Tarih meraklıları için birkaç kısa bilgiyi derledik. Keyifli okumalar.
Osmanlı vaktinde 'kapı halkı' diye bir tabir vardı. Bu söz yüksek devlet vazifelilerinin hizmeti altında çalışanları tabir ederdi.
Bürokratların konaklarında kahveciden, terziye, aşçıdan, hizmetçiye kadar birçok vazifeli çalışırdı. Buyruğunda fazla hizmetçi çalıştırıp, onların maaşlarını karşılayabilmek doğal olarak bir refah ve zenginlik göstergesiydi. Birtakım yüksek bürokratların buyruğunda binden fazla hizmetlinin bulunduğu bilinmektedir. Böyleleri için ''kapısı mükemmel'' diye bahsedilirdi.
Rönesans döneminin tanınmış isimlerinden Leonardo Da Vinci ve Michaelangelo Osmanlı padişahı II. Bayezid'e mektuplar yazmışlardır.
Çeşitli mimari projeler ve sanat yapıtları hakkında takviye istendiği söylenen bu mektuplar, günümüzde Topkapı Sarayı Müzesi Arşivinde iseler de bu dokümanlara ulaşması olağanüstü güçtür.
Cumhuriyetin birinci yıllarındaki Osmanlı Tarihi araştırmaları sırasında Yeniçeri Ocağının aslında ne vakit kurulduğu bilinmiyordu.
Tarihçilerin kimileri ocağın Orhan Beyefendi zamanında kurulduğuna hükmetmişlerdi. Atatürk ise buna itiraz ederek, Rumeli topraklarına geçilmeden bu devşirme ordunun kurulamayacağını söyleyerek bu iddiayı kabul etmedi. Bunun üzerine yapılan araştırmalarda ise ocağın sahiden de I. Murad vaktinde kurulduğu keşfedildi.
(İsmail Hakkı Uzunçarşılı-Türk Tarihi Yazılırken, Belleten, III/10)
17. asırda 'çengel' ismiyle anılan bir idam usulü vardı.
İstanbul, Eminönü'nde kurulduğu bilinen çengelde, çoklukla silahlı isyanlara karışanlar ve korsanlar infaz edilirlerdi. İple havaya kaldırılarak bu çengellerin üzerine bırakılan mahkumların idamına etraf halkı da şahit olurdu.
Padişah III. Selim kendi devrinde en ufak mevzuları bile takip ediyordu.
O denli ki fırınlarda çıkan ekmeklerin pişkin ve düzgün un kullanılarak yapılması üzerine, şahsen kendi el yazısıyla buyrukları bile vardı.
19. asrın başlarında Enderunlu Fazıl'ın yazdığı Zenanname isimli eser enteresan bir biçimde devrin Dışişleri Bakanı Mustafa Reşid Paşa tarafından yasaklanmıştır.
Bu yapıtta çeşitli milletlerin bayanlarını anlatan Enderunlu Fazıl, kendisinin bayanlardan hoşlanmadığını ve evliliğe karşı olduğunu da yazıyordu. İşin enteresan tarafı ise bu türlü bir kitabı Padişah, Sadrazam, Şeyhülislam, Kazasker ya da İçişleri Bakanı yerine bu mevzularla alakasız bir makam olan Dışişleri Bakanı Mustafa Reşid Paşa'nın yasaklamasıdır.
Ord. Prof. Dr. Fuad Köprülü 1923'de (Rumi 1339) yazdığı Türkiye Tarihi isimli yapıtının bir nüshasını da Atatürk'e göndermiş ve bir hafta sonra geri dönüş almıştır.
Fotoğrafta oturanlar: M. Kemal Atatürk, Celal Bayar, Fuad Köprülü.
Bu kadar yoğunluk ortasında Atatürk'ün bu yapıta bakacak vakit bile bulamayacağını düşünen Köprülü, mektubu alır almaz olağanüstü sevinmiş.
Atatürk kendi el yazısıyla gönderdiği mektupta şu satırları yazmıştı:
''Türkiye Tarihi''nizin gönderilen kitabını büyük zevk ve istifade ile okudum. Eser değerlidir, mühimdir. Bunu bedene getirmek için sarf ettiğiniz ve edeceğiniz mesaiyi takdir ederim. İhtisasınızın tecelli edecek (uzmanlığınızın ortaya çıkartacak) yapıtları millete, cumhuriyete ifa olunabilecek hizmetlerin en değerlileri mertebesinde bulunacaktır. İlim feyzine teşne (bereketine susamış) olanlarla birlikte müteakip (takip eden) kitaplarınızın intişarına intizar ederim (üretilmesini beklerim) efendim. ''
(Fuad Köprülü-Bir Hatıra, Belleten III/10)
II. Mahmud'un tahta geçişi sırasında IV. Mustafa ve III. Selim ortasında sarayda bir taht arbedesi mevcuttu.
O sırada İstanbul'a gelen III. Selim taraftarı Alemdar Mustafa Paşa, bu çatışmalar sırasında bir anda önlerine çıkan II. Mahmud'u tanıyamamış ve yanındakilere ''abe bu kimdir? '' diye sormuştu.
1808'de II. Mahmud vaktinde kabul edilen Sened-i İttifak'ın orjinal metni lakin 1998'de bulunabilmiştir.
Yakınçağ Tarihçisi Prof. Dr. Ali Akyıldız, belgeyi ayrıntılıca inceleyerek yayınlamıştır.