Sual: Eti yenen ve yenmeyen hayvanları, liste halinde bildirebilir misiniz?
YANIT
Karada yaşamış hayvanlar ve kuşlar için, hadisi şerifte şöyle bildirilmiştir:
(Köpek dişi olan yırtıcı hayvanlar ve pençesiyle avlanan kuşlar yenmez) Müslim
Eti yenmeyen kara hayvanları:
Domuz, kurt, ayı, aslan, kaplan, pars, leopar, panda, panter, çita, jaguar, puma, sincap, samur, sansar, kokarca, goril, maymun türleri şempanze, babun, gibon, orangutan, sırtlan, fil, köpek, kedi, kunduz, porsuk, vaşak, çakal, tilki, gelincik gibi, avını köpek dişiyle yakalayan yırtıcı hayvanlar yenmez Şafiide tilki, sırtlan, samur, sincap ve gelincik yenir
Eti yenen kara hayvanları:
Zürafa, kanguru, tavşan yenir Eti yenen davar koyun, keçi, sığır manda, inek, boğa, deve gibi evcil hayvanların, yabani olanları da yenir Örneğin buffalo, bizon yabani sığırdır Lama yabani devedir Yani bunlar yenir Keçinin yabanisi sanılan dağ keçisi, geyik, ceylan, antilop yenir Yabani koyunlar da yenir Evcil at, tenzihen mekruhtur Midilli, bir at türüdür Beygir eti, Şafii ve Hanbelide helal, Malikide haramdır Yabani atlar yenir Evcil eşek yenmez Yabani eşek denilen zebra yenir
Eti yenmeyen kuşlar:
Avını pençesiyle yakalayan ve leş yiyen, çaylak, kartal, kerkenez, kuzgun, akbaba, leş kargası, yarasa, atmaca, şahin, martı, leylek, flamingo, egret, kelaynak gibi kuşlar yenmez
Haşaratlar da yenmez:
Haşarat, yani toprak içinde yuvası olan küçük hayvanlar, helal değildir Fare, akrep, yılan çeşitleri, kertenkele, timsah, kene, semender, kurbağa, kaplumbağa, salyangoz, arı, sivrisinek, karasinek, köstebek, kirpi, tahtakurusu, bit, pire gibi haşarat yenmez Şafii ve Malikide, kirpi ve kertenkele yenir
Eti yenen kuşlar:
İğrenç olmayan, leş yemeyen, avını pençesiyle yakalamayan kuşlar yenir
Saksağan, kumru, bülbül, kanarya, muhabbet kuşu, keklik, sülün, bağırtlan kuşu, güvercin, bıldırcın, tarla kargası, tavus, kırlangıç, baykuş, papağan, turna, saka kuşu, çalı kuşu, ispinoz, serçe ve sığırcık gibi kuşlar helaldir Hüthüt ibibik mekruhtur Martı Hanefi ve Hanbelîde yenmez Malikide martı ve balıkçıl yenir Şafiide kırlangıç, tavus, hüthüt, papağan yenmez Martı, balıkçıl gibi deniz kuşları yenir
Eti yenen kümes hayvanlarının yabanileri sanılan karatavuk, yabani ördek, yabani kaz, kuğu gibiler yenir Hindinin yabanisi sanılan deve kuşu yenir
Deniz hayvanları:
Hanefi hariç öteki üç mezhepte, deniz ürünlerinin hepsi yenir
Hanefide balık şeklinde olmayan hiçbir deniz ürünü yenmez Örneğin, ahtapot, kalamar, mürekkep balığı, denizhınzırı, denizatı, denizaygırı, denizanası, denizayısı gibi hayvanlar ve yengeç, midye, istiridye, ıstakoz, kerevit, karides, deniz salyangozu gibi deniz haşaratı yenmez Somon, kalkan, yunus, köpek balığı ve yılan balığı yenir
Necaset yiyen hayvan
Sual: Necaset yemiş olan hayvanı yemek yemek caiz midir?
CEVAP
Tezek ve başka necis şeyleri yiyen hayvanın eti kokarsa yemesi mekruhtur Temiz şeyle beslenip, kirli kokusu kalmazsa caiz olur
Necaset yemiş olan tavuk, koyun ve sığırı hemen kesip yemek mekruhtur Tavuğu 3, koyunu 4, sığır ve deveyi 10 gün hapsetmek, yani necaset yedirmeyip temiz gıdayla doyurmak gerekir Şafiideyse deve 40, sığır 30, koyun 7, tavuk 3 gün hapsedilir
Nereleri yenmez?
Sual: Eti yenen hayvanların yenmeyen yerleri nelerdir?
CEVAP
Eti yenen her hayvanın 7 yeri yenmez Bunlar, akıcı kan, idrar aleti, hayaları koç yumurtası, bezleri guddeleri, safra kesesi, dişi hayvanın önü ve idrar kesesidir
Kesmeden öldürülenler
Sual: Kesmeden öldürülen hayvanlar yenir mi?
CEVAP
Kesmeyip de, bir yerine bıçak saplayarak, alnına vurarak ya da boğarak ya da ilaçlayarak, elektrikleyerek öldürülen kara hayvanları, leş olur Bunları yemek haram olur
Hayvandan çıkanlar
Sual: Ölen hayvandan çıkarılan peynir mayası ve süt pak midir?
YANIT
Yalnız süt emip diğer bir şey yememiş olan küçük kuzuların öldükten sonradan karınlarından çıkarılan peynir mayaları temizdir Koyun, sığır gibi ölmüş hayvanların memelerinden çıkan sütler de temizdir
Hayat alameti varsa
Sual: Diri olup olmadığı kesin olmayan hayvan boğazlanırsa yenir mi?
CEVAP
Hasta veya bayıltılan bir hayvan, diri olup olmadığı bilinmiyorsa, boğazlanırken hareket ederse ya da diri hayvandaki gibi kan çıkarsa yenir Çünkü bunlar yaşam alametidir Hayat alameti yoksa yenmez
Salam ve jambon
Sual: Salam ve jambon yemek yemek caiz mi?
YANIT
Avrupada genellikle salam, domuz etinden yapılır İnek etinden de yapılanı vardır Türkiyede inek etinden yapılıyor Jambon, Fransızca domuz sucuğu, domuz pastırması demektir Ama Türkiyede inek etinden yapılıyorsa, yenmesinde mahzur olmaz Sırf isminden nedeniyle bir gıdaya haram denmez
Hayvana tecavüz
Sual: Çoban tarafından tecavüze uğrayan keçi kesilirse, etini yemek yemek caiz olur mu?
YANIT
Evet, caizdir (S Ebediyye)
Ihtiyaç halinde mezhep taklidi
Sual: Ihtiyaç olunca öteki mezhepleri taklit ederek deniz haşaratı yenir mi?
CEVAP
Mezheplerdeki öbür hükümlerin rahmet olduğu hadisi şerifle bildirilmiştir Zaruret ya da gereklilik olunca, başka mezhep taklit edilerek, o mezhepteki helal olan bir hayvan yenir Örneğin kirpi etinin ekzama, kaşıntı, sedef, baras gibi cilt hastalıklarına ve gelincik denilen fil hastalığına iyi geldiği Yaşamül hayvan kitabında yazılıdır Hanefi ve Hanbeli mezhebinde kirpi eti yemek haramdır Şafii ve Maliki mezhebinde caizdir Tesirli başka mubah bir hap yahut, hastanın, bu iki mezhepten birini taklit ederek kirpi eti yemesi caiz olur Kirpinin başını besmeleyle kesmek gerekir Kirpi insanların yanında başını gizler, suya konunca başını çıkarır Bu Nedenle başını kesmek basit olur
Aç kalıp kendi mezhebine göre helal olan yiyecek bulamayan kimse, diğer mezhepte helal olan bir yiyeceği yer Hiçbir mezhepte de çare bulamazsa, ölmeyecek değin haram olan gıdadan yiyip içmesi caiz olur (Hadika) *
YANIT
Karada yaşamış hayvanlar ve kuşlar için, hadisi şerifte şöyle bildirilmiştir:
(Köpek dişi olan yırtıcı hayvanlar ve pençesiyle avlanan kuşlar yenmez) Müslim
Eti yenmeyen kara hayvanları:
Domuz, kurt, ayı, aslan, kaplan, pars, leopar, panda, panter, çita, jaguar, puma, sincap, samur, sansar, kokarca, goril, maymun türleri şempanze, babun, gibon, orangutan, sırtlan, fil, köpek, kedi, kunduz, porsuk, vaşak, çakal, tilki, gelincik gibi, avını köpek dişiyle yakalayan yırtıcı hayvanlar yenmez Şafiide tilki, sırtlan, samur, sincap ve gelincik yenir
Eti yenen kara hayvanları:
Zürafa, kanguru, tavşan yenir Eti yenen davar koyun, keçi, sığır manda, inek, boğa, deve gibi evcil hayvanların, yabani olanları da yenir Örneğin buffalo, bizon yabani sığırdır Lama yabani devedir Yani bunlar yenir Keçinin yabanisi sanılan dağ keçisi, geyik, ceylan, antilop yenir Yabani koyunlar da yenir Evcil at, tenzihen mekruhtur Midilli, bir at türüdür Beygir eti, Şafii ve Hanbelide helal, Malikide haramdır Yabani atlar yenir Evcil eşek yenmez Yabani eşek denilen zebra yenir
Eti yenmeyen kuşlar:
Avını pençesiyle yakalayan ve leş yiyen, çaylak, kartal, kerkenez, kuzgun, akbaba, leş kargası, yarasa, atmaca, şahin, martı, leylek, flamingo, egret, kelaynak gibi kuşlar yenmez
Haşaratlar da yenmez:
Haşarat, yani toprak içinde yuvası olan küçük hayvanlar, helal değildir Fare, akrep, yılan çeşitleri, kertenkele, timsah, kene, semender, kurbağa, kaplumbağa, salyangoz, arı, sivrisinek, karasinek, köstebek, kirpi, tahtakurusu, bit, pire gibi haşarat yenmez Şafii ve Malikide, kirpi ve kertenkele yenir
Eti yenen kuşlar:
İğrenç olmayan, leş yemeyen, avını pençesiyle yakalamayan kuşlar yenir
Saksağan, kumru, bülbül, kanarya, muhabbet kuşu, keklik, sülün, bağırtlan kuşu, güvercin, bıldırcın, tarla kargası, tavus, kırlangıç, baykuş, papağan, turna, saka kuşu, çalı kuşu, ispinoz, serçe ve sığırcık gibi kuşlar helaldir Hüthüt ibibik mekruhtur Martı Hanefi ve Hanbelîde yenmez Malikide martı ve balıkçıl yenir Şafiide kırlangıç, tavus, hüthüt, papağan yenmez Martı, balıkçıl gibi deniz kuşları yenir
Eti yenen kümes hayvanlarının yabanileri sanılan karatavuk, yabani ördek, yabani kaz, kuğu gibiler yenir Hindinin yabanisi sanılan deve kuşu yenir
Deniz hayvanları:
Hanefi hariç öteki üç mezhepte, deniz ürünlerinin hepsi yenir
Hanefide balık şeklinde olmayan hiçbir deniz ürünü yenmez Örneğin, ahtapot, kalamar, mürekkep balığı, denizhınzırı, denizatı, denizaygırı, denizanası, denizayısı gibi hayvanlar ve yengeç, midye, istiridye, ıstakoz, kerevit, karides, deniz salyangozu gibi deniz haşaratı yenmez Somon, kalkan, yunus, köpek balığı ve yılan balığı yenir
Necaset yiyen hayvan
Sual: Necaset yemiş olan hayvanı yemek yemek caiz midir?
CEVAP
Tezek ve başka necis şeyleri yiyen hayvanın eti kokarsa yemesi mekruhtur Temiz şeyle beslenip, kirli kokusu kalmazsa caiz olur
Necaset yemiş olan tavuk, koyun ve sığırı hemen kesip yemek mekruhtur Tavuğu 3, koyunu 4, sığır ve deveyi 10 gün hapsetmek, yani necaset yedirmeyip temiz gıdayla doyurmak gerekir Şafiideyse deve 40, sığır 30, koyun 7, tavuk 3 gün hapsedilir
Nereleri yenmez?
Sual: Eti yenen hayvanların yenmeyen yerleri nelerdir?
CEVAP
Eti yenen her hayvanın 7 yeri yenmez Bunlar, akıcı kan, idrar aleti, hayaları koç yumurtası, bezleri guddeleri, safra kesesi, dişi hayvanın önü ve idrar kesesidir
Kesmeden öldürülenler
Sual: Kesmeden öldürülen hayvanlar yenir mi?
CEVAP
Kesmeyip de, bir yerine bıçak saplayarak, alnına vurarak ya da boğarak ya da ilaçlayarak, elektrikleyerek öldürülen kara hayvanları, leş olur Bunları yemek haram olur
Hayvandan çıkanlar
Sual: Ölen hayvandan çıkarılan peynir mayası ve süt pak midir?
YANIT
Yalnız süt emip diğer bir şey yememiş olan küçük kuzuların öldükten sonradan karınlarından çıkarılan peynir mayaları temizdir Koyun, sığır gibi ölmüş hayvanların memelerinden çıkan sütler de temizdir
Hayat alameti varsa
Sual: Diri olup olmadığı kesin olmayan hayvan boğazlanırsa yenir mi?
CEVAP
Hasta veya bayıltılan bir hayvan, diri olup olmadığı bilinmiyorsa, boğazlanırken hareket ederse ya da diri hayvandaki gibi kan çıkarsa yenir Çünkü bunlar yaşam alametidir Hayat alameti yoksa yenmez
Salam ve jambon
Sual: Salam ve jambon yemek yemek caiz mi?
YANIT
Avrupada genellikle salam, domuz etinden yapılır İnek etinden de yapılanı vardır Türkiyede inek etinden yapılıyor Jambon, Fransızca domuz sucuğu, domuz pastırması demektir Ama Türkiyede inek etinden yapılıyorsa, yenmesinde mahzur olmaz Sırf isminden nedeniyle bir gıdaya haram denmez
Hayvana tecavüz
Sual: Çoban tarafından tecavüze uğrayan keçi kesilirse, etini yemek yemek caiz olur mu?
YANIT
Evet, caizdir (S Ebediyye)
Ihtiyaç halinde mezhep taklidi
Sual: Ihtiyaç olunca öteki mezhepleri taklit ederek deniz haşaratı yenir mi?
CEVAP
Mezheplerdeki öbür hükümlerin rahmet olduğu hadisi şerifle bildirilmiştir Zaruret ya da gereklilik olunca, başka mezhep taklit edilerek, o mezhepteki helal olan bir hayvan yenir Örneğin kirpi etinin ekzama, kaşıntı, sedef, baras gibi cilt hastalıklarına ve gelincik denilen fil hastalığına iyi geldiği Yaşamül hayvan kitabında yazılıdır Hanefi ve Hanbeli mezhebinde kirpi eti yemek haramdır Şafii ve Maliki mezhebinde caizdir Tesirli başka mubah bir hap yahut, hastanın, bu iki mezhepten birini taklit ederek kirpi eti yemesi caiz olur Kirpinin başını besmeleyle kesmek gerekir Kirpi insanların yanında başını gizler, suya konunca başını çıkarır Bu Nedenle başını kesmek basit olur
Aç kalıp kendi mezhebine göre helal olan yiyecek bulamayan kimse, diğer mezhepte helal olan bir yiyeceği yer Hiçbir mezhepte de çare bulamazsa, ölmeyecek değin haram olan gıdadan yiyip içmesi caiz olur (Hadika) *
