Endometriozis kisti
Kısırlığa Yol Açan Önemli Bir Problem: Endometriozis Hastalığı
Kadınlarda yaygın olarak görülen Endometriozis hastalığı hakkında bilgiler
Endometriozis nedir?
Rahim içindeki endometrium denilen dokunun, batın içinde diğer dokulara yerleşmesine Endometriozis denir
Endometriozisin emin nedeni halen bilinmemektedir Bu konuda en yaygın kabul gören teori, adet kanamaları sırasında rahim içindeki dokuların kadının tüplerinden geçerek karın boşluğuna yerleşmesi ve burada gelişimini sürdürmesidir Bağışıklık sisteminin de buna müsade verecek şekilde normalden çeşitlilik gösterdiği düşünülmektedir
Endometriozis hastalığı kadınların takriben yüzde 10'unu etkileyen yani sahiden oldukça yaygın bir sağlık sorunudur Bu doku karın içindeki organlarda (yumurtalık, rahim kanalı, karın iç zarı, bağırsaklar, idrar kesesi) bulunabildiği gibi karın dışarıya (vagina, göbek) da bulunabilir
Rahim iç zarında meydana gelen kanama ile beraber bu endometriozis odaklarının bulunduğu bölgelerde de kanamaya ve bir takım şikayetlere neden olur
Rahim açık havada biriken dokular şiddetli adet sancısı, ileri dönemlerde sürekli kasık ağrısı ve özellikle de kısırlık (infertilite) gibi bazı problemlere niçin olabilir
Endometrioziste ırsi yatkınlığın önemli bir etmen olduğu düşünüldüğünden, annede veya başka bir akrabada endometriozis olması o kişide endometriozis görülme olasılığını artıracaktır
Kadının yumurtalıklarında endometriozis oluşması durumunda ara sıra kistler (çikolata kistleri) oluşabilir ve bunlar eğer çok büyürlerse önemli problemlere yol açabilirler Çikolata kistleri defalarca olmamakla birlikte ultrasonografi ile görülebilir Belli teşhis ise yalnızca laparoskopi işlemi ya da açık ameliyatla konulabilir
Endometriozis ara sıra bir kadında hiçbir belirti göstermemesine veya sorun yaratmamasına rağmen, kimi zaman da önemli ve öbür şikayetlere sebep olabilirEndometriozis hastalığının belirtileri nelerdir?
Endometriozisin belirtileri şunlardır:
Ağrılı adet Ağrılı cinsel ilişki Adet öncesinde karın ağrısı Sırt ağrısı Büyük tuvalette sızı olması Bu belirtilerin tümünün diğer nedenleri olabilir Hastalığın başka belirtileri görülmemesine karşın, gebe kalmakta zorluk çeken bir takım kadınlarda endometriozis hastalığına sıkça rastlanmaktadırEndometriozis doğurganlığı nasıl etkiler ve kısırlığa yol açar mı?
Hamile kalamayan kadınlarda nedenlerden biride endometriozis hastalığı olabilir Bu kadınların bir kısmında endometriozisin neden olduğu yara dokusu kadının tüplerinde tıkanıklığa yol açmaktadır Ama, birçok kadında endometriozisin doğurganlığı etkileme nedenleri demin net olarak bilinmemektedir
Yumurtalıklar içinde oluşmaktadır ve yumurtlama fonksiyonunu bozmaktadır Spermleri öldüren doğal toksinler üretmektedir Embriyonun rahim içersine tutunmasını engellemektedir Cenin gelişimi üstüne zararlı etkisi vardır
Endometriozisin tedavisi nasıl yapılmaktadır?
Uygulanan tedavilerin amacı ağrıyı onarmak ve kısırlığı ortadan kaldırıp gebe kalmayı sağlamaktır Bu amaçla değişik tıbbi ve cerrahi tedaviler uygulanabilir Tıbbi tedaviler sızı kesmenin dışarıya, endometriozisin östrojene (kadınlık hormonuna) bağımlı bir rahatsızlık olması prensibine dayanır Hamilelik ve menopoz endometriozis oluşumunu engelleyen iki doğal durumdur Hormonal tedavilerde amaç gerçekten bu iki doğal durumu taklit etmektir Her iki durumda da rahim iç zarı üzerindeki östrojen hormonu etkisi ortadan kalkacağından yanlış yerde resmileşmiş olan dokunun da baskılanması beklenir
Ilk Kez tıbbi tedavilerle sorunlar giderilmeye çalışılmalı oysa eğer büyük çikolata kistleri ya da tıbbi tedaviyle giderilemeyen sızı gibi sorunlar varsa cerrahi tedavi düşünülmelidir
Cerrahi tedaviyi takiben en geç bir 68 ay içersinde kendiliğinden hamilelik oluşmaz ise yumurtlamanın uyarılması ve rahim içine sperm aşılanmasıyla bu şans arttırılabilir Fakat ileri düzey endometrioziste ve kadının yaşının 35 ve yukarısında olduğu veya infertilite sebebi olabilecek ek faktörlerin varlığında tüp bebek tedavisine başvurmakta gecikilmemelidir
Tüp bebek tedavisiyle endometriozis hastalığı olan kadınlarda yaşlarıyla orantılı olarak tek bir denemede % 60'a varan oranlarda gebelik sağlanabilmektedir Birincil denemede hamile kalamayan kadınlarda şüphesiz tüp bebek tedavisini nüksetmek gerekmektedir
Tekrarlayan denemeler ile sonuçta gebelik şansı büyük oranda yakalanabilmektedir
Op Dr Aynur Erşahin *
Kısırlığa Yol Açan Önemli Bir Problem: Endometriozis Hastalığı
Kadınlarda yaygın olarak görülen Endometriozis hastalığı hakkında bilgiler
Endometriozis nedir?
Rahim içindeki endometrium denilen dokunun, batın içinde diğer dokulara yerleşmesine Endometriozis denir
Endometriozisin emin nedeni halen bilinmemektedir Bu konuda en yaygın kabul gören teori, adet kanamaları sırasında rahim içindeki dokuların kadının tüplerinden geçerek karın boşluğuna yerleşmesi ve burada gelişimini sürdürmesidir Bağışıklık sisteminin de buna müsade verecek şekilde normalden çeşitlilik gösterdiği düşünülmektedir
Endometriozis hastalığı kadınların takriben yüzde 10'unu etkileyen yani sahiden oldukça yaygın bir sağlık sorunudur Bu doku karın içindeki organlarda (yumurtalık, rahim kanalı, karın iç zarı, bağırsaklar, idrar kesesi) bulunabildiği gibi karın dışarıya (vagina, göbek) da bulunabilir
Rahim iç zarında meydana gelen kanama ile beraber bu endometriozis odaklarının bulunduğu bölgelerde de kanamaya ve bir takım şikayetlere neden olur
Rahim açık havada biriken dokular şiddetli adet sancısı, ileri dönemlerde sürekli kasık ağrısı ve özellikle de kısırlık (infertilite) gibi bazı problemlere niçin olabilir
Endometrioziste ırsi yatkınlığın önemli bir etmen olduğu düşünüldüğünden, annede veya başka bir akrabada endometriozis olması o kişide endometriozis görülme olasılığını artıracaktır
Kadının yumurtalıklarında endometriozis oluşması durumunda ara sıra kistler (çikolata kistleri) oluşabilir ve bunlar eğer çok büyürlerse önemli problemlere yol açabilirler Çikolata kistleri defalarca olmamakla birlikte ultrasonografi ile görülebilir Belli teşhis ise yalnızca laparoskopi işlemi ya da açık ameliyatla konulabilir
Endometriozis ara sıra bir kadında hiçbir belirti göstermemesine veya sorun yaratmamasına rağmen, kimi zaman da önemli ve öbür şikayetlere sebep olabilirEndometriozis hastalığının belirtileri nelerdir?
Endometriozisin belirtileri şunlardır:
Ağrılı adet Ağrılı cinsel ilişki Adet öncesinde karın ağrısı Sırt ağrısı Büyük tuvalette sızı olması Bu belirtilerin tümünün diğer nedenleri olabilir Hastalığın başka belirtileri görülmemesine karşın, gebe kalmakta zorluk çeken bir takım kadınlarda endometriozis hastalığına sıkça rastlanmaktadırEndometriozis doğurganlığı nasıl etkiler ve kısırlığa yol açar mı?
Hamile kalamayan kadınlarda nedenlerden biride endometriozis hastalığı olabilir Bu kadınların bir kısmında endometriozisin neden olduğu yara dokusu kadının tüplerinde tıkanıklığa yol açmaktadır Ama, birçok kadında endometriozisin doğurganlığı etkileme nedenleri demin net olarak bilinmemektedir
Yumurtalıklar içinde oluşmaktadır ve yumurtlama fonksiyonunu bozmaktadır Spermleri öldüren doğal toksinler üretmektedir Embriyonun rahim içersine tutunmasını engellemektedir Cenin gelişimi üstüne zararlı etkisi vardır
Endometriozisin tedavisi nasıl yapılmaktadır?
Uygulanan tedavilerin amacı ağrıyı onarmak ve kısırlığı ortadan kaldırıp gebe kalmayı sağlamaktır Bu amaçla değişik tıbbi ve cerrahi tedaviler uygulanabilir Tıbbi tedaviler sızı kesmenin dışarıya, endometriozisin östrojene (kadınlık hormonuna) bağımlı bir rahatsızlık olması prensibine dayanır Hamilelik ve menopoz endometriozis oluşumunu engelleyen iki doğal durumdur Hormonal tedavilerde amaç gerçekten bu iki doğal durumu taklit etmektir Her iki durumda da rahim iç zarı üzerindeki östrojen hormonu etkisi ortadan kalkacağından yanlış yerde resmileşmiş olan dokunun da baskılanması beklenir
Ilk Kez tıbbi tedavilerle sorunlar giderilmeye çalışılmalı oysa eğer büyük çikolata kistleri ya da tıbbi tedaviyle giderilemeyen sızı gibi sorunlar varsa cerrahi tedavi düşünülmelidir
Cerrahi tedaviyi takiben en geç bir 68 ay içersinde kendiliğinden hamilelik oluşmaz ise yumurtlamanın uyarılması ve rahim içine sperm aşılanmasıyla bu şans arttırılabilir Fakat ileri düzey endometrioziste ve kadının yaşının 35 ve yukarısında olduğu veya infertilite sebebi olabilecek ek faktörlerin varlığında tüp bebek tedavisine başvurmakta gecikilmemelidir
Tüp bebek tedavisiyle endometriozis hastalığı olan kadınlarda yaşlarıyla orantılı olarak tek bir denemede % 60'a varan oranlarda gebelik sağlanabilmektedir Birincil denemede hamile kalamayan kadınlarda şüphesiz tüp bebek tedavisini nüksetmek gerekmektedir
Tekrarlayan denemeler ile sonuçta gebelik şansı büyük oranda yakalanabilmektedir
Op Dr Aynur Erşahin *