Okulun başladığı birinci gün, veda vakti geldiğinde kimi çocukların ebeveyninden ayrılmamak için direnç gösterebiliyor, ebeveyn ise bu süreçle başa çıkmakta zorlanabiliyor. Halbuki ebeveynler bu süreçle ilgili bilgi sahibi olduğunda çocuğun okula adaptasyonu kolaylaştırmak mümkün oluyor. Türkiye’nin başkan eğitim kurumlarından Bahçeşehir Koleji okula başlangıç periyodunu için ebeveynlere rehber olacak bilgiler veriyor.
2022-2023 Eğitim Öğretim Yılı’nda binlerce çocuk okulla birinci sefer tanışarak yeni hayatına adım atıyor. Bilhassa okulun başlangıç devri kimi çocuklar için heyecanlı kimi vakitte telaşlı bir periyot oluyor Bu periyodu kolaylaştırmak, çocuğun okula adaptasyonuna yardımcı olmak isteyen ebeveynler bazen bu durumu sağlıklı yönetmekte zorlanabiliyor. Bahçeşehir Koleji Meslek ve Rehberlik Merkezi, ebeveynlere 10 adımda okula başlangıç rehberini sunuyor.
- Neler hissettiğinizi fark edin: Öncelikle ebeveyn olarak siz ne hissettiğinizi fark ederseniz bu durum gereksinimlerinizi fark etmenize ve çocuğunuzun okula ahenk sürecini kolaylaştırmanızda yararlı olacaktır. Hangi hisleri hissediyorsunuz? Heyecanlı mısınız? Korkulu mısınız? Memnun musunuz? Geçmişte sizlerin ayrılma ve kavuşma öyküleri nasıldı? Kendi tecrübelerinizin şu an hissettiklerinizle bir bağlantısı olabilir mi? Sizin ebeveynleriniz nasıl yansılar vermişti?
- Çocuğunuzun daha evvelki ayrılma ve kavuşma tecrübelerini gözden geçirin: Kendi öykülerinize bakmanızın akabinde çocuğunuzun bu vakte kadar ki ayrılma ve kavuşma tecrübelerini gözden geçirmeniz, okula ahenk sürecinde çocuğunuzun vereceği reaksiyonlar ve hissedecekleri hakkında size bir ön bilgi verecektir. İnsan hayatının birinci ayrılığı olan doğum öyküsü, bakıcı geçişleri, işe başlamanız, anne sütüne ve beze veda üzere tüm bu tecrübeler meskenden ayrılıp okula geçişi nasıl yaşanacağına dair ipucu olacaktır. Üstelik geçmiş kıssadaki geçişlerde bir zahmet yaşandıysa okula ahenk sürecini sağlıklı yürütmeniz çocuğunuzun ayrılık ve veda üzere hususlara ilişkin his ve niyetlerinin olumlu olarak değişmesi için bir fırsattır.
- Yaş seviyesine uygun bilgi verin: Okula başladığında onu nelerin beklediğine dair gelişim seviyesine uygun biçimde ön bilgi vermek potansiyel korkunun ortaya çıkmasını önleyici olacaktır. Örneğin; “Sen okuldayken sana dayanak veren kişi öğretmenin olacak. Muhtaçlığın olduğunda ona sarılabilirsin.” “Okulda arkadaşların olacak, onlarla çeşitli etkinlikler yapacaksınız.” üzere tabirler kullanabilirsiniz.
- Okula ve öğretmenine güvendiğinizi hissettirin: Okula ve öğretmenine güvenmeniz ve bunu çocuğunuza hissettirmeniz onun da inanç duymasını kolaylaştıracaktır.
- Çocuğunuzun ritmine uygun ilerleyin: Her çocuğun muhtaçlığı ve ritmi farklıdır. Bu nedenle çocuğunuzun gereksinimini gerçek belirlemek, korkusu yüksekse bu telaşın altında yatan dinamikleri hakikat tahlil etmek ve buna uygun müdahale etmek epeyce değerlidir. Ayrılıkları; olumlu bir tabirle, duygusal güç vererek, kesinlikle vedalaşarak gerçekleştirmek ve süreci çocuğunuzun ritmine uygun yönetmek gerekir. Lakin vedayı onun gereksiniminden uzun tutmamak yani çocuğunuzun bu geçişi yaşamasına fırsat tanımak gerekir.
- Karar vermesine fırsat tanıyın: Kendine ilişkin kararları olması için çocuğunuza alan tanıyabilirsiniz. “Hangi çantayı almak istersin? Evvel giyinmek mi istersin, kahvaltı etmek mi?” üzere hudutları sizin belirlediğiniz seçim alanları ona güç verecektir.
- Geçiş objesi kullanın: Bu süreçte sevdiği bir oyuncağı, sizin fotoğrafınızı ya da ufak ve maddi pahası olmayan bir eşyanızı gereksinim duyduğu sürece okula götürmesi ona inançta olduğunu hatırlatabilir.
- Vedalaşma ritüeli oluşturun: Siz bu ritüeli gerçekleştirdiğinizde çocuğunuz duygusal olarak kendini vedalaşmaya hazırlamaya başlar. Örneğin; ellerinizi iki sefer çak yapıp el sallamak ya da size özel kısa bir müzik oluşturmak üzere.
- Ayrılma öznesini değiştirin: Ayrılırken zorlanan çocuklar için ayrılma öznesinin değişmesi vedayı kolaylaştırabilir. Örneğin babadan ayrılırken zahmet yaşayan bir çocuğa anne eşlik edebilir.
- Vakitle ilgili hassasiyet gösterin: Çocuğunuzu okula götürürken ve okuldan alırken zamanlama ilgili hassasiyet göstermeniz değerlidir. Okula geç kalması, vaktinde kaynaşmış bir kümesine dahil olmasını zorlaştırabilir. Okuldan alırken ise kısa müddet de olsa geç kalmanız yetişkin dünyasında kolay tolere edilse de çocuğun dünyasında değersizlik hissine ya da korkuya neden olabilir. Ayrıyeten okula başlamadan evvel, ayrılma ve kavuşma temalarını yanlışsız ele alan çocuk kitaplarından da faydalanabilirsiniz.