NASIL YAPILIR?
1Burnu kanayan kişinin başı hafifçe öne eğilir
2Hasta burun üstüne basınç yapar
3Bu sırada ağızdan benzi atmiş alıp verir ve asla sümkürmez
BURUN KANAMASINDA HASTANIN BAŞI GERIYE DOĞRU KALDIRILMAZ
ELEKTİRİK ÇARPMALARINDA ILK YARDIM NASIL YAPILIR?
1Önce birincil tezgâhtar kendi güvenliğini sağlar
2Elektrik akımının zarar görmüş ile teması kesilirBu yapılmadan önce yaralıya dokunulmaz
3Kuru tahta parçası ve lastik gibi elektrik geçirmeyen maddelerle hasta çekilerek ya da kablo itilerek akımdan kurtarılır
4Solunum durmuşsa suni solunuma,yürek durmuşsa yürek mesajına başlanır
5Yanık varsa soğuk su ile yıkanır
KIRIKLARDA ILK YARDIM NASIL YAPILIR?
1Hasta sarsılmaz ve hareket ettirilmez
2 Kanama varsa durdurulur
3 Hasta taşınmadan önce kırık bölgesi hareketsiz hale getirilir(Bunun için tahta gibi sert cisimler kullanılabilir)
4Açık kırık varsa(kırık uçları görülüyorsa)kırık kemik parçalarına şüphesiz dokunulmaz ve bunlar yerleştirilmeye çalışılmazYara üstüne pak bir gazlıbez kapatılır
YANIKLARDA ILK YARDIM NASIL YAPILIR?
1Soğuk musluk suyu ile sancı azaltılır
2Hastanın takıları çıkartılır(sonra oluşabilecek şişler nedeniyle dışlamak zorlaşabilir)
3Oluşan kabarcıklar patlatılmaz
4Yanan kısımların üzeri temiz gazlıbezle kapatılır hiçbir şey sürülmez
5Hastanın bilinci uygun ise bol su içirilir
YANIK YÜZEYİNE DİŞ MACUNU,SALÇA,YOĞURT GİBİ MADDELER ELBETTE SÜRÜLMEMELİDİR
YARALANMALARDA BIRINCIL YARDIM NASIL YAPILIR?
1Kanama varsa yoklama edilir
2Yaranın kirlenmesi önlenir
3Varsa kopan parça korunur(Islak bir gazlı beze sarılıp bir naylon torbaya konulur,bu torba da içi buz doymuş diğer bir torbaya konulur) *
