Kurtuluş Savaşı Hazırlık Donemi
Paris'te toplanan uluslararası Barış Konferansı, o gunlerde acıklanması beklenen Turk Barış Antlaşmasını, 1919 Mayıs başlarında belirsiz bir geleceğe erteledi 15 Mayıs'ta Yunan kuvvetleri, muttefik devletlerin kararıyla İzmir'i işgal etti Ulusal bir felaket olarak gorulen bu olay, Turkiye capında muthiş bir ulusal tepkiye yol actı 23 Mayıs'ta Fatih ve Sultanahmet'te Turk siyasi tarihinin o gune kadarki en buyuk kitle gosterileri duzenlendi Direniş fikri, İttihat ve Terakki yandaşlarının goruşu olmaktan cıkarak tum ulke sathına yayıldı
21 Haziran'da Mustafa Kemal, Anadolu'daki en onemli askeri birliklerin komutanları olan Kazım Karabekir, Refet ve Ali Fuat Paşalar ve Ege bolgesinde asayişi sağlamakla gorevlendirilen Rauf Bey ile Amasya'da buluşarak Amasya Tamimi'ni yayımladı Bildiri, ulusal bağımsızlığın ancak ulusun azim ve iradesiile sağlanacağını vurgulayarak, ulke capında bir direniş hareketinin işaretini vermekteydi Kazım Karabekir'in onculuğunde Erzurum'da toplanan Doğu İlleri Mudafaayı Hukuk Cemiyeti Kongresi, askeri gorevlerinden istifa eden Mustafa Kemal'i kongre başkanı secti Kongre, Doğu illerinin Ermenistan'a verilmesi olasılığına karşı direnme kararı alırken, Turkiye'nin kalkınması icin Amerikan mandası fikrine acık kapı bırakmamaktaydı
4 Eylul 1919'da Turkiye'nin her yanından gelen delegelerin katılımıyla Sivas'ta toplanan kongrede, genel secimler yapılıp yeni Mebusan Meclisi kuruluncaya kadar İstanbul hukumetiyle tum resmi bağların kesilmesi kararlaştırıldı Ulke capında yeni bir idari ve siyasi orgutlenme kurmak amacıyla bir Heyeti Temsiliye kuruldu
Kasım ayında Adana, Maraş, Antep ve Urfa'nın Fransızlarca işgali uzerine, Heyeti Temsiliye tarafından yonlendirilen direniş hareketi başlatıldı Direniş umulmadık bir hızla başarıya ulaşarak 1920 Mayısı'nda Fransızları ateşkese zorladı
Aralık ayında yapılan genel secimler sonucunda son Osmanlı Meclisi Mebusanı (1920) oluştu Meclise Anadolu'dan sadece Milli Mucadele yanlısı milletvekilleri secildi İki ayrı ilden milletvekili secilen Mustafa Kemal Paşa'nın İstanbul'a gitmeyi reddetmesi uzerine, Sivas Kongresi başkan vekili olan Rauf Orbay Meclis reisliğine secildi 28 Ocak 1920'de Mebusan Meclisi daha sonra Misakı Milli adıyla anılan Ahdı Milli Beyannamesini kabul etti Beyanname, Mondros Mutarekesi sınırları icinde tam bağımsızlık sağlanıncaya kadar mucadeleye devam etmeyi ongormekteydi
16 Mart 1920'de Meclisi Mebusan da dahil olduğu halde Babıali ve butun hukumet daireleriyle beraber İstanbul, İngilizler tarafından cebren ve resmen işgal edilmiştir İngiliz birlikleri İstanbul'da bulunan, başta Rauf Bey olmak uzere onde gelen Milli Mucadele yanlısı milletvekillerini tutukladılar Ayrıca telgrafhaneler de işgal altına alınmış ve resmi makamlar arasında iletişim imkanı kalmamıştı Bu şartlara gore, Anadolu, İstanbul ve resmi makamlarla ortak hareketten mahrum kalmıştı
İstanbul ’daki olağanustu hal, ortaya Osmanlı Devletinin kimin idaresi ve hangi guclerin kanunlarının gecerli olduğu sorunu ortaya cıkarmıştır Bu durumda Mustafa Kemal, Temsil Heyetinin başkanı olarak: Bu hareketin Anadolu ’da Osmanlı Kanunlarının yururluğunu engellemeyeceğinden ve her ne şekilde olursa olsun alınacak onlemlere Osmanlı milleti uygarlık yeteneği ozellikle dikkat cekici bulunduğundan kanun dışında hic bir işlem yapılmaması ve butun gorevlerin ozenle yapılması hayatımızın gereklerindendirdiye genelge yayınlamıştır
Bunun uzerine Meclis 18 Mart 1920 bir toplanarak kendini feshettiğini acıkladı Meclisin kendini feshettiği acıklaması Padişah ’ın Nisan 11 1920'de ikinci meşrutiyetin sona erdiğini acıklaması ile bir başka Meclis oluşturma yolunu kapatmıştır Aynı gun Şeyhulislam Durrizade Abdullah'ın, Padişah ve Halife kuvvetleri dışındaki milli kuvvetleri kafir ilan eden ve katlinin vacipolduğunu bildiren fetvası Takvimi Vekayide yayınlandı Padişah Osmanlı Devleti'nin tarihinde bir bolumu kapatmayı amaclamış ve kendi otoritesi dışında bulunan butun guclerin (milli kuvvetleri) devlet karşıtı olduğunu ilan etmiştir Padişah ve atadığı hukumetler Osmanlı devletinin idaresine tek otorite durumuna gelmişlerdi
Bu donemde Buyuk Millet Meclisi'nin etkinlikleri karşı taraflara Anadolu'yu kendisinin temsil ettiği ve onun icinde olmadığı hicbir barışın gecerliliği olmadığını kabul ettirmesi cabasıdır Bir yandan uluslararası destek ve yardım arayışına girilerek, Batum'un geri verilmesi karşılığında Sovyetler Birliğinden mali yardım sağlandı Obur yandan Anadolu'nun ceşitli yorelerindeki duzensiz direniş gruplarını tasfiye ederek duzenli bir ordunun kurulması icin adımlar atıldı Askeri olarak karşısına cıkacak butun guclerle baş edebilecek duzeyde olduğunu kanıtladı
Osmanlı Meclisinin fes edilmesi yeni bir meclisin, bir kurucu meclisin, gerekliliğini doğurmuştu Kurucu Meclis ve secimlerle ilgili 19 Mart 1920'de bir bildiri yayınladı Sultan İstanbul'da idi ve Mustafa Kemal olağanustu yetkilere sahip bir meclisolarak takdim etti Secimlerin yapılması icin yayınlanan bu bildiri uyarınca, yurdun her yerinde secimler yapıldı 16 Mart 1920'deki baskından kurtulan milletvekilleri gizlice Ankara'ya gectiler Bolu Duzce, Hendek bolgesinde başlayan ve Nallıhan, Beypazarı cevresine sıcrayan ayaklanma olayları oldu Bu olaylardan dolayı, secilen milletvekillerinin tumunun gelmesi beklenilmeden, Millet Meclisi'nin acılma hazırlıkları yapıldı
Buyuk Millet Meclisi 23 Nisan 1920'de Ankara'da Mustafa Kemal Paşa onderliğinde toplandı Bu tarihten itibaren İstanbul hukumetinin etkisi İstanbul kenti ve cevresiyle sınırlı kalırken, Ankara'da oluşturulan Meclis ve hukumet, fiilen Turkiye'nin yonetimini ele aldı Mustafa Kemal 24 Nisan 1920'de Meclis Başkanı secildi
Paris'te toplanan uluslararası Barış Konferansı, o gunlerde acıklanması beklenen Turk Barış Antlaşmasını, 1919 Mayıs başlarında belirsiz bir geleceğe erteledi 15 Mayıs'ta Yunan kuvvetleri, muttefik devletlerin kararıyla İzmir'i işgal etti Ulusal bir felaket olarak gorulen bu olay, Turkiye capında muthiş bir ulusal tepkiye yol actı 23 Mayıs'ta Fatih ve Sultanahmet'te Turk siyasi tarihinin o gune kadarki en buyuk kitle gosterileri duzenlendi Direniş fikri, İttihat ve Terakki yandaşlarının goruşu olmaktan cıkarak tum ulke sathına yayıldı
21 Haziran'da Mustafa Kemal, Anadolu'daki en onemli askeri birliklerin komutanları olan Kazım Karabekir, Refet ve Ali Fuat Paşalar ve Ege bolgesinde asayişi sağlamakla gorevlendirilen Rauf Bey ile Amasya'da buluşarak Amasya Tamimi'ni yayımladı Bildiri, ulusal bağımsızlığın ancak ulusun azim ve iradesiile sağlanacağını vurgulayarak, ulke capında bir direniş hareketinin işaretini vermekteydi Kazım Karabekir'in onculuğunde Erzurum'da toplanan Doğu İlleri Mudafaayı Hukuk Cemiyeti Kongresi, askeri gorevlerinden istifa eden Mustafa Kemal'i kongre başkanı secti Kongre, Doğu illerinin Ermenistan'a verilmesi olasılığına karşı direnme kararı alırken, Turkiye'nin kalkınması icin Amerikan mandası fikrine acık kapı bırakmamaktaydı
4 Eylul 1919'da Turkiye'nin her yanından gelen delegelerin katılımıyla Sivas'ta toplanan kongrede, genel secimler yapılıp yeni Mebusan Meclisi kuruluncaya kadar İstanbul hukumetiyle tum resmi bağların kesilmesi kararlaştırıldı Ulke capında yeni bir idari ve siyasi orgutlenme kurmak amacıyla bir Heyeti Temsiliye kuruldu
Kasım ayında Adana, Maraş, Antep ve Urfa'nın Fransızlarca işgali uzerine, Heyeti Temsiliye tarafından yonlendirilen direniş hareketi başlatıldı Direniş umulmadık bir hızla başarıya ulaşarak 1920 Mayısı'nda Fransızları ateşkese zorladı
Aralık ayında yapılan genel secimler sonucunda son Osmanlı Meclisi Mebusanı (1920) oluştu Meclise Anadolu'dan sadece Milli Mucadele yanlısı milletvekilleri secildi İki ayrı ilden milletvekili secilen Mustafa Kemal Paşa'nın İstanbul'a gitmeyi reddetmesi uzerine, Sivas Kongresi başkan vekili olan Rauf Orbay Meclis reisliğine secildi 28 Ocak 1920'de Mebusan Meclisi daha sonra Misakı Milli adıyla anılan Ahdı Milli Beyannamesini kabul etti Beyanname, Mondros Mutarekesi sınırları icinde tam bağımsızlık sağlanıncaya kadar mucadeleye devam etmeyi ongormekteydi
16 Mart 1920'de Meclisi Mebusan da dahil olduğu halde Babıali ve butun hukumet daireleriyle beraber İstanbul, İngilizler tarafından cebren ve resmen işgal edilmiştir İngiliz birlikleri İstanbul'da bulunan, başta Rauf Bey olmak uzere onde gelen Milli Mucadele yanlısı milletvekillerini tutukladılar Ayrıca telgrafhaneler de işgal altına alınmış ve resmi makamlar arasında iletişim imkanı kalmamıştı Bu şartlara gore, Anadolu, İstanbul ve resmi makamlarla ortak hareketten mahrum kalmıştı
İstanbul ’daki olağanustu hal, ortaya Osmanlı Devletinin kimin idaresi ve hangi guclerin kanunlarının gecerli olduğu sorunu ortaya cıkarmıştır Bu durumda Mustafa Kemal, Temsil Heyetinin başkanı olarak: Bu hareketin Anadolu ’da Osmanlı Kanunlarının yururluğunu engellemeyeceğinden ve her ne şekilde olursa olsun alınacak onlemlere Osmanlı milleti uygarlık yeteneği ozellikle dikkat cekici bulunduğundan kanun dışında hic bir işlem yapılmaması ve butun gorevlerin ozenle yapılması hayatımızın gereklerindendirdiye genelge yayınlamıştır
Bunun uzerine Meclis 18 Mart 1920 bir toplanarak kendini feshettiğini acıkladı Meclisin kendini feshettiği acıklaması Padişah ’ın Nisan 11 1920'de ikinci meşrutiyetin sona erdiğini acıklaması ile bir başka Meclis oluşturma yolunu kapatmıştır Aynı gun Şeyhulislam Durrizade Abdullah'ın, Padişah ve Halife kuvvetleri dışındaki milli kuvvetleri kafir ilan eden ve katlinin vacipolduğunu bildiren fetvası Takvimi Vekayide yayınlandı Padişah Osmanlı Devleti'nin tarihinde bir bolumu kapatmayı amaclamış ve kendi otoritesi dışında bulunan butun guclerin (milli kuvvetleri) devlet karşıtı olduğunu ilan etmiştir Padişah ve atadığı hukumetler Osmanlı devletinin idaresine tek otorite durumuna gelmişlerdi
Bu donemde Buyuk Millet Meclisi'nin etkinlikleri karşı taraflara Anadolu'yu kendisinin temsil ettiği ve onun icinde olmadığı hicbir barışın gecerliliği olmadığını kabul ettirmesi cabasıdır Bir yandan uluslararası destek ve yardım arayışına girilerek, Batum'un geri verilmesi karşılığında Sovyetler Birliğinden mali yardım sağlandı Obur yandan Anadolu'nun ceşitli yorelerindeki duzensiz direniş gruplarını tasfiye ederek duzenli bir ordunun kurulması icin adımlar atıldı Askeri olarak karşısına cıkacak butun guclerle baş edebilecek duzeyde olduğunu kanıtladı
Osmanlı Meclisinin fes edilmesi yeni bir meclisin, bir kurucu meclisin, gerekliliğini doğurmuştu Kurucu Meclis ve secimlerle ilgili 19 Mart 1920'de bir bildiri yayınladı Sultan İstanbul'da idi ve Mustafa Kemal olağanustu yetkilere sahip bir meclisolarak takdim etti Secimlerin yapılması icin yayınlanan bu bildiri uyarınca, yurdun her yerinde secimler yapıldı 16 Mart 1920'deki baskından kurtulan milletvekilleri gizlice Ankara'ya gectiler Bolu Duzce, Hendek bolgesinde başlayan ve Nallıhan, Beypazarı cevresine sıcrayan ayaklanma olayları oldu Bu olaylardan dolayı, secilen milletvekillerinin tumunun gelmesi beklenilmeden, Millet Meclisi'nin acılma hazırlıkları yapıldı
Buyuk Millet Meclisi 23 Nisan 1920'de Ankara'da Mustafa Kemal Paşa onderliğinde toplandı Bu tarihten itibaren İstanbul hukumetinin etkisi İstanbul kenti ve cevresiyle sınırlı kalırken, Ankara'da oluşturulan Meclis ve hukumet, fiilen Turkiye'nin yonetimini ele aldı Mustafa Kemal 24 Nisan 1920'de Meclis Başkanı secildi