*
Amerikan Hastanesi ’nden dil ve tavır bozuklukları *uzmanı Seda Atilla Şahin, geç konuşmayla ilgili * sorularımızı yanıtladı
*
Tavır gecikmesinin nedeni nedir?
Dil ve konuşma gecikmesi genetik, duyusal, nörolojik ya da nöropsikiyatrik bir bozukluğun sonucu olabileceği *gibi, herhangi bir nedene emrindeki olmaksızın da ortaya çıkabilen bir durum Ailede hitabe gecikmesi yaşamış bireylerin olması, düşük doğum ağırlığı, erken doğum ve cinsiyet * sorunun riskini artırır*
*
Halk aralarında erkek çocukların daha geç konuştuğu söylenir Bu doğru mu?*
Cinsiyet, konuşma gecikmesinde bir tehlike faktörü olabilir Erkek çocuklar, kız çocuklara kadar konuşmaya daha geç başlayabilir Fakat bütün erkek çocuklar geç konuşur seslenmek içten değil *
*
Çocuklar ne süre konuşmaya başlar?
Çocuklar, birincil 6 ayda ağır ağır heceleri çıkarmaya başlar, 12 aydan sonradan kelimeleri dile getirir 18 ay itibarıyla kelime dağarcıkları gelişir ve 24 ay civarında iki kelimeyi bir araya getirmeye başlarlar Bu gelişim basamaklarının ardından kalan çocukların dil ve konuşma yönünden incelenmesi gerekebilir
*
*Tavır gecikmesi olan bir çocuk için ne vakit uzmandan takviye almak gerekir?
“Falanca da geç konuşmuştu, zamanla nasıl olsa konuşmaya başlar yaklaşımı, gerçekte güvenli olmayan bir bakış açısı Çeşitli *araştırmalara kadar, iki yaşında tavır geriliği olan çocuklar *34 yaşına geldiklerinde hâlâ yaşıtlarının performansını *yakalamamış olabilir Erken müdahale sayesindeyse çocuğun gelişimsel eğrisini değiştirmek olası*
*
Erken müdahalenin faydaları neler?
Erken müdahalenin keza dil ve konuşma ayrıca de eşlik edebilen diğer bozukluklar için faydalı olduğu belirlendi çocuğa ne değin erken müdahale edilirse, gelişim basamaklarını pek seri yakalayıp akranlarıyla arasındaki açığı kapatır Dil ve hitabe terapisi alan çocuklarla almayan çocuklar karşılaştırıldığında; kelime dağarcığında, bir söylemde meydana çıkan sözcük dizisinde ve hitabe anlaşılabilirliğinde artışın yanı sıra, sosyalleşme becerilerinde düzelme gibi farklar ortaya çıktı Hitabe gecikmesi yaşayan çocukların uzun vadede sözcük dağarcığı, gramer ve okuma algısı olarak akranlarından düşük performans manzara riskleri var Dolayısıyla, ne dek erken müdahale edilirse böylece iyi denebilir*
*
Tedavide nasıl bir yol izleniyor?
Dil ve konuşma bozuklukları uzmanı, ilk kez ebeveynlerle ayrıntılı bir görüşme sonrası çocuğun jurnal rutinlerini öğrenir ve bir değer biçme yapar Bu değerlendirmede hem işitsel algının (konuşulanları kavrama) keza de sözel ifadenin (konuşarak kendini ifade etme) yaş aralığı olarak nerede olduğu belirlenir Mesela iki yaşındaki bir çocuk, işitsel sezgi olarak 152 yaş performansına sahipken sözel ifadesi bir yaş civarı olabilir Yani, konuşulanları anladığı halde kendi konuşması yaşından beklenenin altındadır Bu durumda bilirkişi, aileyi bilgilendirilerek çocuklarının gelişimini nasıl destekleyeceğini anlatır ve ailenin katılımıyla terapiye başlanır **
*
Çocuğu tavır gecikmesi yaşamış *ailelere neler tavsiye edersiniz?
Televizyon izletilmemesi çok önemli İletişimin interaktif olması gerekir ve televizyon çocuğu bu konuda pasifleştirir Çocuğun konuşmayı öğrenmek için bir modele ihtiyacı var Dolayısıyla çocukla bol bol konuşmak, yerde onun göz hizasında oyun oynamak fazla faydalı Buna ilave olarak, çocuğun olası olduğunca akranlarıyla zaman geçirmesi önerilir
Amerikan Hastanesi ’nden dil ve tavır bozuklukları *uzmanı Seda Atilla Şahin, geç konuşmayla ilgili * sorularımızı yanıtladı
*
Tavır gecikmesinin nedeni nedir?
Dil ve konuşma gecikmesi genetik, duyusal, nörolojik ya da nöropsikiyatrik bir bozukluğun sonucu olabileceği *gibi, herhangi bir nedene emrindeki olmaksızın da ortaya çıkabilen bir durum Ailede hitabe gecikmesi yaşamış bireylerin olması, düşük doğum ağırlığı, erken doğum ve cinsiyet * sorunun riskini artırır*
*
Halk aralarında erkek çocukların daha geç konuştuğu söylenir Bu doğru mu?*
Cinsiyet, konuşma gecikmesinde bir tehlike faktörü olabilir Erkek çocuklar, kız çocuklara kadar konuşmaya daha geç başlayabilir Fakat bütün erkek çocuklar geç konuşur seslenmek içten değil *
*
Çocuklar ne süre konuşmaya başlar?
Çocuklar, birincil 6 ayda ağır ağır heceleri çıkarmaya başlar, 12 aydan sonradan kelimeleri dile getirir 18 ay itibarıyla kelime dağarcıkları gelişir ve 24 ay civarında iki kelimeyi bir araya getirmeye başlarlar Bu gelişim basamaklarının ardından kalan çocukların dil ve konuşma yönünden incelenmesi gerekebilir
*
*Tavır gecikmesi olan bir çocuk için ne vakit uzmandan takviye almak gerekir?
“Falanca da geç konuşmuştu, zamanla nasıl olsa konuşmaya başlar yaklaşımı, gerçekte güvenli olmayan bir bakış açısı Çeşitli *araştırmalara kadar, iki yaşında tavır geriliği olan çocuklar *34 yaşına geldiklerinde hâlâ yaşıtlarının performansını *yakalamamış olabilir Erken müdahale sayesindeyse çocuğun gelişimsel eğrisini değiştirmek olası*
*
Erken müdahalenin faydaları neler?
Erken müdahalenin keza dil ve konuşma ayrıca de eşlik edebilen diğer bozukluklar için faydalı olduğu belirlendi çocuğa ne değin erken müdahale edilirse, gelişim basamaklarını pek seri yakalayıp akranlarıyla arasındaki açığı kapatır Dil ve hitabe terapisi alan çocuklarla almayan çocuklar karşılaştırıldığında; kelime dağarcığında, bir söylemde meydana çıkan sözcük dizisinde ve hitabe anlaşılabilirliğinde artışın yanı sıra, sosyalleşme becerilerinde düzelme gibi farklar ortaya çıktı Hitabe gecikmesi yaşayan çocukların uzun vadede sözcük dağarcığı, gramer ve okuma algısı olarak akranlarından düşük performans manzara riskleri var Dolayısıyla, ne dek erken müdahale edilirse böylece iyi denebilir*
*
Tedavide nasıl bir yol izleniyor?
Dil ve konuşma bozuklukları uzmanı, ilk kez ebeveynlerle ayrıntılı bir görüşme sonrası çocuğun jurnal rutinlerini öğrenir ve bir değer biçme yapar Bu değerlendirmede hem işitsel algının (konuşulanları kavrama) keza de sözel ifadenin (konuşarak kendini ifade etme) yaş aralığı olarak nerede olduğu belirlenir Mesela iki yaşındaki bir çocuk, işitsel sezgi olarak 152 yaş performansına sahipken sözel ifadesi bir yaş civarı olabilir Yani, konuşulanları anladığı halde kendi konuşması yaşından beklenenin altındadır Bu durumda bilirkişi, aileyi bilgilendirilerek çocuklarının gelişimini nasıl destekleyeceğini anlatır ve ailenin katılımıyla terapiye başlanır **
*
Çocuğu tavır gecikmesi yaşamış *ailelere neler tavsiye edersiniz?
Televizyon izletilmemesi çok önemli İletişimin interaktif olması gerekir ve televizyon çocuğu bu konuda pasifleştirir Çocuğun konuşmayı öğrenmek için bir modele ihtiyacı var Dolayısıyla çocukla bol bol konuşmak, yerde onun göz hizasında oyun oynamak fazla faydalı Buna ilave olarak, çocuğun olası olduğunca akranlarıyla zaman geçirmesi önerilir