OSTEOPOROZ (KEMİK ERİMESİ) NEDİR? NASIL KORUNMALI?
Osteoporoz yani kemik erimesi kemik doku yogunluğunun azalması nedeniyle dayanıklığının azalması, yani kalitesinin duşmesidir Kemik erimesinin şiddeti arttıkca kemik kırılganlığı da artmaktadır Osteoporoz ciddi ve sinsi bir hastalıktır Bu yuzden kemik erimesi, zamanında yakalanıp onlenmezse sakatlıklara ve olume neden olur Dunyada kalpdamar hastalıkları ve kanserden sonra bilinen 3 olum nedeninin osteoporoz olduğu bildirilmiştir
Menopozda olan kadınlar yaşamlarının geri kalan kısımlarında osteoporoza bağlı %50'lik bir kemik kırığı riski ile karşı karşıyadırlar Osteoporoz 3 kadına karşılık 1 erkekte gorur ve yaşlılıkta daha cok rastlanan bu hastalık tek başına yaşlılık hastalığı değildir
Kemikler de kalp, beyin gibi canlı ve surekli yapılanan bir sistemdir 30 yaşına kadar kemik yapısı ilerler ve 30 yaşında doruk noktasına ulaşılır 30 yaşında yeterli kemik kutlesine ulaşılmaması halinde hastalık ortaya cıkmaya başlar Bu yuzden, kemiklerin korunmasında ve guclu olmasında birinci adım beslenmedir 45 yaşından sonraysa kemik kayıp hızı, artmaya başlar 3035 yaşına kadar kemik yoğunluğunu en ust seviyeye taşıyabilirsek, ileride yaşanacak yıkımın tahribatını da en aza indirebilir ve osteoporozun onune gecebiliriz
ANNE KARNINDAN İTİBAREN BESLENMEYE OZEN GOSTERİLMELİ !
Bebeklikten, hatta anne karnından itibaren doğacak cocuğun geleceği duşunulerek doğru beslenilmesi lazım Kalsiyumun, yaşam boyunca yeterli miktarda alınması, kemik dokusunu en ust seviyeye cıkaracağından bu yıkımın etkisini zayıflatır Ayrıca fiziksel aktiviteler, kemiklerin guclenmesini sağlar Butun bunlara karşın yine de genetik gibi diğer bazı faktorler nedeniyle hastalık ortaya cıkabilir O zaman da uygulanacak tedaviyle yıkım onlenebilir
Osteoporotik kemik hem kutlesini kaybetmiş hem de ic yapısı bozulmuş bir kemiktir Kaybolan kemiği tekrar yerine koymak oldukca zor, pahalı ve uzun zaman alan bir olaydır, dolayısı ile risk faktorlerini belirlemek ve osteoporozu onlemek gelişmiş bir osteoporozu tedavi etmekten daha kolaydır
KEMİK ERİMESİ İCİN ONEMLİ RİSK FAKTORLERİ
1 Kadın olmak
2 50 yaşın ustunde olmak (Yaş arttıkca yoğunluğunu kaybeden kemikler zayıflar)
3 Menopoza girmiş olmak (Menopoza girmiş kadınların ortalama ucte birinde osteoporoz gelişmektedir ki, bunun sorumlusu ostrojen duzeyindeki azalmadır)
4 Erken menopoza girmek veya yumurtalıkların operasyon ile alınmasını takiben cerrahi (yapay) menopoza girmek
5 Erkeklerde erkek cinsiyet hormonu olan testosterondaki azalma ile kemik kutlesi de azalabilmektedir (Erkeklerde gonad fonksiyonunun; işlevinin herhangi bir nedenle azalması osteoporoza bağlı kırıklara yol acabilmektedir)
6 Duşuk kalsiyum iceren yiyeceklerle beslenme ve vitamin D eksikliği
7 Fiziksel aktivitenin, hareketliliğin ve egzersizin az olması, (egzersizin kemik kutlesini arttırdığı, kemiği kuvvetlendirdiği kanıtlanmıştır)
8 Ailede osteoporozlu kimselerin bulunması (kırıklara yatkınlığın bir kısmı kalıtsaldır; annelerinde omurga kırığı oykusu olan genc kadınlarda da kemik kutlesinde azalmaya rastlanmaktadır)
9 Kısa boylu, ince yapılı kişiler iri yapılı, kilolu kişilere gore daha fazla osteoporoz riski taşımaktadırlar
10 Beyaz tenli, acık renk gozlu olmak
11 Sigara icmek
12 Alkollu, kolalı ve kafeinli icecekleri cok fazla tuketmek
13 Bazı ilacları uzun sureden beri veya yuksek dozlarda kullanıyor olmak (orneğin; kortikosteroidler, lityum, aluminyum, antikonvulzanlar, antiasitler, antikoagulanlar, siklosporin, tiroid ilacları ve bazı kanser ilacları gibi)
14 Bazı hastalıkların olması Orneğin; şeker hastalığı, tiroid veya paratiroid bezinin fazla calışması, midebarsak operasyonu gecirmiş olmak, uzun suren hareketsizlik, felcler, bazı romatizmal hastalıklar ve diğer bazı endokrin (hormonal) hastalıklar osteoporoza neden olabilmektedirler
Butun bu nedenlerden dolayı osteoporoz hastalığının sebebinin araştırılmasında tanısında takibinde sadece muayene yeterli değildir; film, kemik yoğunluğu olcumleri, kan ve idrar incelemeleri de gerekmektedir
Belirtileri:
Bel ve sırt ağrısı
Boyda kısalma, omurgada kırık
Sırtta kaburlaşma, omuzlarda yuvarlaklaşma
El bileğinde kırık
Kaburga kırıkları
Kalca kemiğinde kırık
Hastalığın onune gecmek icin bol sebze ve sut urunleri tuketilmesi gereklidirPeynir, lor, yoğurt, sut ve bol sebze sofradan eksik edilmemelidir Gunde 1520 dakika mutlak surette guneşte kalınmalı ve egzersiz yapılmalıdır Egzersiz gunde en azından yarım saat tempolu yuruyuş şeklinde olabilir
Osteoporozda tanı kemik mineral yoğunluğu olcumu ile konur Osteoporozun tipini belirlemek icin bununla birlikte kan biyokimya değerleri araştırılmalıdır
Erken tanı konması son derece onemlidir !!!
Tedavide;
1 Yaşam tarzında değişiklikler yaparak duşmeyi azaltacak onlemler almak,
2 Doktorunuzca onerilen egzersiz programlarını uygulamaya calışmak,
3 Beslenme şeklinizi onerilen şekilde duzenlemek,
4 İlaclarınızı duzenli kullanmak ve yine duzenli doktor kontrolune gitmek,
5 Osteoporozun onlenebilen ve tedavi edilebilen bir hastalık olduğunu bilmek gerekmektedir
PROFDR FİKRET TUZUNALMAN HASTANESİ
Osteoporoz yani kemik erimesi kemik doku yogunluğunun azalması nedeniyle dayanıklığının azalması, yani kalitesinin duşmesidir Kemik erimesinin şiddeti arttıkca kemik kırılganlığı da artmaktadır Osteoporoz ciddi ve sinsi bir hastalıktır Bu yuzden kemik erimesi, zamanında yakalanıp onlenmezse sakatlıklara ve olume neden olur Dunyada kalpdamar hastalıkları ve kanserden sonra bilinen 3 olum nedeninin osteoporoz olduğu bildirilmiştir
Menopozda olan kadınlar yaşamlarının geri kalan kısımlarında osteoporoza bağlı %50'lik bir kemik kırığı riski ile karşı karşıyadırlar Osteoporoz 3 kadına karşılık 1 erkekte gorur ve yaşlılıkta daha cok rastlanan bu hastalık tek başına yaşlılık hastalığı değildir
Kemikler de kalp, beyin gibi canlı ve surekli yapılanan bir sistemdir 30 yaşına kadar kemik yapısı ilerler ve 30 yaşında doruk noktasına ulaşılır 30 yaşında yeterli kemik kutlesine ulaşılmaması halinde hastalık ortaya cıkmaya başlar Bu yuzden, kemiklerin korunmasında ve guclu olmasında birinci adım beslenmedir 45 yaşından sonraysa kemik kayıp hızı, artmaya başlar 3035 yaşına kadar kemik yoğunluğunu en ust seviyeye taşıyabilirsek, ileride yaşanacak yıkımın tahribatını da en aza indirebilir ve osteoporozun onune gecebiliriz
ANNE KARNINDAN İTİBAREN BESLENMEYE OZEN GOSTERİLMELİ !
Bebeklikten, hatta anne karnından itibaren doğacak cocuğun geleceği duşunulerek doğru beslenilmesi lazım Kalsiyumun, yaşam boyunca yeterli miktarda alınması, kemik dokusunu en ust seviyeye cıkaracağından bu yıkımın etkisini zayıflatır Ayrıca fiziksel aktiviteler, kemiklerin guclenmesini sağlar Butun bunlara karşın yine de genetik gibi diğer bazı faktorler nedeniyle hastalık ortaya cıkabilir O zaman da uygulanacak tedaviyle yıkım onlenebilir
Osteoporotik kemik hem kutlesini kaybetmiş hem de ic yapısı bozulmuş bir kemiktir Kaybolan kemiği tekrar yerine koymak oldukca zor, pahalı ve uzun zaman alan bir olaydır, dolayısı ile risk faktorlerini belirlemek ve osteoporozu onlemek gelişmiş bir osteoporozu tedavi etmekten daha kolaydır
KEMİK ERİMESİ İCİN ONEMLİ RİSK FAKTORLERİ
1 Kadın olmak
2 50 yaşın ustunde olmak (Yaş arttıkca yoğunluğunu kaybeden kemikler zayıflar)
3 Menopoza girmiş olmak (Menopoza girmiş kadınların ortalama ucte birinde osteoporoz gelişmektedir ki, bunun sorumlusu ostrojen duzeyindeki azalmadır)
4 Erken menopoza girmek veya yumurtalıkların operasyon ile alınmasını takiben cerrahi (yapay) menopoza girmek
5 Erkeklerde erkek cinsiyet hormonu olan testosterondaki azalma ile kemik kutlesi de azalabilmektedir (Erkeklerde gonad fonksiyonunun; işlevinin herhangi bir nedenle azalması osteoporoza bağlı kırıklara yol acabilmektedir)
6 Duşuk kalsiyum iceren yiyeceklerle beslenme ve vitamin D eksikliği
7 Fiziksel aktivitenin, hareketliliğin ve egzersizin az olması, (egzersizin kemik kutlesini arttırdığı, kemiği kuvvetlendirdiği kanıtlanmıştır)
8 Ailede osteoporozlu kimselerin bulunması (kırıklara yatkınlığın bir kısmı kalıtsaldır; annelerinde omurga kırığı oykusu olan genc kadınlarda da kemik kutlesinde azalmaya rastlanmaktadır)
9 Kısa boylu, ince yapılı kişiler iri yapılı, kilolu kişilere gore daha fazla osteoporoz riski taşımaktadırlar
10 Beyaz tenli, acık renk gozlu olmak
11 Sigara icmek
12 Alkollu, kolalı ve kafeinli icecekleri cok fazla tuketmek
13 Bazı ilacları uzun sureden beri veya yuksek dozlarda kullanıyor olmak (orneğin; kortikosteroidler, lityum, aluminyum, antikonvulzanlar, antiasitler, antikoagulanlar, siklosporin, tiroid ilacları ve bazı kanser ilacları gibi)
14 Bazı hastalıkların olması Orneğin; şeker hastalığı, tiroid veya paratiroid bezinin fazla calışması, midebarsak operasyonu gecirmiş olmak, uzun suren hareketsizlik, felcler, bazı romatizmal hastalıklar ve diğer bazı endokrin (hormonal) hastalıklar osteoporoza neden olabilmektedirler
Butun bu nedenlerden dolayı osteoporoz hastalığının sebebinin araştırılmasında tanısında takibinde sadece muayene yeterli değildir; film, kemik yoğunluğu olcumleri, kan ve idrar incelemeleri de gerekmektedir
Belirtileri:
Bel ve sırt ağrısı
Boyda kısalma, omurgada kırık
Sırtta kaburlaşma, omuzlarda yuvarlaklaşma
El bileğinde kırık
Kaburga kırıkları
Kalca kemiğinde kırık
Hastalığın onune gecmek icin bol sebze ve sut urunleri tuketilmesi gereklidirPeynir, lor, yoğurt, sut ve bol sebze sofradan eksik edilmemelidir Gunde 1520 dakika mutlak surette guneşte kalınmalı ve egzersiz yapılmalıdır Egzersiz gunde en azından yarım saat tempolu yuruyuş şeklinde olabilir
Osteoporozda tanı kemik mineral yoğunluğu olcumu ile konur Osteoporozun tipini belirlemek icin bununla birlikte kan biyokimya değerleri araştırılmalıdır
Erken tanı konması son derece onemlidir !!!
Tedavide;
1 Yaşam tarzında değişiklikler yaparak duşmeyi azaltacak onlemler almak,
2 Doktorunuzca onerilen egzersiz programlarını uygulamaya calışmak,
3 Beslenme şeklinizi onerilen şekilde duzenlemek,
4 İlaclarınızı duzenli kullanmak ve yine duzenli doktor kontrolune gitmek,
5 Osteoporozun onlenebilen ve tedavi edilebilen bir hastalık olduğunu bilmek gerekmektedir
PROFDR FİKRET TUZUNALMAN HASTANESİ