HACCIN YAPILIŞI
Avrupa ve Türkiye‘den dışarı giden hacılar, değişik iklim şartlarında uzun süre ihramda kalmanın doğurduğu zorlukları dikkate alarak genellikle Temettu Haccıyapmayı seçim ederler Biz de bu durumu göz önünde bulundurarak haccın yapılışını anlatırken, haccın eda şekillerinden Temettu Haccını esas alacağız Haccın öteki eda şekillerine ise, Temettu Haccı ile bunların arasındaki farkları belirterek yetineceğiz
Şimdi Temettu Haccının nasıl yapılacağını anlatalım:
1 İhrama Girmek
Hacc yapacak bir kimsenin ilk işi ihrama girmektir İhrama girmek haccın şartıdır İhrama girmeden hac yapılamaz!
İhram Nedir ?
Haccın şartlarından biri olarak ihram, hac ya da umre yapmaya gaye eden kişinin, diğer zamanlarda işlemesi mübah olan bir takım fiil ve davranışları, açıklanmış bir zaman kendisine haram kılması, yasaklamasıdır Buna ihrama girmede denir İhrama girmiş olmanın gereklerinden biri olarak bürünülen havlu ve benzeri türden dikişsiz kıyafete de millet aralarında ihram denmektedir Fakat ihrambu değildir Usulüne göre ihrama girilmediği sürece söz konusu bu örtülere bürünmekle ihrama girilmiş olunmaz
İhrama Nasıl Girilir ?
İhrama, Niyetve Telbiyeile girilir Gayeve Telbiyeihramın rükünleridir Bunlar olmadan ihrama girme gerçekleşmez
Hedef
Maksat, yapılacak haccın şeklini kalben belirlemektir Ayrıca lisanen söylenmesi müstehaptır Burada temettu haccının yapılışı esas alındığına göre kasıt umre için yapılacaktır
Şöyle maksat edilir:
Allah ’ım umre yapmak istiyorum Bunu kolaylaştır ve kabul eyle
Telbiye
(Lebbeyk Allahümme lebbeyk, lebbeyke lâ şerike leke lebbeyk, innel hamde ve ’nni ’mete leke ve ’l mal lâ şerike lek) demektir
Allah ’ım! Davetine icabet ediyorum Emrine boyun eğiyorum Bütün varlığımla sana teslim oldum Senin hiçbir ortağın yoktur defalarca davetine icabet ediyorum Şüphesiz hamd sana mahsustur Nimet senindir mal de senin Senin hiçbir ortağın yoktur
Böylece amaç edilip telbiye söylenince ihrama girilmiş olur Ama ihrama girmeden önce, sünnet ya da müstehap olarak yapılması gereken hususlar vardır İhrama girerken bunlara da riayet edilmelidir Buna göre:
İhrama girmek isteyen kimse, ön hazırlık olarak tırnaklarını keser Gerekiyorsa koltuk altı ve kasık kıllarını temizler, saç ve sakal traşı olup bıyıklarını düzeltir Mümkünse gusleder Bu gusül temizlik nedeniyle yapıldığı için özel durumda olan bayanlar da guslederler Gusül olası olmadığında abdest alır
Varsa güzel koku sürünür Giymekte olduğu olağan giysilerini ve iç çamaşırlarını (atlet ve kilotunu) çıkarıp, yalnızca izarve ridadenilen iki parça ihram örtüsüne sarınır Başını açar, çoraplarını ve ayakkabılarını çıkarır Terlik ve yarı şeyler giyer Bayanlar adi kıyafetlerini değiştirmezler
Bundan sonradan, kerâhat vakti değilse iki rek ’at ihram namazıkılar Namazdan sonra yukarıda belirtildiği şekilde kasıt eder Peşinde da yüksek sesle telbiye söyler Bayanlar telbiye söylerken seslerini yükseltmezler
Amaç ve telbiye ’nin yapılmasıyla ihrama girilmiş ve ihram yasaklarıbaşlamış olur
İhrama giren kimseye, ihramlı olduğu sürece muhrimdenir
Kadınların İhramı
İhrama girme konusunda kadınlar da erkekler gibidir Ama kadınlar sıradan elbise ve kıyafetlerini değiştirmezler Çorap, ayakkabı ve elen giyebilirler Başlarını örterler Fakat yüzlerini açık bırakırlar Telbiye ve tekbir getirirken, dua ederken seslerini yükseltmezler
Özel hallerinde yer alan kadınlar ihrama girerken şu hususu dikkate almalıdırlar: Şayet adetleri bitmeden Arafat ’a çıkmak zorunda kalacaklarsa, ifrad haccına amaç etmelidirler
İhrama Nerede Girilir ?
Mekke çevresinde ihrama girmek için belirlenmiş noktalar vardır Bunlardan parça başına mikatdenir Mikat sınırlarının dışından hacca ya da umreye gelenler bu sınırları ihramsız olarak geçemezler Buna tarafından:
a Doğrudan Mekke ’ye gidecek olan hacı adayları, uçaklar Cidde ’ye indiği ve Cidde de mikat sınırları içinde bulunduğundan, uçağın kalkacağı havalimanında ya da evlerinde ihrama girerler Gerektiğinde uçak mikat sınırını geçmeden uçak içinde de girilebilir Fakat pratikteki zorluğu nedeniyle uçakta ihrama girme tercih edilmemelidir
b Hacdan önce Medine ’ye gidecek olan hacı adayları, Medine ’de kaldıkları evlerde veya Mekke yolu üstünde Medine ’ye 11 km uzaklıkta yer alan ZülHuleyfe(Ebyâri Ali) ’ de ihrama girerler
Hac veya umre yapacak olanların mikat sınırını ihramsız olarak geçemeyeceklerini belirtmiştik Mikat sınırını ihramsız olarak geçtikten sonradan ihram giyenlere suç oluşturan gerekir Bu durumda olanlar hemen şimdi hac ve umre ile ilgili görevlerden birini yapmadan, herhangi bir mikat sınırına dönerek her tarafta ihrama girerlerse ceza düşer
Hac İçin İhrama Ne Vakit Girilir ?
İhrama, hac aylarıiçinde girilir Hac ayları, Şevval ve Zilkade ayları ile Zilhicce ayının ilk on günüdür Bu aylar, hac menasikinin başladığı ve devam ettiği aylardır Bazı islâm bilginleri mekruh olmakla birlikte hac ayları başlamadan önce de ihrama girilebileceğini söylemişlerdir Ama en uygunu ihrama hac ayları başladıktan sonradan girmektir
İhram Yasakları
İhrama giren kimse için bazı iş ve davranışlar yasaktır Bunlara ihram yasaklarıdenir Bu yasaklar ihrama girildiği andan, yani hedef ve telbiye anından itibaren başlar, ihramdan çıkıncaya dek devam eder
İhramlı kimsenin ihram yasaklarına uyması vaciptir Yasakları ihlal edenlere, yasağın çeşidine ve ihlal biçimine göre değişen cezalar gerekir
İhramlı için yasak olan şeyler şunlardır:
Cinsel ilişkiye girmek veya sevişmek, öpüşmek, oynaşmak gibi cinsel ilişkiye götüren davranışlarda bulunmak Şehevi duyguları kışkırtma edici şeyleri konuşmak
Tırnak kesmek, saç sakal tıraşı edinmek, vücudun herhangi bir yerindeki kılları koparmak veya kesmek, saç sakal ve bıyıkları yağlamak, boyamak, saçlara biryantin veya jöle sürmek, kadınlar oje ve ruj uygulamak, vücuda veya ihram örtüsüne koku sürmek ve parfüm kullanmak
Elbise giymek, başı ve yüzü örtmek, elen, çorap, topuklu ayakkabı giymek Kadınlar normal giysilerini çıkarmazlar Oysa ihram boyunca yüzlerini açık bulundururlar
Harem denilen bölgenin (Mekke ve çevresinin) bitkilerini kesmek, koparmak (Harem bölgesinin bitkilerini kesmek, koparmak ihramsız olanlar için de yasaktır)
Başkalarına kırmak, tartışmak, sövmek, fena laf ve davranışlarda bulunmak
İhramlı için şunlar yasaklanmış değildir:
İhramlının yıkanması, kokusuz sabun kullanması, diş fırçalaması, diş çektirmesi, kırılan tırnağı ve hasar veren bir kılı koparması, kan aldırması, iğne yaptırması, bere üstüne sargı sardırması, kol saati, yüzük ve bilezik takması, kemer kullanması, omuza çanta asması, yüzü ve başı örtmeden üzerine battaniye, pike ve yarı şeyler alması, palto ve sözde giysileri giymeksizin omuza alması yasak değildir
İşte, usulüne göre ihrama giren hacı adayları, ihram yasaklarına riayet ederek, telbiye, tekbir, tehlil ve salavatı şerife söyleyerek, Mekke ’ye ulaşırlar Harem bölgesine ulaştıklarından dolayı dua ederler İsteyenler Dua kitabındaki Mekke ’ye Girişte Okunabilecek duayı okuyabilirler
Evlere yerleşip dinlendikten daha sonra fazla süre geçirmeden telbiye ve tekbir getirerek Haremi Şerif ’e giderler Kabe ’yi görünce telbiyeyi kesip tehlil ve tekbirlerle dua ederler sonradan Umre tavafını yaparlar
*
Avrupa ve Türkiye‘den dışarı giden hacılar, değişik iklim şartlarında uzun süre ihramda kalmanın doğurduğu zorlukları dikkate alarak genellikle Temettu Haccıyapmayı seçim ederler Biz de bu durumu göz önünde bulundurarak haccın yapılışını anlatırken, haccın eda şekillerinden Temettu Haccını esas alacağız Haccın öteki eda şekillerine ise, Temettu Haccı ile bunların arasındaki farkları belirterek yetineceğiz
Şimdi Temettu Haccının nasıl yapılacağını anlatalım:
1 İhrama Girmek
Hacc yapacak bir kimsenin ilk işi ihrama girmektir İhrama girmek haccın şartıdır İhrama girmeden hac yapılamaz!
İhram Nedir ?
Haccın şartlarından biri olarak ihram, hac ya da umre yapmaya gaye eden kişinin, diğer zamanlarda işlemesi mübah olan bir takım fiil ve davranışları, açıklanmış bir zaman kendisine haram kılması, yasaklamasıdır Buna ihrama girmede denir İhrama girmiş olmanın gereklerinden biri olarak bürünülen havlu ve benzeri türden dikişsiz kıyafete de millet aralarında ihram denmektedir Fakat ihrambu değildir Usulüne göre ihrama girilmediği sürece söz konusu bu örtülere bürünmekle ihrama girilmiş olunmaz
İhrama Nasıl Girilir ?
İhrama, Niyetve Telbiyeile girilir Gayeve Telbiyeihramın rükünleridir Bunlar olmadan ihrama girme gerçekleşmez
Hedef
Maksat, yapılacak haccın şeklini kalben belirlemektir Ayrıca lisanen söylenmesi müstehaptır Burada temettu haccının yapılışı esas alındığına göre kasıt umre için yapılacaktır
Şöyle maksat edilir:
Allah ’ım umre yapmak istiyorum Bunu kolaylaştır ve kabul eyle
Telbiye
(Lebbeyk Allahümme lebbeyk, lebbeyke lâ şerike leke lebbeyk, innel hamde ve ’nni ’mete leke ve ’l mal lâ şerike lek) demektir
Allah ’ım! Davetine icabet ediyorum Emrine boyun eğiyorum Bütün varlığımla sana teslim oldum Senin hiçbir ortağın yoktur defalarca davetine icabet ediyorum Şüphesiz hamd sana mahsustur Nimet senindir mal de senin Senin hiçbir ortağın yoktur
Böylece amaç edilip telbiye söylenince ihrama girilmiş olur Ama ihrama girmeden önce, sünnet ya da müstehap olarak yapılması gereken hususlar vardır İhrama girerken bunlara da riayet edilmelidir Buna göre:
İhrama girmek isteyen kimse, ön hazırlık olarak tırnaklarını keser Gerekiyorsa koltuk altı ve kasık kıllarını temizler, saç ve sakal traşı olup bıyıklarını düzeltir Mümkünse gusleder Bu gusül temizlik nedeniyle yapıldığı için özel durumda olan bayanlar da guslederler Gusül olası olmadığında abdest alır
Varsa güzel koku sürünür Giymekte olduğu olağan giysilerini ve iç çamaşırlarını (atlet ve kilotunu) çıkarıp, yalnızca izarve ridadenilen iki parça ihram örtüsüne sarınır Başını açar, çoraplarını ve ayakkabılarını çıkarır Terlik ve yarı şeyler giyer Bayanlar adi kıyafetlerini değiştirmezler
Bundan sonradan, kerâhat vakti değilse iki rek ’at ihram namazıkılar Namazdan sonra yukarıda belirtildiği şekilde kasıt eder Peşinde da yüksek sesle telbiye söyler Bayanlar telbiye söylerken seslerini yükseltmezler
Amaç ve telbiye ’nin yapılmasıyla ihrama girilmiş ve ihram yasaklarıbaşlamış olur
İhrama giren kimseye, ihramlı olduğu sürece muhrimdenir
Kadınların İhramı
İhrama girme konusunda kadınlar da erkekler gibidir Ama kadınlar sıradan elbise ve kıyafetlerini değiştirmezler Çorap, ayakkabı ve elen giyebilirler Başlarını örterler Fakat yüzlerini açık bırakırlar Telbiye ve tekbir getirirken, dua ederken seslerini yükseltmezler
Özel hallerinde yer alan kadınlar ihrama girerken şu hususu dikkate almalıdırlar: Şayet adetleri bitmeden Arafat ’a çıkmak zorunda kalacaklarsa, ifrad haccına amaç etmelidirler
İhrama Nerede Girilir ?
Mekke çevresinde ihrama girmek için belirlenmiş noktalar vardır Bunlardan parça başına mikatdenir Mikat sınırlarının dışından hacca ya da umreye gelenler bu sınırları ihramsız olarak geçemezler Buna tarafından:
a Doğrudan Mekke ’ye gidecek olan hacı adayları, uçaklar Cidde ’ye indiği ve Cidde de mikat sınırları içinde bulunduğundan, uçağın kalkacağı havalimanında ya da evlerinde ihrama girerler Gerektiğinde uçak mikat sınırını geçmeden uçak içinde de girilebilir Fakat pratikteki zorluğu nedeniyle uçakta ihrama girme tercih edilmemelidir
b Hacdan önce Medine ’ye gidecek olan hacı adayları, Medine ’de kaldıkları evlerde veya Mekke yolu üstünde Medine ’ye 11 km uzaklıkta yer alan ZülHuleyfe(Ebyâri Ali) ’ de ihrama girerler
Hac veya umre yapacak olanların mikat sınırını ihramsız olarak geçemeyeceklerini belirtmiştik Mikat sınırını ihramsız olarak geçtikten sonradan ihram giyenlere suç oluşturan gerekir Bu durumda olanlar hemen şimdi hac ve umre ile ilgili görevlerden birini yapmadan, herhangi bir mikat sınırına dönerek her tarafta ihrama girerlerse ceza düşer
Hac İçin İhrama Ne Vakit Girilir ?
İhrama, hac aylarıiçinde girilir Hac ayları, Şevval ve Zilkade ayları ile Zilhicce ayının ilk on günüdür Bu aylar, hac menasikinin başladığı ve devam ettiği aylardır Bazı islâm bilginleri mekruh olmakla birlikte hac ayları başlamadan önce de ihrama girilebileceğini söylemişlerdir Ama en uygunu ihrama hac ayları başladıktan sonradan girmektir
İhram Yasakları
İhrama giren kimse için bazı iş ve davranışlar yasaktır Bunlara ihram yasaklarıdenir Bu yasaklar ihrama girildiği andan, yani hedef ve telbiye anından itibaren başlar, ihramdan çıkıncaya dek devam eder
İhramlı kimsenin ihram yasaklarına uyması vaciptir Yasakları ihlal edenlere, yasağın çeşidine ve ihlal biçimine göre değişen cezalar gerekir
İhramlı için yasak olan şeyler şunlardır:
Cinsel ilişkiye girmek veya sevişmek, öpüşmek, oynaşmak gibi cinsel ilişkiye götüren davranışlarda bulunmak Şehevi duyguları kışkırtma edici şeyleri konuşmak
Tırnak kesmek, saç sakal tıraşı edinmek, vücudun herhangi bir yerindeki kılları koparmak veya kesmek, saç sakal ve bıyıkları yağlamak, boyamak, saçlara biryantin veya jöle sürmek, kadınlar oje ve ruj uygulamak, vücuda veya ihram örtüsüne koku sürmek ve parfüm kullanmak
Elbise giymek, başı ve yüzü örtmek, elen, çorap, topuklu ayakkabı giymek Kadınlar normal giysilerini çıkarmazlar Oysa ihram boyunca yüzlerini açık bulundururlar
Harem denilen bölgenin (Mekke ve çevresinin) bitkilerini kesmek, koparmak (Harem bölgesinin bitkilerini kesmek, koparmak ihramsız olanlar için de yasaktır)
Başkalarına kırmak, tartışmak, sövmek, fena laf ve davranışlarda bulunmak
İhramlı için şunlar yasaklanmış değildir:
İhramlının yıkanması, kokusuz sabun kullanması, diş fırçalaması, diş çektirmesi, kırılan tırnağı ve hasar veren bir kılı koparması, kan aldırması, iğne yaptırması, bere üstüne sargı sardırması, kol saati, yüzük ve bilezik takması, kemer kullanması, omuza çanta asması, yüzü ve başı örtmeden üzerine battaniye, pike ve yarı şeyler alması, palto ve sözde giysileri giymeksizin omuza alması yasak değildir
İşte, usulüne göre ihrama giren hacı adayları, ihram yasaklarına riayet ederek, telbiye, tekbir, tehlil ve salavatı şerife söyleyerek, Mekke ’ye ulaşırlar Harem bölgesine ulaştıklarından dolayı dua ederler İsteyenler Dua kitabındaki Mekke ’ye Girişte Okunabilecek duayı okuyabilirler
Evlere yerleşip dinlendikten daha sonra fazla süre geçirmeden telbiye ve tekbir getirerek Haremi Şerif ’e giderler Kabe ’yi görünce telbiyeyi kesip tehlil ve tekbirlerle dua ederler sonradan Umre tavafını yaparlar
*