Mani Nedir?
Mani, başta aşk olmak uzere hemen her konuda yazılabilen bir halk edebiyatı nazım turudur Coğunlukla 7 heceli dort dizelik bir bendden meydana gelir Ama dizeleri 4581014 heceli kalıplarla soylenmiş maniler de vardır Birinci, ikinci dorduncu dizeler birbirleriyle kafiyeli, ucuncu dize serbesttir Yani kafiye dizilişi aaxadır Aaaxa duzeninde maniler de var İlk iki dize hazırlık dizeleridir Son iki dize ile anlam bağlantısı yoktur Asıl anlatılmak istenen son iki dizede verilir Maniler cok ceşitlidir En cok kullanılanlar duz ya da tam mani, kesik mani, cinaslı mani, yedekli mani, artık manidir
Mani Ornekleri
Bostanlarda fasulye
Anam gitti gezmeye
Ben anamdan orendim
İnce boncuk cizmeye
Koyunum var karaman
Gaybolursa araman
Ben bir recber kızıyım
Şehirliye yaraman
Dere boyu gidelim
Koyun kuzu gudelim
Sennen beni gormuşler
İnkar bayrım edelim
Ak koyun kuzusuna
Gun tutmuş postusuna
Ne desen de ağlasam
Arnımın yazısına
Tren gelir oterek
Komurunu dokerek
Ben anamdan ayrıldım
Gozum yaşım dokerek
Tut yedim duttu beni
Yarim unuttu beni
Yarı yola varmadan
Hıckırık tuttu beni
Ak tavuk aldın mı?
Kumese koymadın mı?
Kor olası gaynana
Sen gelin olmadın mı?
Kapelesi ketenden
Yarim indi trenden
Boynuna sarılayım
Gulunu incelmeden
Kayalar yarılmasın
Yar bana darılmasın
Yar bana darılıp da
Ellere sarılması
Caya inesim geldi
Şeker yiyesim geldi
Ala gozlu ablamı
Gene goresim geldi
Su ictim kana kana,
Sular akar yana yana,
Yuzun bir gun gormedim,
Bilmem gidem ne yana
Meren indirdiler,
Atlara bindirdiler,
Kızım seni kahır eline gonderdiler,
Ağlar silinir silinir ağlar
Gelin geldi evimize,
Şenlik kurdu koyumuze,
Hoş geldin allı gelin,
Sefa geldin pullu gelin
Baban carsıya vardı mı?
Alını yeşilini aldı mı?
Suda kızıma dedi mi?
Haydı kızım kutlu olsun
Haydı kızım kınan kutlu olsun,
Burada dilin tatlı olsun
Cağırın gelin kızın anasını
Kızı gelin oldu gorsun
Allah muradını verdi bugun,
Anasını kızsız koyan
Evlerini ıssız koyan,
Testisini susuz koyan
Kahve doktum kuruna,
El vurmayın durula,
Yarime yar diyeni,
Sol goğsunden vurula
Bayburta giden yollar
Uzadıkca uzarlar,
Gecme bizim kapıdan
Eller bana kızarlar
Maşrapanın kalayı,
Kızlar ceker halayı,
Allah icin soyleyin,
Var mı askın kolayı
Suya bulgur ezerim,
Hem ezer hem suzerim,
Ben yarımın derdinden
Deli olmuş gezerim
Hey hızara hızara
Dalda elma gızara
Beni sana vermizler
Başka yerden giz ara
Gayadan okuz bakar
Okuzun arnı sakar
Delikanlı dururken
Sakallıya kim bakar
Mendil aldım onbeşe
Onu serdim guneşe
Gitti yarim gelmedi
Beni aldı telaşe
Dağdan kestim kereste
Kuş besledim kafeste
Yarin hasta dediler
Yetiştim son nefeste
Karşıda ala inek
Tuyleri benek benek
Hic boğazımdan gecmiyor
Yarsız yediğim yemek
Kuş kafese girmiyor
Buna aklım ermiyor
Hic boşuna ah cekme
Annem beni vermiyor
Evleri sarı boya
Gel yarim doya doya
İc vereme tutuldum
Gamıma koya koya
Armut dalda bir iki
Saydım baktım on iki
On ikinin icinde
Gok yazmalı benimki
İnce yazma dureyim
Ac koynunu gireyim
Uyan uyan sar beni
Yar olduğunu bileyim
Tavanlarda tencere
El vurmadım incire
Gavur babam duymasın
Ceker beni zencire
Mani, başta aşk olmak uzere hemen her konuda yazılabilen bir halk edebiyatı nazım turudur Coğunlukla 7 heceli dort dizelik bir bendden meydana gelir Ama dizeleri 4581014 heceli kalıplarla soylenmiş maniler de vardır Birinci, ikinci dorduncu dizeler birbirleriyle kafiyeli, ucuncu dize serbesttir Yani kafiye dizilişi aaxadır Aaaxa duzeninde maniler de var İlk iki dize hazırlık dizeleridir Son iki dize ile anlam bağlantısı yoktur Asıl anlatılmak istenen son iki dizede verilir Maniler cok ceşitlidir En cok kullanılanlar duz ya da tam mani, kesik mani, cinaslı mani, yedekli mani, artık manidir
Mani Ornekleri
Bostanlarda fasulye
Anam gitti gezmeye
Ben anamdan orendim
İnce boncuk cizmeye
Koyunum var karaman
Gaybolursa araman
Ben bir recber kızıyım
Şehirliye yaraman
Dere boyu gidelim
Koyun kuzu gudelim
Sennen beni gormuşler
İnkar bayrım edelim
Ak koyun kuzusuna
Gun tutmuş postusuna
Ne desen de ağlasam
Arnımın yazısına
Tren gelir oterek
Komurunu dokerek
Ben anamdan ayrıldım
Gozum yaşım dokerek
Tut yedim duttu beni
Yarim unuttu beni
Yarı yola varmadan
Hıckırık tuttu beni
Ak tavuk aldın mı?
Kumese koymadın mı?
Kor olası gaynana
Sen gelin olmadın mı?
Kapelesi ketenden
Yarim indi trenden
Boynuna sarılayım
Gulunu incelmeden
Kayalar yarılmasın
Yar bana darılmasın
Yar bana darılıp da
Ellere sarılması
Caya inesim geldi
Şeker yiyesim geldi
Ala gozlu ablamı
Gene goresim geldi
Su ictim kana kana,
Sular akar yana yana,
Yuzun bir gun gormedim,
Bilmem gidem ne yana
Meren indirdiler,
Atlara bindirdiler,
Kızım seni kahır eline gonderdiler,
Ağlar silinir silinir ağlar
Gelin geldi evimize,
Şenlik kurdu koyumuze,
Hoş geldin allı gelin,
Sefa geldin pullu gelin
Baban carsıya vardı mı?
Alını yeşilini aldı mı?
Suda kızıma dedi mi?
Haydı kızım kutlu olsun
Haydı kızım kınan kutlu olsun,
Burada dilin tatlı olsun
Cağırın gelin kızın anasını
Kızı gelin oldu gorsun
Allah muradını verdi bugun,
Anasını kızsız koyan
Evlerini ıssız koyan,
Testisini susuz koyan
Kahve doktum kuruna,
El vurmayın durula,
Yarime yar diyeni,
Sol goğsunden vurula
Bayburta giden yollar
Uzadıkca uzarlar,
Gecme bizim kapıdan
Eller bana kızarlar
Maşrapanın kalayı,
Kızlar ceker halayı,
Allah icin soyleyin,
Var mı askın kolayı
Suya bulgur ezerim,
Hem ezer hem suzerim,
Ben yarımın derdinden
Deli olmuş gezerim
Hey hızara hızara
Dalda elma gızara
Beni sana vermizler
Başka yerden giz ara
Gayadan okuz bakar
Okuzun arnı sakar
Delikanlı dururken
Sakallıya kim bakar
Mendil aldım onbeşe
Onu serdim guneşe
Gitti yarim gelmedi
Beni aldı telaşe
Dağdan kestim kereste
Kuş besledim kafeste
Yarin hasta dediler
Yetiştim son nefeste
Karşıda ala inek
Tuyleri benek benek
Hic boğazımdan gecmiyor
Yarsız yediğim yemek
Kuş kafese girmiyor
Buna aklım ermiyor
Hic boşuna ah cekme
Annem beni vermiyor
Evleri sarı boya
Gel yarim doya doya
İc vereme tutuldum
Gamıma koya koya
Armut dalda bir iki
Saydım baktım on iki
On ikinin icinde
Gok yazmalı benimki
İnce yazma dureyim
Ac koynunu gireyim
Uyan uyan sar beni
Yar olduğunu bileyim
Tavanlarda tencere
El vurmadım incire
Gavur babam duymasın
Ceker beni zencire
