Felsefe Bilim İlişkisi,
Felsefe Ve Bilimin Ortak Ozellikleri,
Felsefe Ve Bilim Arsındaki İlişki
Felsefe Bilim İlişkisi Nedir Felsefe Ve Bilim İlişkisi
Her ikisi de genel olarak akıl adına konuşurlar ve kendilerini akla dayanan gerceklerle haklı kılmaya calışırlar,
Her ikisi de kavram ve soyutlamalar kullanarak ilke ve yasalara varmak isterler, genellemeler yaparlar
1) Bilimin kavram ve soyutlamaları felsefeninkilere gore daha az geneldir ve ozel alanları konu alır,
2) Felsefenin hem olguları hem de değerleri ele almasına karşılık bilim ancak olgularla veya ancak bir olgu olarak değerlerle ilgilenir (insan bilimleri veya sosyal bilimler); değerler, anlamlar, idealler, erekler boyle olmaları bakımından bilimin konusu olmazlar Daha basit bir değişle bilim ele aldığı konular uzerinde iyi, kotu, doğru, yanlış, haklı, haksız vb turunden değer hukumleri veremez, onlara erekler, idealler, anlamlar yukleyemez,
3) Bilimin onermelerinin doğrulanabilmelerine (tahkik edilme, verification) karşılık felsefenin onermeleri dar anlamda doğrulanamazlar Bilime dayanarak hesaplamalar yapıp ondeyilerde (prediction) bulunma imkanına sahip olmamıza karşılık felsefede boyle bir şey soz konusu değildir,
4) Bilimsel araştırma ve buluşlar yapma yontem ve usullerin belli ve oğretilebilir olmalarına karşılık felsefenin filozof tarafından bile uzerinde uzlaşılan belli ve standart bir araştırma, duşunme yontemi belli değildir Değim yerindeyse her filozofun kendine has bir felsefe yapma yontemi vardır Bu durum Kant'ın felsefe değil, felsefe yapmak oğrenilebiliryonundeki unlu sozunun doğru olmakla birlikte felsefe yapmayı oğrenmenin, bilim yapmayı oğrenmekten cok daha zor olduğu konusunda bizi uyarmalıdır,
5) Bilime dayanarak bilimin uygulaması olan teknolojiler yaratabilmesine karşılık felsefede yine boyle bir imkan mevcut değildir Felsefe bir duşunme (nazar, theoria) ve eylemdir (amel, praksis), bir yapma, meydana getirme (sanat, tekhne) değildir Dolayısıyla ondan bilimden olduğu gibi bir tekniğin, teknolojinin, sanatın, sanayinin cıkması mumkun değildir
Sonuc olarak felsefe bilim değildir ve felsefede bilimde olduğundan daha buyuk olcude yaratıcı zekaya, bilgi birikimine, seziş ve duyuşlara ihtiyac olduğundan soz edilebilir
Hazırlayan: Sosyolog Omer YILDIRIM
Kaynak: Prof Dr Ahmet Arslan Felsefeye Giriş Kitabı
Felsefe Ve Bilimin Ortak Ozellikleri,
Felsefe Ve Bilim Arsındaki İlişki
Felsefe Bilim İlişkisi Nedir Felsefe Ve Bilim İlişkisi
Her ikisi de genel olarak akıl adına konuşurlar ve kendilerini akla dayanan gerceklerle haklı kılmaya calışırlar,
Her ikisi de kavram ve soyutlamalar kullanarak ilke ve yasalara varmak isterler, genellemeler yaparlar
1) Bilimin kavram ve soyutlamaları felsefeninkilere gore daha az geneldir ve ozel alanları konu alır,
2) Felsefenin hem olguları hem de değerleri ele almasına karşılık bilim ancak olgularla veya ancak bir olgu olarak değerlerle ilgilenir (insan bilimleri veya sosyal bilimler); değerler, anlamlar, idealler, erekler boyle olmaları bakımından bilimin konusu olmazlar Daha basit bir değişle bilim ele aldığı konular uzerinde iyi, kotu, doğru, yanlış, haklı, haksız vb turunden değer hukumleri veremez, onlara erekler, idealler, anlamlar yukleyemez,
3) Bilimin onermelerinin doğrulanabilmelerine (tahkik edilme, verification) karşılık felsefenin onermeleri dar anlamda doğrulanamazlar Bilime dayanarak hesaplamalar yapıp ondeyilerde (prediction) bulunma imkanına sahip olmamıza karşılık felsefede boyle bir şey soz konusu değildir,
4) Bilimsel araştırma ve buluşlar yapma yontem ve usullerin belli ve oğretilebilir olmalarına karşılık felsefenin filozof tarafından bile uzerinde uzlaşılan belli ve standart bir araştırma, duşunme yontemi belli değildir Değim yerindeyse her filozofun kendine has bir felsefe yapma yontemi vardır Bu durum Kant'ın felsefe değil, felsefe yapmak oğrenilebiliryonundeki unlu sozunun doğru olmakla birlikte felsefe yapmayı oğrenmenin, bilim yapmayı oğrenmekten cok daha zor olduğu konusunda bizi uyarmalıdır,
5) Bilime dayanarak bilimin uygulaması olan teknolojiler yaratabilmesine karşılık felsefede yine boyle bir imkan mevcut değildir Felsefe bir duşunme (nazar, theoria) ve eylemdir (amel, praksis), bir yapma, meydana getirme (sanat, tekhne) değildir Dolayısıyla ondan bilimden olduğu gibi bir tekniğin, teknolojinin, sanatın, sanayinin cıkması mumkun değildir
Sonuc olarak felsefe bilim değildir ve felsefede bilimde olduğundan daha buyuk olcude yaratıcı zekaya, bilgi birikimine, seziş ve duyuşlara ihtiyac olduğundan soz edilebilir
Hazırlayan: Sosyolog Omer YILDIRIM
Kaynak: Prof Dr Ahmet Arslan Felsefeye Giriş Kitabı