CELLAT MEZARLIĞI
Osmanlıda, adam asmak, boğmak ve kelle kesmek bir ceza şekliydi, bunun icin de sarayda her zaman cellatlar bulundurulurdu, bir gurup cellat padişah ve diğer yuksek rutbeliler icin her an hazır durumda beklerlerdi
Sarayda verilen olum cezaları, Topkapı Sarayı bahcesinde bulunan bir ceşmenin onunde infaz edilirdi, cellatlar infazdan sonra kanlı baltalarını ve ellerini burada yıkarlardı, bu ceşmenin sağında ve solunda kesilmiş kafaların teşhir edildiği kelle taşları vardı bu taşlara ibret taşları da denirdi
Bu ceşmenin bir adı da cellat ceşmesi veya siyaset ceşmesi idi, cellatların kaldığı yer ise ceşmenin bulunduğu duvarın arakasındaydı Bu ceşme halen Topkapı Sarayının on bahcesinde bulunmakta hergun onunden ne olduğunu bilmeden yuzlerce kişi gecmektedir
İnfazlar bazen de Yedikule Zindanlarında yapılırdı, bu zindanlar ziyarete acıktır idamların ve işkencelerin yapıldığı yerler gezilebilir
imagescellatmezarligi5ad6d17ece76b
Topkapı Sarayı bahcesinde bulunan, cellatların infazdan sonra
ellerini ve baltalarını yıkadığı Cellat Ceşmesi
İnfaz şekilleri, yani oldurme şekilleri kişinin konumu, mevkii, rutbesine ve işlediği suca gore değişirdi Osmanlı sultanları ve şehzadelerinin kanı dokulmez, yay kirişi, ip ve kementle boğularak oldurulurlerdi Bu oldurme şekli Turklerin Musluman olmadan onceki dinleri olan Şamaniz’den geliyordu Doğan Avcıoğlu, “Turklerin Tarihi adlı eserinin ikinci cildinde: Şamanist Turkler kan akıtarak oldurmekten cekinirler, Osmanlı padişah ve şehzadeleri boğularak oldurulurdu der
İnfaz edilecek halktan biri ise, kelle kesme şekli uygulanırdı
İstanbul dışında, imparatorluğun uzak vilayetlerinde idam edilen devlet adamlarının oldurulduklerini ispat etmek icin, kesilen başları meşin bir kırbaya (torba) konur, torba balla doldurulur, İstanbul’a getirilir, gumuş bir tepsinin icinde padişaha sunulur, beden ise oldurulduğu yere gomulurdu
Bu nedenle, başı başka yerde, bedeni başka yerde gomulu iki mezarı olan devlet adamları, sadrazamlar coktur Bunlardan en meşhuru Viyana kuşatmasındaki başarısızlığı ile başı kesilen ve bir bal torbası icinde İstanbul’daki sultana gonderilen ve sonrada denize atılan Merzifonlu Kara Mustafa Paşa idi
imagescellatmezarligi5ad6d17fe17cc
Halen Topkapı Sarayı bahcesinde duran Cellat Ceşmesinin
değişik acıdan cekilmiş bir fotoğrafı
Bu kesilen başlar bazende Topkapı Sarayı’nın ilk giriş kapısına asılır halka gosterilirdi Bu kapı sarayın en dıştaki ilk kapısıdır, kesik başların konulduğu oyuklar halen durmaktadır Kafalar uc gun kalırdı burda, bazen yuzlerce kafa olurdu
Cellatlar, Musluman olan kişilerin infazdan sonra başlarını, cesedi sırt ustu yatırarak koltuğunun altına , Musluman olmayanları ise yuzu koyun yatırarak, başlarını kıclarının uzerine koyardı
Oldurulen kişinin cesedi ve uzerindeki kıymetli eşya, para ve giyecekleri cellatın malı sayılırdı Cellat cesedi isterse atar, isterse olunun sahiplerine mevki, rutbe ve konumuna gore parayla satardı
Osmanlıda cellatlar dilsiz ve sağır olurlardı, bu iş icin secilen kişilerin dilleri kesilirdi
Osmanlı tarihinde en hazin boğarak oldurme olayı 28 Oce 1595 te cereyen etmiştir
Fatih Sultan Mehmet’in imparatorluğun devamlılığını sağlamak amacıyla cıkardığı, “Nizamı Alem fermanı gereğince, fermanın metni şoyledir Her kimseye evladımdan saltanat muyesser ola (nasip ola) karındaşlarını nizamı alem icin katletmek munasiptir)
Ucuncu Mehmet , 19 cocuk ve yetişkin şehzade kardeşlerini bir gecede dilsiz cellatlara boğdurmuştu Ertesi gunu Divanı Humayun avlusuna uzeri kıymetli ortuler, kıymetli taşlarla bezenmiş sorguclar ve kavuklar bulunan 19 şehzade tabutu konmuştu
imagescellatmezarligi5ad6d180f2735
Dikdortgen şeklindeki uzerinde hicbir yazı bulunmayan Cellat Mezar Taşları ve
yan yana iki cellat mezarı İstanbul’daki Eyup semti girişinde
Ucuncu Mehmet 15951603 yılarında saltanat surmuştur Kanuninin torunu ve İkinci Selim’in oğludur, Kanije zaferi bu padişah zamanında kazanılmıştır Ucuncu Mehmet bu zaferden sonra Unye’de mezarı bulunan Tiryaki Hasan Paşaya bir cok değerli hediyelerle birlikte vezirliğe eş değerde Beylerbeyilik unvanı vermiştir
Ondan sonra tahta gecen oğlu Birinci Ahmet, Fatih Sultan Mehmet’in koyduğu 150 senelik “Nizamı Alem kanununu kaldırarak, kardeş oldurme geleneğine son vermiş ve kardeşini veliaht (gelecekte saltanatı devralacak kişi) ilan etmiştir Cellatlar konusunda son zamanda uc yeni kitap yayınlanmıştır: “Cellatları da Asarlar Ergun Hicyılmaz “Olumun soğuk eli, CellatMuhammet Pamuk “Cellat ve OtekilerCengiz Yıldırımm
Osmanlı’da halk, İslam dininin adam oldurmeyi yasaklaması, can alan bu kişilere toplum tarafından hoş bakılmaması nedeniyle, bir cok insani duygu ve ozelliklerden yoksun olan, acıma, merhamet, sevgi hisleri bulunmayan bu insanları mezarlıklarına almamış, kendi aralarına gomulmelerini istememiştir
imagescellatmezarligi5ad6d1820b0d0
Bugun yeni mezarların arasında kalmış bir cellat mezar taşı bu mezarlık Eyup semtinin
Piyer Loti tarafındadır
Osmanlıda, adam asmak, boğmak ve kelle kesmek bir ceza şekliydi, bunun icin de sarayda her zaman cellatlar bulundurulurdu, bir gurup cellat padişah ve diğer yuksek rutbeliler icin her an hazır durumda beklerlerdi
Sarayda verilen olum cezaları, Topkapı Sarayı bahcesinde bulunan bir ceşmenin onunde infaz edilirdi, cellatlar infazdan sonra kanlı baltalarını ve ellerini burada yıkarlardı, bu ceşmenin sağında ve solunda kesilmiş kafaların teşhir edildiği kelle taşları vardı bu taşlara ibret taşları da denirdi
Bu ceşmenin bir adı da cellat ceşmesi veya siyaset ceşmesi idi, cellatların kaldığı yer ise ceşmenin bulunduğu duvarın arakasındaydı Bu ceşme halen Topkapı Sarayının on bahcesinde bulunmakta hergun onunden ne olduğunu bilmeden yuzlerce kişi gecmektedir
İnfazlar bazen de Yedikule Zindanlarında yapılırdı, bu zindanlar ziyarete acıktır idamların ve işkencelerin yapıldığı yerler gezilebilir
imagescellatmezarligi5ad6d17ece76b
Topkapı Sarayı bahcesinde bulunan, cellatların infazdan sonra
ellerini ve baltalarını yıkadığı Cellat Ceşmesi
İnfaz şekilleri, yani oldurme şekilleri kişinin konumu, mevkii, rutbesine ve işlediği suca gore değişirdi Osmanlı sultanları ve şehzadelerinin kanı dokulmez, yay kirişi, ip ve kementle boğularak oldurulurlerdi Bu oldurme şekli Turklerin Musluman olmadan onceki dinleri olan Şamaniz’den geliyordu Doğan Avcıoğlu, “Turklerin Tarihi adlı eserinin ikinci cildinde: Şamanist Turkler kan akıtarak oldurmekten cekinirler, Osmanlı padişah ve şehzadeleri boğularak oldurulurdu der
İnfaz edilecek halktan biri ise, kelle kesme şekli uygulanırdı
İstanbul dışında, imparatorluğun uzak vilayetlerinde idam edilen devlet adamlarının oldurulduklerini ispat etmek icin, kesilen başları meşin bir kırbaya (torba) konur, torba balla doldurulur, İstanbul’a getirilir, gumuş bir tepsinin icinde padişaha sunulur, beden ise oldurulduğu yere gomulurdu
Bu nedenle, başı başka yerde, bedeni başka yerde gomulu iki mezarı olan devlet adamları, sadrazamlar coktur Bunlardan en meşhuru Viyana kuşatmasındaki başarısızlığı ile başı kesilen ve bir bal torbası icinde İstanbul’daki sultana gonderilen ve sonrada denize atılan Merzifonlu Kara Mustafa Paşa idi
imagescellatmezarligi5ad6d17fe17cc
Halen Topkapı Sarayı bahcesinde duran Cellat Ceşmesinin
değişik acıdan cekilmiş bir fotoğrafı
Bu kesilen başlar bazende Topkapı Sarayı’nın ilk giriş kapısına asılır halka gosterilirdi Bu kapı sarayın en dıştaki ilk kapısıdır, kesik başların konulduğu oyuklar halen durmaktadır Kafalar uc gun kalırdı burda, bazen yuzlerce kafa olurdu
Cellatlar, Musluman olan kişilerin infazdan sonra başlarını, cesedi sırt ustu yatırarak koltuğunun altına , Musluman olmayanları ise yuzu koyun yatırarak, başlarını kıclarının uzerine koyardı
Oldurulen kişinin cesedi ve uzerindeki kıymetli eşya, para ve giyecekleri cellatın malı sayılırdı Cellat cesedi isterse atar, isterse olunun sahiplerine mevki, rutbe ve konumuna gore parayla satardı
Osmanlıda cellatlar dilsiz ve sağır olurlardı, bu iş icin secilen kişilerin dilleri kesilirdi
Osmanlı tarihinde en hazin boğarak oldurme olayı 28 Oce 1595 te cereyen etmiştir
Fatih Sultan Mehmet’in imparatorluğun devamlılığını sağlamak amacıyla cıkardığı, “Nizamı Alem fermanı gereğince, fermanın metni şoyledir Her kimseye evladımdan saltanat muyesser ola (nasip ola) karındaşlarını nizamı alem icin katletmek munasiptir)
Ucuncu Mehmet , 19 cocuk ve yetişkin şehzade kardeşlerini bir gecede dilsiz cellatlara boğdurmuştu Ertesi gunu Divanı Humayun avlusuna uzeri kıymetli ortuler, kıymetli taşlarla bezenmiş sorguclar ve kavuklar bulunan 19 şehzade tabutu konmuştu
imagescellatmezarligi5ad6d180f2735
Dikdortgen şeklindeki uzerinde hicbir yazı bulunmayan Cellat Mezar Taşları ve
yan yana iki cellat mezarı İstanbul’daki Eyup semti girişinde
Ucuncu Mehmet 15951603 yılarında saltanat surmuştur Kanuninin torunu ve İkinci Selim’in oğludur, Kanije zaferi bu padişah zamanında kazanılmıştır Ucuncu Mehmet bu zaferden sonra Unye’de mezarı bulunan Tiryaki Hasan Paşaya bir cok değerli hediyelerle birlikte vezirliğe eş değerde Beylerbeyilik unvanı vermiştir
Ondan sonra tahta gecen oğlu Birinci Ahmet, Fatih Sultan Mehmet’in koyduğu 150 senelik “Nizamı Alem kanununu kaldırarak, kardeş oldurme geleneğine son vermiş ve kardeşini veliaht (gelecekte saltanatı devralacak kişi) ilan etmiştir Cellatlar konusunda son zamanda uc yeni kitap yayınlanmıştır: “Cellatları da Asarlar Ergun Hicyılmaz “Olumun soğuk eli, CellatMuhammet Pamuk “Cellat ve OtekilerCengiz Yıldırımm
Osmanlı’da halk, İslam dininin adam oldurmeyi yasaklaması, can alan bu kişilere toplum tarafından hoş bakılmaması nedeniyle, bir cok insani duygu ve ozelliklerden yoksun olan, acıma, merhamet, sevgi hisleri bulunmayan bu insanları mezarlıklarına almamış, kendi aralarına gomulmelerini istememiştir
imagescellatmezarligi5ad6d1820b0d0
Bugun yeni mezarların arasında kalmış bir cellat mezar taşı bu mezarlık Eyup semtinin
Piyer Loti tarafındadır