Yin ve Yang akupunktur tedavisindeki tartışmalarda kullanılan en değerli bir teori (Tao filozofisi) haline gelmiştir.
Vücuttaki Yin - Yang istikrar sistemi ( TAO filozofisi )
Eski Çin felsefesine nazaran, alem birbirine iki zıt şeyden yapılmıştır. Alemin istikrarı; bu iki zıddın, karşılıklı ve daima hareket içinde bulunmasıyla sağlanır. Bu iki zıt şeye Yin ve Yang denir.
Alemde, nasıl ki gece-gündüz, soğuk-sıcak, acı-tatlı, az-bol, çürük-sağlam, boş-dolu, aç-tok, pozitif-negatif, vb. üzere zıtlıklar istikrarı varsa, insan vücudunda da bu türlü zıtlıklardan oluşan bir istikrar sistemi vardır.Bu sisteme yin ve yang istikrarı denmektedir. Bu istikrar halinde insan sağlıklı ve sıhhatli olmaktadır. Yin ve Yang istikrarının bozulması ile marazlar ve ağrılar ortaya çıkmaktadır. Akupunktur tedavisinin temel prensibinde, bu dengeyi korumak yatmaktadır.Hemeostasiz ismini da verdiğimiz bu iç-dış ve ruhsal istikrar bozulmaya başladıkça hastalıklarda ortaya çıkmaya başlamaktadır.
O devir kişi kendini ;
* keyifsiz,
*huzursuz,
*Rahatsız,
*Ağrıları olan,
*Hastalanmış biri olarak hisseder.
Aslında bu var olan hayat kuvveti ‘’ Çİ ‘’nin vücuttaki akışının bir halde kesintiye uğramış olmasından kaynaklanmaktadır.
Ömür gücü ‘’Çİ’’akışını ;
* Çok sıcak ve soğuklar,
* Cereyanda kalma,
* Hava kirliliği,
* Nemli ve rutubetli ortam,
* Beslenme bozukluğu,
* Gerilim, tansiyon, öfke,
*Yürüyüş ve hareket azlığı
* Suni besinler ve yiyecekler,
* Sigara ve alkol üzere zararlı hususlar,
* Tuvalet alışkanlığı bozukluğu, daima bu dengeyi etkileyen sebeplerdendir
-Akupunktur tedavisi ile bu ömür gücü ‘’ Çİ’’ akışındaki bozulan dengeyi düzenler ve yin-yang istikrar sistemini kuvvetlendirir.
YİN : Negatif, bayan, gece, karanlık, pasif, soğuk, nem, elektron, baz
YANG : Olumlu, erkek, gündüz, aydınlık, canlı, sıcak, kuruluk, proton ve asit i temsil eder. Dikkat edilirse bu her iki öğe:
Birbirine zıt,(negatif- pozitif)
Birbirlerini takip eden (gece bitince gündüzün gelmesi üzere )
Birbirlerini çeken bir güç olması(negatifin olumlusu çekmesi gibi)
Her bir öğenin az da olsa birbirlerini kendi içinde barındırması yahut birbirine dönüşebilmesi.
Birbirlerini doğurması neslini devam ettirmesi(Her bayanın (Yin) yahut erkeğin (Yang)bir annesi(Yin) bir de pederi (Yang) vardır.
Çin’deki bu inanışa nazaran bu öğeler sağlıklı vücutlarda daima bir istikrar içindedir. Yin meridyenler vücudun daha çok muhafazaya muhtaç olan iç kısımlarında (kol ve bacakların medial=iç kısmında) bulunurken, Yang vücudun ve uzuvların (bacak ve kol ) dış ve art kısmında mahal alır. YİN meridyenler vücudun iç kısımlarında (kıllardan az olan bölgelerde) korunmaya muhtaç Yin=kadınsı olan ortamlarda konum alır.YANG meridyenler ise bacak ve kolların ön ve dış art kısımlarında (kıllı olan kısım) darbelere daha dayanıklı olan Yang=erkeksi olan kesimlerde yan alırlar.
5 Element Teorisi:
Beş element, kuvvetin beş değişim biçimidir.Bunlar:
Ateş
Odun
Toprak
Metal
Su
Her element hususun bir tarifidir ve bu kuvvet birinden gayrısına değişerek yol alır. Gücün beş hali; metal, ağaç, su, ateş ve topraktır. Beş element teorisi kozmostaki fenomenlerin tümünün tabiatta odun, ateş, toprak, metal yahut suya karşılık geldiklerini ve bunların daima bir hareket ve değişim içinde bulunduklarını öne sürer. Bu teori birinci sefer İ.Ö. 16. yüzyılda Çin' de ortaya atılmıştır. O periyotta Çinliler gözlemledikleri tabiatın beş kıymetli durumdan etkilendiğini düşünmüşledir: "Yemek, su ve ateş ile hazırlanır. Üretmek için metal ve oduna muhtaçlık vardır. Toprak her şeyi doğurur".
Klasik Çin Tıbbında beş element teorisinden yola çıkarak, zang ve fu organlarının fizyolojik ve patolojik çalışma formlarını, birbirleriyle ve dış yerküre ile etkileşimlerini kapsayan bir teşhis ve tedavi sistemi geliştirilmiştir. Her element anlaşılan bir organı, dokuyu, sesi (bağırma, gülme vb), rengi, kokuyu, tadı, duyu organını, duyguyu ve iklimi temsil eder. Beş elementin, binaenaleyh organların, arasında denetimci, destekleyici, engelleyici ve düzenleyici bağlar bulunur. Örneğin klasik Çin tıbbı anlayışına nazaran odun (karaciğer) toprağı (dalak), toprak suyu (böbrek), su ateşi (kalp), ateş metali (akciğer) ve metal odunu denetim eder; odun ateşi (karaciğer kalbi) , ateş toprağı (kalp dalağı), toprak metali (dalak akciğeri), metal suyu (akciğer böbrekleri) ve su tekrar odunu (böbrekler karaciğeri) destekler. Hasebiyle her organ sahip olduğu Yin ve Yang kuvveti ile bu döngü içindeki rolünü oynar. Bir organdaki Yin ve Yang istikrarı bozulduğunda (hastalandığında) , bu dengesizlik etkileşim içinde olduğu sair organlara yansır. Başka organlar yine istikrarın oluşturulabilmesi için faaliyete geçerler ve böylelikle hastalık tablosu tamamlanır. Klâsik Çin tıbbında Yin ve Yang arasındaki dengesizliği saptamak ve düzgünleştirmek hedeflenir.
ZANG-FU ORGANLAR
Zang organ meridyenleri (-) olup içi dolu organlardır.
Zang Organlar: Dalak, Karaciğer, Kalp, Perikart (kalp zarı), Pankreas ve Böbrek.
Fu organ meridyenleri ise (+) olup içi boş organları temsil eder.
Fu organlar: Kalın barsak, İnce Barsak, Mesane, Mide, Safra Kesesi ve Üç’lü ısıtıcı (Enerji)
Beş element Feng Shui de en kıymetli rolü üstlenir. Kuvvetin elementlere nazaran döngüsü değişiktir.
Müspet, Üretken Döngü
Burada bir element gayrısına dönüşürken olumlu bir etkileşim içindedir. Biri başkasını oluşturduğu yahut beslediği için potansiyel güçte bir büyüme oluşturur.
Ağaç ateşi yaratır. Ateş küle dönüşerek toprağı yaratır. Topraktan mineraller halinde metal çıkar. Metal eriyince suyu oluşturur. Su da ağacı besler
Zayıflatıcı Döngü
Bir element bir evvelkinin tesirini azalttığında zayıflatıcı döngü oluşur. Bu değişim agresif değildir. Ekseriyetle istenmeyen olumsuz kuvvet odakları bu döngüyle zayıflatılır.
Üretken döngünün tam aksisi zayıflatıcı döngüdür. Birbirlerinin doğuşunu engellediği için zayıflatıcı bir tesire sahiptir.
Su ağacı besler,o devir ağaç suyun tesirini zayıflatır. Metal suyu oluşturur o hengam su metali zayıflatır. Topraktan metal oluşur, metal toprağı zayıflatır. Ateş toprağı oluşturur lakin toprak ateşi zayıflatır. Ağaç yanarak ateşi besler o vakit ateş ağacı zayıflatır.
Yıkıcı Döngü
Bu umumide elementlerin agresif olarak bir mealde düşmanca etkileşimidir. Bir element bir sonrakinin gelişimine mahzur olur.
Su ateşi söndürür. Ateş metali eritir. Metal ağacı keser. Ağaç kökleriyle toprağı ele geçirir. Toprak da suyu fiyat.
Bu döngüyü zayıflatma için kullanmak pek önerilmez. İki güç arasındaki düşmanca tavır yarardan çok zararlıdır. Bu harmoni bozukluğu getirir.
SU: Akvaryum, havuz, mavi ve siyah
AĞAÇ: Yeşil bitkiler, yeşil
ATEŞ: Bol ışık, mumlar, al eşyalar, al, portakal rengi
TOPRAK: Toprak materyaller, çakıl taşları, kristaller, kaya, toprak/kum, sarı
METAL: Rüzgar çanları, kurmalı saatler, metalik renkler, beyaz
Günümüz tıbbında, organlarımızın işlevleri artık ayrıntılı bir biçimde bilinmektedir. Vücudumuzdaki tüm organ ve dokular, sabit iç koşulların sürdürülmesi ve işlevlerin
düzenlenmesine ekte bulunarak bir istikrar oluştururlar. Akciğer hücrelerce kullanılacak oksijeni sağlar ve açığa çıkan karbon dioksidi atar, kalp kanı dokulara pompalar, kan taşıma vazifesini üstlenir, sindirim sistemi gerekli besinlerin sindirilip tasarrufa sunar ve gerekmeyenleri boşaltır, karaciğer sindirilen bu hususları işler, böbrekler iyon istikrarını sağlar ve yeniden atıkların boşaltılmasına yardımcı olur.
Otonom Had Sistemimiz, had sistemimizin büyük bir kısmını oluşturur, bilinçli denetimimizin dışında yürütülen işlevleri (arter basıncı, vücut ısısı, iç organlarımızın çalışması vb) düzenler. Vücudumuzdaki organların işlevlerinin birçok “otonom refleksler” ile yönlendirilmektedir. Örneğin iştah verici bir yemeğin kokusu, daha lokmayı ağzımıza almadan, hudut sistemimiz tarafından kıymetlendirilir, parasempatik ihtar ile tükürük ve mide salgısı başlar. Otonom reflekse öbür bir örnek de tansiyonumuzun ayarlanmasıdır. Tansiyonumuz çıktığında, bu basınç damarlara yansır. Damar duvarında bulunan şahsi reseptörler tarafından algılanan bu basınç beyefendisine iletilir. Dimağ sempatik uyarıyı azaltarak kan basıncımızı düşürür. Sempatik ve parasempatik sistemler daima bir bazal aktiflik halindedirler; iç ve dış koşullara karşılık görünür bir dengeyi sağlama vazifesini üstlenmişlerdir.
