İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi
İNSAN HAKLARI EVRENSEL BEYANNAMESİ 10 Aralık 1948Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun 10 Aralık 1948 tarih ve 217 A(III) sayılı Kararıyla bildiri edilmiştir
6 Nisan 1949 tarih ve 9119 Sayılı Bakanlar Kurulu ile İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nin Devlete Ait Gazete ile yayınlanması yayımdan daha sonra okullarda ve öteki eğitim müesseselerinde okutulması ve yorumlanması ve bu Şartname hakkında radyo ve gazetelerde münasip neşriyatta bulunulmasıkararlaştırılmıştır Bakanlar Kurulu Kararı 27 Mayıs 1949 tarih ve 7217 Sayılı Resmi Gazete'de yayınlanmıştır
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu;
İnsanlık topluluğunun bütün bireyleriyle kuruluşlarının bu Bildirgeyi daima göz önünde tutarak eğitim ve öğretim aracılığıyla bu hak ve özgürlüklere saygıyı geliştirmeye, gitgide artarak büyüyen ulusal ve milletlerarası önlemlerle lüzum üye devletlerin halkları ve gerekse bu devletlerin yönetimi altındaki ülkeler halkları aralarında bu hakların dünyaca etkili olarak tanınmasını ve uygulanmasını sağlamaya çaba göstermeleri nedeniyle tüm halklar ve uluslar için müşterek ideal ölçüleri belirleyen bu insan Hakları Evrensel Bildirgesini bildiri eder
Madde 1 Tüm ırk özgürlük, övünç ve haklar bakımından eşdeğer doğarlar Us ve vicdana sahiptirler, birbirlerine aleyhinde kardeşlik anlayışıyla davranmalıdırlar
Madde 2 Cümbür Cemaat, insanlar, renk, cinsiyet, dil, din, siyasal ya da diğer bir görüntü, ulusal ya da sosyal köken, sahiplik, doğuş ya da herhangi diğer bir fark gözetmeksizin bu Bildirge ile bildiri olunan tüm haklardan ve bütün özgürlüklerden yararlanabilir Hem, ister egemen olsun, ister vesayet aşağı ya da özerk olmayan ya da diğer bir hakimiyet kısıtlamasına emrindeki ülke yurttaşı olsun, bir kimse hakkında, uyruğunda bulunduğu devlet ya da ülkenin siyasal, hukuksal veya milletlerarası statüsü bakımından hiçbir fark gözetilmeyecektir
Madde 3 Yaşamak, bağımsızlık ve kişi güvenliği herkesin hakkıdır
Madde 4 Hiç kimse esaret ya da kulluk aşağıda bulundurulamaz, esaret ve köle ticareti her türlü biçimde yasaktır
Madde 5 Hiç kimseye acımasızlık yapılamaz, zalimce, insanlık dışı veya onur kırıcı davranışlarda bulunulamaz ve suç oluşturan verilemez
Madde 6 Herkesin, her nerede olursa olsun, hukuksal kişiliğinin tanınması hakkı vardır
Madde 7 Cümbür Cemaat yasa önünde eşittir ve fark gözetilmeksizin yasanın korunmasından eşit olarak kullanma hakkına sahiptir Herkesin bu Bildirgeye aykırı her türlü fark gözetici işleme karşısında ve böyle işlemler için yapılacak her türlü kışkırtmaya karşısında eşdeğer korunma hakkı vardır
Madde 8 Herkesin anayasa yada yasayla tanınmış esas haklarını çiğneyen eylemlere karşısında yetkili milli mahkemeler eliyle etkili bir yargı yoluna başvurma hakkı vardır
Madde 9 Hiç kimse keyfi olarak yakalanamaz, tutuklanamaz ve sürgün edilemez
Madde 10 Herkesin, hak ve yükümlülükleri belirlenirken ve kendisine bir suç yüklenirken, bütün bir şekilde davasının bağımsız ve nesnel bir mahkeme tarafından hakça ve açık olarak görülmesini istemeye hakkı vardır
Madde 11
1 Kendisine bir suç yüklenen cümbür cemaat, savunması için zorunlu olan bütün güvencelerin tanındığı açık bir yargılama sonunda, yasaya göre suçlu olduğu saptanmadıkça, suçsuz sayılır
2 Hiç kimse işlendiği sırada milli yada uluslararası hukuka tarafından bir suç oluşturmayan herhangi bir eylem ya da ihmalden dolayı suçlu sayılamaz Kimseye suçun işlendiği sırada uygulanabilecek olan cezadan daha ağır bir canice verilemez
Madde 12 Kimsenin özel yaşamına, ailesine konutuna ya da haberleşmesine keyfi olarak karışılamaz, itibar ve namına saldırılamaz
Herkesin bu gibi karışma ve saldırılara karşı yasa göre korunmaya hakkı vardır
Madde 13
1 Herkesin bir devletin toprakları üzerinde serbestçe dolaşma ve oturma hakkı vardır
2 Herkes , kendi ülkesi de dahil elde etmek üzere, herhangi bir ülkeden ayrılmak ve ülkesine her tarafta dönmek hakkına sahiptir
Madde 14
1 Herkesin işkence aşağı başka ülkelere sığınma ve sığınma olanaklarından kullanım hakkı vardır
2 Doğrusu siyasal nitelik taşımayan suçlardan veya Birleşmiş Milletlerin amaç ve ülkelerine tutarsız eylemlerden doğan kovuşturma durumunda bu haktan yararlanılamaz
Madde 15
1 Herkesin bir yurttaşlığa hakkı vardır
2 Hiç kimse keyfi olarak yurttaşlığından veya yurttaşlığını değişim hakkından yoksun bırakılamaz
Madde 16
1 Erişkin her erkeğin ve kadının, halk, yurttaşlık ya da din bakımlarından herhangi bir kısıtlamaya uğramaksızın evlenme ve aile kurmaya hakkı vardır
2 Evlenme sözleşmesi, ancak evleneceklerin özgür ve bütün iradeleriyle yapılır
3 Aile, toplumun, doğal ve esas unsurudur, toplum ve devlet göre korunur
Madde 17
1 Herkesin tek başına veya başkalarıyla ortak sahiplik hakkı vardır
2 Hiç kimse keyfi olarak mülkiyetinden yoksun bırakılamaz
Madde 18 Herkesin düşünce, vicdan ve din özgürlüğüne hakkı vardır
Bu hak, din ya da topluca, açık olarak ya da özel biçimde öğrenim, başvuru formu, ibadet ve dinsel törenlerle açığa vurma özgürlüğünü içerir
Madde 19 Herkesin düşünce ve anlatım özgürlüğüne hakkı vardır Bu hak düşüncelerinden nedeniyle rahatsız edilmemek, ülke sınırları söz konusu olmaksızın, data ve düşünceleri her yoldan çözümlemek, olmak ve yaymak hakkını zorunlu kılar
Madde 20
1 Herkesin silahsız ve saldırısız toplanma, dernek kurma ve derneğe katılma özgürlüğü vardır
2 Hiç kimse bir derneğe girmeye zorlanamaz
Madde 21
1 Herkes, aracısız ya da serbestçe seçilmiş temsilciler aracılığı ile ülkesinin yönetimine katılma hakkına sahiptir
2 Herkesin ülkesinin millet hizmetlerinden eşit olarak yararlanma hakkı vardır
3 Halkın iradesi hükümet otoritesinin temelidir Bu irade, rahat ya da serbestliği sağlayacak sanki bir yöntemle genel ve eşit oy verme yoluyla yapılacak ve belirtilen aralıklarla tekrarlanacak doğru seçimlerle belirlenir
Madde 22 Herkesin, toplumun bir üyesi olarak, sosyal güvenliğe hakkı vardır Milli çabalarla ve milletlerarası işbirliği yoluyla ve her devletin örgütlenmesine ve kaynaklarına kadar, herkes onur ve kişiliğinin serbestçe gelişim için gerekli olan hesaplı, sosyal ve kültürel haklarının gerçekleştirilmesi hakkına sahiptir
Madde 23
1 Herkesin çalışma, işini serbestçe seçme, adil ve elverişli koşullarda çalışma ve işsizliğe karşısında korunma hakkı vardır
2 Herkesin, herhangi bir fark gözetmeksizin, eşit iş için eşit ücrete hakkı vardır+
3 Herkesin kendisi ve ailesi için insan onuruna yaraşır ve icabında her türlü sosyal koruma önlemleriyle desteklenmiş bir yaşam sağlayacak adaletli ve elverişli bir ücrete hakkı vardır
4 Herkesin çıkarını gözetmek için sendika kurma veya sendikaya aza olma hakkı vardır
Madde 24 Herkesin dinlenmeye, eğlenmeye, özellikle çalışma süresinin mantıklı ölçüde sınırlandırılmasına ve belirtilen dönemlerde ücretli izne çıkmaya hakkı vardır
Madde 25
1 Herkesin kendisinin ve ailesinin afiyet ve refahı için beslenme, giyim, konut ve tıbbi bakım hakkı vardır Cümbür Cemaat, işsizlik, hastalık, sakatlık, dulluk, ihtiyarlık ve kendi iradesi dışındaki koşullardan doğan geçim sıkıntısı durumunda emniyet hakkına sahiptir
2 Anaların ve çocukların özel bakım ve yardım görme hakları vardır
Bütün çocuklar, izaç içi veya evlilik dışı doğmuş olsunlar, aynı sosyal güvenceden yararlanırlar
Madde 26
1 Cümbür Cemaat eğitim hakkına sahiptir Eğitim, en azından ilk ve temel eğitim aşamasında parasızdır İlköğretim zorunludur Teknik ve mesleksel eğitim herkese açıktır Yüksek öğretim, yeteneklerine kadar herkese bütün bir eşitlikle açık olmalıdır
2 Eğitim insan kişiliğini tam geliştirmeye ve insan haklarıyla temel özgürlüklere saygıyı güçlendirmeye yönelik olmalıdır Eğitim, tüm uluslar, ırklar ve dinsel topluluklar aralarında kavrayış, haz ve dostluğu özendirmeli ve Birleşik Milletlerin barışı koruma yolundaki çalışmalarını geliştirmelidir
3 Çocuklara verilecek eğitimin türünü tercih etmek, ilk olarak başlıca ve babanın hakkıdır
Madde 27
1 Herkes toplumun kültürel yaşamına serbestçe katılma, hoş sanatlardan yararlanma, bilimsel gelişmeye katılma ve bundan kullanım hakkına sahiptir
2 Herkesin yaratıcısı olduğu bilim, edebiyat ve sanat ürünlerinden doğan maddi ve manevi çıkarlarının korunmasına hakkı vardır
Madde 28 Herkesin bu Bildirgede öngörülen hak ve özgürlüklerin gerçekleşeceği bir toplumsal ve milletlerarası düzene hakkı vardır
Madde 29
1 Herkesin, kişiliğinin serbestçe ve tam gelişmesine ihtimal veren topluma karşısında ödevleri vardır
2 Cümbür Cemaat haklarını kullanırken ve özgürlüklerinden yararlanırken, başkalarının hak ve özgürlüklerinin tanınması ve bunlara saygı gösterilmesinin sağlanması ve demokratik bir toplumda genel ahlak ve kamu düzeniyle genel refahın gereklerinin karşılanması nedeniyle yalnız yasayla belli sınırlamalara yan olur 3 Bu hak ve özgürlükler hiçbir koşulda Birleşik Milletlerin hedef ve ilkelerine tutarsız olarak kullanılamaz Madde
Madde 30 Bu bildirgenin hiçbir kuralı, herhangi bir devlet, kalabalık ya da kişiye, burada açıklanan yargı ve özgürlüklerden herhangi birinin yok edilmesini amaçlayan bir girişimde veya eylemde katılmak hakkını verir biçimde yorumlanamaz *
İNSAN HAKLARI EVRENSEL BEYANNAMESİ 10 Aralık 1948Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun 10 Aralık 1948 tarih ve 217 A(III) sayılı Kararıyla bildiri edilmiştir
6 Nisan 1949 tarih ve 9119 Sayılı Bakanlar Kurulu ile İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nin Devlete Ait Gazete ile yayınlanması yayımdan daha sonra okullarda ve öteki eğitim müesseselerinde okutulması ve yorumlanması ve bu Şartname hakkında radyo ve gazetelerde münasip neşriyatta bulunulmasıkararlaştırılmıştır Bakanlar Kurulu Kararı 27 Mayıs 1949 tarih ve 7217 Sayılı Resmi Gazete'de yayınlanmıştır
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu;
İnsanlık topluluğunun bütün bireyleriyle kuruluşlarının bu Bildirgeyi daima göz önünde tutarak eğitim ve öğretim aracılığıyla bu hak ve özgürlüklere saygıyı geliştirmeye, gitgide artarak büyüyen ulusal ve milletlerarası önlemlerle lüzum üye devletlerin halkları ve gerekse bu devletlerin yönetimi altındaki ülkeler halkları aralarında bu hakların dünyaca etkili olarak tanınmasını ve uygulanmasını sağlamaya çaba göstermeleri nedeniyle tüm halklar ve uluslar için müşterek ideal ölçüleri belirleyen bu insan Hakları Evrensel Bildirgesini bildiri eder
Madde 1 Tüm ırk özgürlük, övünç ve haklar bakımından eşdeğer doğarlar Us ve vicdana sahiptirler, birbirlerine aleyhinde kardeşlik anlayışıyla davranmalıdırlar
Madde 2 Cümbür Cemaat, insanlar, renk, cinsiyet, dil, din, siyasal ya da diğer bir görüntü, ulusal ya da sosyal köken, sahiplik, doğuş ya da herhangi diğer bir fark gözetmeksizin bu Bildirge ile bildiri olunan tüm haklardan ve bütün özgürlüklerden yararlanabilir Hem, ister egemen olsun, ister vesayet aşağı ya da özerk olmayan ya da diğer bir hakimiyet kısıtlamasına emrindeki ülke yurttaşı olsun, bir kimse hakkında, uyruğunda bulunduğu devlet ya da ülkenin siyasal, hukuksal veya milletlerarası statüsü bakımından hiçbir fark gözetilmeyecektir
Madde 3 Yaşamak, bağımsızlık ve kişi güvenliği herkesin hakkıdır
Madde 4 Hiç kimse esaret ya da kulluk aşağıda bulundurulamaz, esaret ve köle ticareti her türlü biçimde yasaktır
Madde 5 Hiç kimseye acımasızlık yapılamaz, zalimce, insanlık dışı veya onur kırıcı davranışlarda bulunulamaz ve suç oluşturan verilemez
Madde 6 Herkesin, her nerede olursa olsun, hukuksal kişiliğinin tanınması hakkı vardır
Madde 7 Cümbür Cemaat yasa önünde eşittir ve fark gözetilmeksizin yasanın korunmasından eşit olarak kullanma hakkına sahiptir Herkesin bu Bildirgeye aykırı her türlü fark gözetici işleme karşısında ve böyle işlemler için yapılacak her türlü kışkırtmaya karşısında eşdeğer korunma hakkı vardır
Madde 8 Herkesin anayasa yada yasayla tanınmış esas haklarını çiğneyen eylemlere karşısında yetkili milli mahkemeler eliyle etkili bir yargı yoluna başvurma hakkı vardır
Madde 9 Hiç kimse keyfi olarak yakalanamaz, tutuklanamaz ve sürgün edilemez
Madde 10 Herkesin, hak ve yükümlülükleri belirlenirken ve kendisine bir suç yüklenirken, bütün bir şekilde davasının bağımsız ve nesnel bir mahkeme tarafından hakça ve açık olarak görülmesini istemeye hakkı vardır
Madde 11
1 Kendisine bir suç yüklenen cümbür cemaat, savunması için zorunlu olan bütün güvencelerin tanındığı açık bir yargılama sonunda, yasaya göre suçlu olduğu saptanmadıkça, suçsuz sayılır
2 Hiç kimse işlendiği sırada milli yada uluslararası hukuka tarafından bir suç oluşturmayan herhangi bir eylem ya da ihmalden dolayı suçlu sayılamaz Kimseye suçun işlendiği sırada uygulanabilecek olan cezadan daha ağır bir canice verilemez
Madde 12 Kimsenin özel yaşamına, ailesine konutuna ya da haberleşmesine keyfi olarak karışılamaz, itibar ve namına saldırılamaz
Herkesin bu gibi karışma ve saldırılara karşı yasa göre korunmaya hakkı vardır
Madde 13
1 Herkesin bir devletin toprakları üzerinde serbestçe dolaşma ve oturma hakkı vardır
2 Herkes , kendi ülkesi de dahil elde etmek üzere, herhangi bir ülkeden ayrılmak ve ülkesine her tarafta dönmek hakkına sahiptir
Madde 14
1 Herkesin işkence aşağı başka ülkelere sığınma ve sığınma olanaklarından kullanım hakkı vardır
2 Doğrusu siyasal nitelik taşımayan suçlardan veya Birleşmiş Milletlerin amaç ve ülkelerine tutarsız eylemlerden doğan kovuşturma durumunda bu haktan yararlanılamaz
Madde 15
1 Herkesin bir yurttaşlığa hakkı vardır
2 Hiç kimse keyfi olarak yurttaşlığından veya yurttaşlığını değişim hakkından yoksun bırakılamaz
Madde 16
1 Erişkin her erkeğin ve kadının, halk, yurttaşlık ya da din bakımlarından herhangi bir kısıtlamaya uğramaksızın evlenme ve aile kurmaya hakkı vardır
2 Evlenme sözleşmesi, ancak evleneceklerin özgür ve bütün iradeleriyle yapılır
3 Aile, toplumun, doğal ve esas unsurudur, toplum ve devlet göre korunur
Madde 17
1 Herkesin tek başına veya başkalarıyla ortak sahiplik hakkı vardır
2 Hiç kimse keyfi olarak mülkiyetinden yoksun bırakılamaz
Madde 18 Herkesin düşünce, vicdan ve din özgürlüğüne hakkı vardır
Bu hak, din ya da topluca, açık olarak ya da özel biçimde öğrenim, başvuru formu, ibadet ve dinsel törenlerle açığa vurma özgürlüğünü içerir
Madde 19 Herkesin düşünce ve anlatım özgürlüğüne hakkı vardır Bu hak düşüncelerinden nedeniyle rahatsız edilmemek, ülke sınırları söz konusu olmaksızın, data ve düşünceleri her yoldan çözümlemek, olmak ve yaymak hakkını zorunlu kılar
Madde 20
1 Herkesin silahsız ve saldırısız toplanma, dernek kurma ve derneğe katılma özgürlüğü vardır
2 Hiç kimse bir derneğe girmeye zorlanamaz
Madde 21
1 Herkes, aracısız ya da serbestçe seçilmiş temsilciler aracılığı ile ülkesinin yönetimine katılma hakkına sahiptir
2 Herkesin ülkesinin millet hizmetlerinden eşit olarak yararlanma hakkı vardır
3 Halkın iradesi hükümet otoritesinin temelidir Bu irade, rahat ya da serbestliği sağlayacak sanki bir yöntemle genel ve eşit oy verme yoluyla yapılacak ve belirtilen aralıklarla tekrarlanacak doğru seçimlerle belirlenir
Madde 22 Herkesin, toplumun bir üyesi olarak, sosyal güvenliğe hakkı vardır Milli çabalarla ve milletlerarası işbirliği yoluyla ve her devletin örgütlenmesine ve kaynaklarına kadar, herkes onur ve kişiliğinin serbestçe gelişim için gerekli olan hesaplı, sosyal ve kültürel haklarının gerçekleştirilmesi hakkına sahiptir
Madde 23
1 Herkesin çalışma, işini serbestçe seçme, adil ve elverişli koşullarda çalışma ve işsizliğe karşısında korunma hakkı vardır
2 Herkesin, herhangi bir fark gözetmeksizin, eşit iş için eşit ücrete hakkı vardır+
3 Herkesin kendisi ve ailesi için insan onuruna yaraşır ve icabında her türlü sosyal koruma önlemleriyle desteklenmiş bir yaşam sağlayacak adaletli ve elverişli bir ücrete hakkı vardır
4 Herkesin çıkarını gözetmek için sendika kurma veya sendikaya aza olma hakkı vardır
Madde 24 Herkesin dinlenmeye, eğlenmeye, özellikle çalışma süresinin mantıklı ölçüde sınırlandırılmasına ve belirtilen dönemlerde ücretli izne çıkmaya hakkı vardır
Madde 25
1 Herkesin kendisinin ve ailesinin afiyet ve refahı için beslenme, giyim, konut ve tıbbi bakım hakkı vardır Cümbür Cemaat, işsizlik, hastalık, sakatlık, dulluk, ihtiyarlık ve kendi iradesi dışındaki koşullardan doğan geçim sıkıntısı durumunda emniyet hakkına sahiptir
2 Anaların ve çocukların özel bakım ve yardım görme hakları vardır
Bütün çocuklar, izaç içi veya evlilik dışı doğmuş olsunlar, aynı sosyal güvenceden yararlanırlar
Madde 26
1 Cümbür Cemaat eğitim hakkına sahiptir Eğitim, en azından ilk ve temel eğitim aşamasında parasızdır İlköğretim zorunludur Teknik ve mesleksel eğitim herkese açıktır Yüksek öğretim, yeteneklerine kadar herkese bütün bir eşitlikle açık olmalıdır
2 Eğitim insan kişiliğini tam geliştirmeye ve insan haklarıyla temel özgürlüklere saygıyı güçlendirmeye yönelik olmalıdır Eğitim, tüm uluslar, ırklar ve dinsel topluluklar aralarında kavrayış, haz ve dostluğu özendirmeli ve Birleşik Milletlerin barışı koruma yolundaki çalışmalarını geliştirmelidir
3 Çocuklara verilecek eğitimin türünü tercih etmek, ilk olarak başlıca ve babanın hakkıdır
Madde 27
1 Herkes toplumun kültürel yaşamına serbestçe katılma, hoş sanatlardan yararlanma, bilimsel gelişmeye katılma ve bundan kullanım hakkına sahiptir
2 Herkesin yaratıcısı olduğu bilim, edebiyat ve sanat ürünlerinden doğan maddi ve manevi çıkarlarının korunmasına hakkı vardır
Madde 28 Herkesin bu Bildirgede öngörülen hak ve özgürlüklerin gerçekleşeceği bir toplumsal ve milletlerarası düzene hakkı vardır
Madde 29
1 Herkesin, kişiliğinin serbestçe ve tam gelişmesine ihtimal veren topluma karşısında ödevleri vardır
2 Cümbür Cemaat haklarını kullanırken ve özgürlüklerinden yararlanırken, başkalarının hak ve özgürlüklerinin tanınması ve bunlara saygı gösterilmesinin sağlanması ve demokratik bir toplumda genel ahlak ve kamu düzeniyle genel refahın gereklerinin karşılanması nedeniyle yalnız yasayla belli sınırlamalara yan olur 3 Bu hak ve özgürlükler hiçbir koşulda Birleşik Milletlerin hedef ve ilkelerine tutarsız olarak kullanılamaz Madde
Madde 30 Bu bildirgenin hiçbir kuralı, herhangi bir devlet, kalabalık ya da kişiye, burada açıklanan yargı ve özgürlüklerden herhangi birinin yok edilmesini amaçlayan bir girişimde veya eylemde katılmak hakkını verir biçimde yorumlanamaz *