Renkleri Nasıl Goruyoruz ?
Renkleri Nasıl Goruruz ?
Renkler hakkında bilgi,
renk korluğu
Renleri nasıl goruyoruz
Dalton, kanın ‘cok koyu yeşil ’ ve defne yaparağının kırmızı balmumuyla ’ aynı renkte olduğunu soylerdi Evet, unlu bir kimyager olan Dalton, renk korluğu ya da daha doğrusu renk goruşunde bozukluk olan biriydi
Dalton ’a kırmızı, griymiş ve yeşilden pek az farklı bir renkmiş gibi gorunurdu
Dunya Capında Bir Problem
1980 yılında Londra ’daki City Universitesinden Dr Janet Voke İngiltere ’de iki milyondan fazla insanın renk goruşunun bozuk olduğu tahmininde bulundu Bazı yalıtılmış toplumlarda bu problem daha az gorulmektedir Fiji adasında her 120 kişiden biri renk korudur, oysa Kanada ’da ortalama her 9 kişiden biri renkleri normal gormuyor
Renk goruşu insandan insana değişir Cok geniş capta kabul edilen bir kurama gore, uc ışın kırmızı, yeşil ve mavi aynı oranda birleştiğinde normal olarak ayırt edebileceğiniz diğer renkler ortaya cıkar Bununla beraber gorduğunuz butun renkler, bu ana renklerden sadece ikisinin karışımıyla meydana geliyor ve ucuncu rengin karışması sizde pek bir fark oluşturmuyorsa, renkleri tam ayırt edemiyorsunuz demektir Bu iki renklilik, yani dikromatik denilen bir gorme bozukluğudur John Dalton kırmızı korluğu olan bir dikromattı
Tek renk gorebilen monokromatlarda ise durum daha da ciddidir Onlar hicbir rengi ayırt edemezler Monokromatlar icin siyahbeyaz TV ile renkli olanı arasında hicbir fark yoktur
Renk koru olanların coğu uc rengi de normal goremeyen trikromatlardır Onların gordukleri renkler yine bu uc ana rengin karışımıdır; fakat onlar bu ana renkleri normal koyulukta algılayamazlar Sizde bu problem varsa, TV ’nizin rengini ayarladığınızda renkleri normal goren arkadaşlarınız herhalde “cok kırmızı! yada “cok yeşil! diye bağıracaklardır
The New Encyclopedia Britannica ‘dalga boyu ayırt etme aygıtını ’ bunun sebeblerinden biri olarak tanıtır Gozlerinizin her birinin retinasında (ağtabakasında) 130 milyon kadar ışık reseptoru (dış etkileri alan sinir ucları) bulunur fakat onlardan sadece 7 milyonu size renk goruşu verir Bu renk reseptorleri konik gorunumlerinden dolayı koni diye adlandırılırlar
Renkleri normal goren insanlarda uc tur koni vardır Bazı koniler ışığın daha uzun dalga boyunu (kırmızıyı) fark ederler İkinci grup orta dalga boyuna (yeşile) ve ucuncu grup da en kısa dalga boyuna (maviye) duyarlıdır Eğer bu gruplardan biri sizde eksikse ya da yeterince duyarlı değilse, bozukluk vardır Orneğin, eğer kırmızıyı normal olarak fark edemiyorsanız, elmaların yeşilden kırmızıya doğru olgunlaşmalarını anlayamayacaksınız demektir
Konilerin beyne gonderdikleri mesajları etkileyen gorme sinirlerindeki herhangi bir hasar renk korluğunu başlatabilir Bazı doğum kontrol haplarının da mavi, yeşil ve sarıyı algılayışı değiştirdiği bildiriliyor Colour Vision Testing (Renk goruşunu deneme) kitabında Dr Voke sigara ve alkolu de kırmızı yeşil korluğune sebeb olan faktorler arasında sayıyor
Yaşlılık da kişinin ozellikle mavi ışınlara karşı hassasiyetini bozabilir Araştırmacı R Lakowski, renkleri algılama gucunun genclik yıllarında doruğa ulaştığını ve 35 yaşına kadar devam ettiğini, sonra yavaş yavaş gerilediğini ve ozellikle 60 yaşından sonra iyice bozulduğunu acıklamaktadır
Renkleri normal olarak gormek, Yaratanın bize cok ozel bir nimetidir Eğer konileriniz doğru calışır ve gorme sinirleriniz kodlanmış mesajları beyninize tam olarak iletirse, butun renkleri gorursunuz How Animals See (Hayvanlar nasıl ğorur) kitabı, ‘eğitilmiş bir insan gozunun 150 kadar renk tonunu fark edebildiğini ’ bildirmektedir The World Book Encyclopedia, “bircok hayvan renkleri herhalde bizim gorduğumuz gibi gormuyor Fakat onlar icin bu durum normaldir, bir bozukluk değildir diyor
Eğer siz renkleri her zaman bozuk goruyorsanız, hic şuphesiz bu ozelliği miras aldınız demektir Cunku renk korluğu ırsi bir hastalıktır
56 yaşındaki cocuğunuzun renkleri tanımakta zorluk cektiğini goruyorsanız; birbirinden farklı renkte coraplar giyiyorsa ya da kendisinden bir renk istendiğinde doğru renkteki kalemi veremiyorsa onun gorme kabiliyetini kontrol ettirmelisiniz
Renk gorme kabiliyetini kontrol etmenin en populer yollarından biri “İşihara Testidir Testi yapan, cocuğunuza uzerlerinde değişik renkte benekler olan bir takım kartlar gosterir Benekler arasında renkleri normal gorenlerin fark edebilecekleri ornekler ve sayılar vardır Cocuğunuz gorduğu orneği ve sayıyı soylemelidir Aynı kartta kırmızı korluğu olan cocuk ‘6 ’yı yeşil korluğu olan cocuk ‘9 ’u gorur Cocuğunuz ‘96 ’yı goruyorsa, bu teste gore renkleri normal goren biridir
Cocukların eğitiminde kullanılan malzemelerde renkler giderek daha fazla kullanıldığına gore, cocuğunuzun renkleri bozuk gorup gormediğini bilmeniz onemlidir Fakat miras alınan renk korluğu bugun tedavi edilemediğine ve duzeltilemediğine gore, acaba bu konuda bir şey yapabilir misiniz?
Alınacak Onlemler
Colour kitabının yazarı olan Hazel Rossotti, once erken teşhisi, sonra da “renk korluğu olan kişinin karışıklıklara neden olabilecek durumlardan haberdar edilmesini ve ona belirsiz renkler yerine mumkun olan diğer etkenlere guvenmenin oğretilmesini tavsiye ediyor
Renk korluğu olan cocuğunuza yollardaki renkli trafik işaretlerinin ne anlama geldiğini oğretebilirsiniz O belki kırmızı dur ışığıyla yeşil “gec ışığı arasındaki farkı bulundukları yerlerden anlayabiliyorsa da, yine de onun karanlıkta yalnız başına sokağa cıktığında işaretleri doğru anlayabilmesi icin her ışığın birbirinden farklı olan koyuluğuna ve parlaklığına dikkat etmesine yardımcı olun
Eğer siz renk koruyseniz, karar verirken sadece renklere guvenmekten kacınırsanız iyi edersiniz Beyin renk goruşundeki bozuklukları bir dereceye kadar telafi edebildiğine gore, bir cismin parlaklığına, duruşuna ve şekline daha fazla dikkat ederek renk bilginizi butunleyebilirsiniz Renkleri normal goren dostlarınızdan ve akrabalarınızdan yardım istemekten cekinmeyin
Meslek secimi gibi onemli bir karar verirken, renk goruşundeki bozukluğun getirdiği dezavantajları hesaba katmanız hikmetli bir davranış olacaktır Bazı mesleklerde renk korluğu ciddi bir dezavantaj olabilir Orneğin bu, bircok kimyager, eczacı, matbaacı ve fotoğrafcı icin bir engeldir Renkleri iyi gormek takma diş yaparken dişciler icin bir avantajdır Aynı şekilde kasaplar ve gıda endustrisinde calışanlar renkleri iyi gorurlerse, yiyeceklerdeki farklılıkları cok daha iyi anlayabilirler Renk ayrımı yapamamak, hemşirelerin ve doktorların, hastalarının sağlık durumu hakkında doğru karar vermelerini zorlaştırabilir
Normal goren herkes cok buyuk bir avantaja sahiptir Eğer siz renkleri kısmen goruyorsanız, ozel bir dikkat gostermelisiniz Orneğin, gereksiz ilaclar kullanmanın, icki icmenin ya da sigara kullanmanın renk ayırımınızı daha da bozacağının bilincinde olmalısınız Eğer renkleri tam olarak goruyorsanız, değerine paha bicilmez bir hazineye sahipsiniz
Renkleri Nasıl Goruruz ?
Renkler hakkında bilgi,
renk korluğu
Renleri nasıl goruyoruz
Dalton, kanın ‘cok koyu yeşil ’ ve defne yaparağının kırmızı balmumuyla ’ aynı renkte olduğunu soylerdi Evet, unlu bir kimyager olan Dalton, renk korluğu ya da daha doğrusu renk goruşunde bozukluk olan biriydi
Dalton ’a kırmızı, griymiş ve yeşilden pek az farklı bir renkmiş gibi gorunurdu
Dunya Capında Bir Problem
1980 yılında Londra ’daki City Universitesinden Dr Janet Voke İngiltere ’de iki milyondan fazla insanın renk goruşunun bozuk olduğu tahmininde bulundu Bazı yalıtılmış toplumlarda bu problem daha az gorulmektedir Fiji adasında her 120 kişiden biri renk korudur, oysa Kanada ’da ortalama her 9 kişiden biri renkleri normal gormuyor
Renk goruşu insandan insana değişir Cok geniş capta kabul edilen bir kurama gore, uc ışın kırmızı, yeşil ve mavi aynı oranda birleştiğinde normal olarak ayırt edebileceğiniz diğer renkler ortaya cıkar Bununla beraber gorduğunuz butun renkler, bu ana renklerden sadece ikisinin karışımıyla meydana geliyor ve ucuncu rengin karışması sizde pek bir fark oluşturmuyorsa, renkleri tam ayırt edemiyorsunuz demektir Bu iki renklilik, yani dikromatik denilen bir gorme bozukluğudur John Dalton kırmızı korluğu olan bir dikromattı
Tek renk gorebilen monokromatlarda ise durum daha da ciddidir Onlar hicbir rengi ayırt edemezler Monokromatlar icin siyahbeyaz TV ile renkli olanı arasında hicbir fark yoktur
Renk koru olanların coğu uc rengi de normal goremeyen trikromatlardır Onların gordukleri renkler yine bu uc ana rengin karışımıdır; fakat onlar bu ana renkleri normal koyulukta algılayamazlar Sizde bu problem varsa, TV ’nizin rengini ayarladığınızda renkleri normal goren arkadaşlarınız herhalde “cok kırmızı! yada “cok yeşil! diye bağıracaklardır
The New Encyclopedia Britannica ‘dalga boyu ayırt etme aygıtını ’ bunun sebeblerinden biri olarak tanıtır Gozlerinizin her birinin retinasında (ağtabakasında) 130 milyon kadar ışık reseptoru (dış etkileri alan sinir ucları) bulunur fakat onlardan sadece 7 milyonu size renk goruşu verir Bu renk reseptorleri konik gorunumlerinden dolayı koni diye adlandırılırlar
Renkleri normal goren insanlarda uc tur koni vardır Bazı koniler ışığın daha uzun dalga boyunu (kırmızıyı) fark ederler İkinci grup orta dalga boyuna (yeşile) ve ucuncu grup da en kısa dalga boyuna (maviye) duyarlıdır Eğer bu gruplardan biri sizde eksikse ya da yeterince duyarlı değilse, bozukluk vardır Orneğin, eğer kırmızıyı normal olarak fark edemiyorsanız, elmaların yeşilden kırmızıya doğru olgunlaşmalarını anlayamayacaksınız demektir
Konilerin beyne gonderdikleri mesajları etkileyen gorme sinirlerindeki herhangi bir hasar renk korluğunu başlatabilir Bazı doğum kontrol haplarının da mavi, yeşil ve sarıyı algılayışı değiştirdiği bildiriliyor Colour Vision Testing (Renk goruşunu deneme) kitabında Dr Voke sigara ve alkolu de kırmızı yeşil korluğune sebeb olan faktorler arasında sayıyor
Yaşlılık da kişinin ozellikle mavi ışınlara karşı hassasiyetini bozabilir Araştırmacı R Lakowski, renkleri algılama gucunun genclik yıllarında doruğa ulaştığını ve 35 yaşına kadar devam ettiğini, sonra yavaş yavaş gerilediğini ve ozellikle 60 yaşından sonra iyice bozulduğunu acıklamaktadır
Renkleri normal olarak gormek, Yaratanın bize cok ozel bir nimetidir Eğer konileriniz doğru calışır ve gorme sinirleriniz kodlanmış mesajları beyninize tam olarak iletirse, butun renkleri gorursunuz How Animals See (Hayvanlar nasıl ğorur) kitabı, ‘eğitilmiş bir insan gozunun 150 kadar renk tonunu fark edebildiğini ’ bildirmektedir The World Book Encyclopedia, “bircok hayvan renkleri herhalde bizim gorduğumuz gibi gormuyor Fakat onlar icin bu durum normaldir, bir bozukluk değildir diyor
Eğer siz renkleri her zaman bozuk goruyorsanız, hic şuphesiz bu ozelliği miras aldınız demektir Cunku renk korluğu ırsi bir hastalıktır
56 yaşındaki cocuğunuzun renkleri tanımakta zorluk cektiğini goruyorsanız; birbirinden farklı renkte coraplar giyiyorsa ya da kendisinden bir renk istendiğinde doğru renkteki kalemi veremiyorsa onun gorme kabiliyetini kontrol ettirmelisiniz
Renk gorme kabiliyetini kontrol etmenin en populer yollarından biri “İşihara Testidir Testi yapan, cocuğunuza uzerlerinde değişik renkte benekler olan bir takım kartlar gosterir Benekler arasında renkleri normal gorenlerin fark edebilecekleri ornekler ve sayılar vardır Cocuğunuz gorduğu orneği ve sayıyı soylemelidir Aynı kartta kırmızı korluğu olan cocuk ‘6 ’yı yeşil korluğu olan cocuk ‘9 ’u gorur Cocuğunuz ‘96 ’yı goruyorsa, bu teste gore renkleri normal goren biridir
Cocukların eğitiminde kullanılan malzemelerde renkler giderek daha fazla kullanıldığına gore, cocuğunuzun renkleri bozuk gorup gormediğini bilmeniz onemlidir Fakat miras alınan renk korluğu bugun tedavi edilemediğine ve duzeltilemediğine gore, acaba bu konuda bir şey yapabilir misiniz?
Alınacak Onlemler
Colour kitabının yazarı olan Hazel Rossotti, once erken teşhisi, sonra da “renk korluğu olan kişinin karışıklıklara neden olabilecek durumlardan haberdar edilmesini ve ona belirsiz renkler yerine mumkun olan diğer etkenlere guvenmenin oğretilmesini tavsiye ediyor
Renk korluğu olan cocuğunuza yollardaki renkli trafik işaretlerinin ne anlama geldiğini oğretebilirsiniz O belki kırmızı dur ışığıyla yeşil “gec ışığı arasındaki farkı bulundukları yerlerden anlayabiliyorsa da, yine de onun karanlıkta yalnız başına sokağa cıktığında işaretleri doğru anlayabilmesi icin her ışığın birbirinden farklı olan koyuluğuna ve parlaklığına dikkat etmesine yardımcı olun
Eğer siz renk koruyseniz, karar verirken sadece renklere guvenmekten kacınırsanız iyi edersiniz Beyin renk goruşundeki bozuklukları bir dereceye kadar telafi edebildiğine gore, bir cismin parlaklığına, duruşuna ve şekline daha fazla dikkat ederek renk bilginizi butunleyebilirsiniz Renkleri normal goren dostlarınızdan ve akrabalarınızdan yardım istemekten cekinmeyin
Meslek secimi gibi onemli bir karar verirken, renk goruşundeki bozukluğun getirdiği dezavantajları hesaba katmanız hikmetli bir davranış olacaktır Bazı mesleklerde renk korluğu ciddi bir dezavantaj olabilir Orneğin bu, bircok kimyager, eczacı, matbaacı ve fotoğrafcı icin bir engeldir Renkleri iyi gormek takma diş yaparken dişciler icin bir avantajdır Aynı şekilde kasaplar ve gıda endustrisinde calışanlar renkleri iyi gorurlerse, yiyeceklerdeki farklılıkları cok daha iyi anlayabilirler Renk ayrımı yapamamak, hemşirelerin ve doktorların, hastalarının sağlık durumu hakkında doğru karar vermelerini zorlaştırabilir
Normal goren herkes cok buyuk bir avantaja sahiptir Eğer siz renkleri kısmen goruyorsanız, ozel bir dikkat gostermelisiniz Orneğin, gereksiz ilaclar kullanmanın, icki icmenin ya da sigara kullanmanın renk ayırımınızı daha da bozacağının bilincinde olmalısınız Eğer renkleri tam olarak goruyorsanız, değerine paha bicilmez bir hazineye sahipsiniz