Sınav öncesi öğrenilen bilgilerin verimli bir şekilde kullanılmasını sınav esnası alıkoyan ve performansın düşmesine yol açan yoğun korku ve kaygı olarak tanımlanır.
Sınav esnasında zihninizin donup kaldığını hissediyor musunuz? Zar zor nefes alıp, kalbinizin hızlı attığını ve yapamayacağınızı düşündüğünüz oluyor mu?
Çoğu insan sınav esnası kaygı yaşıyor, ama araştırmalar bazı kişilerin herkesten çok daha fazla sınav kaygısı yaşadığını gösteriyor. Peki bu neden oluyor? Bunun ile nasıl başa çıkabiliriz?
Sınav kaygısı belirtileri nelerdir?
Tedirginlik, uyku düzeninde bozulma, başarısızlık korkusu, kendine güvende azalma,karın ağrıları, iç sıkıntısı,terleme gibi bedensel yakınmalar,huzursuzluk,dikkat ve konsantrasyonda bozulma en çok görülen belirtilerdir.
Sınav kaygısının yaşandığı nasıl anlaşılır ve etkileri nelerdir?
Öğrencilerin akademik performansında apaçık bir düşüş gözlemleyebiliriz. Öğrenciler sınava çalışmayı reddeder ve erteler. Bu konu hakkındaki sorulardan kaçınır ve rahatsız olurlar. Öğrenci çok fazla çalışmasına rağmen performans düşüklüğü dikkat dağınıklığı ve derse odaklanamama durumu kaygının olduğunu gösterir. Bu kaygı rekabetçi ve mükemmeliyetçi kişilik yapısı, sosyal çevredeki bireylerin beklenti ve baskılarından ve olmamış hayali düşünce biçimlerine sahip olmaktan kaynaklanır. Kaygının başlıca etkileri öğrenilenleri aktaramama, okuduğunu anlamama, düşünceleri yönetmede zorluk, dikkatte azalma, sınavın içeriğine değil kendisine odaklanma, zihinsel becerilerde zayıflama öğrenciyi farkında olmadan kendi davranışını denetleyemez hale getirir. “Sınava hazır değilim”,“Sınav niye yapılıyor ne gerek var” “Bu gereksiz bilgileri nerede ne zaman kullanacağım” “Bu bilgiler gelecekte işime yaramaz” “Sınava hazırlanmam için gerekli zaman yok çok fazla konu var” sıklıkla görülen olumsuz otomatik düşüncelerdir.
Sınav kaygısı baş edilebilirdir
Eğer bir konuda hiç kaygınız yoksa, o konuyu önemsemiyorsunuzdur. Bu yüzden motive olamazsınız. Hedef kaygıyı tümüyle yok etmek değil, ona yenilmeme ve seviyesini belli bir düzeyde tutmaktır.Normal düzeydeki bir kaygı,istek duyma,karar alma ve alınan karar doğrultusunda ilerleme performansın artmasına yardımcı olacaktır.Bu yüzden öğrencilerin kaygı ile başa çıkmasına yardım ederken,kaygıyı tamamen ortadan kaldırmayı denemek yerine,yönetilebilir bir seviyeye öğrencinin getirmesine yardımcı olmaya çalışın.
Ailelere öneri
Sıklıkla aileler kendi kaygılarını çocuklarına yansıtmaktadır. Bu yüzden aileler sınırlarının farkında olmalıdır.Çocuğa güvenmeli ve sorumluluk vermeli,önemsemeli ve geri bildirimde bulunmalıdır.Sınavla ilgili konularda akranları ile kıyaslamamalı ve gerçekçi olmalıdır.Düşünce paylaşımı ve empati önemlidir.Öğrenciyi cesaretlendirmeli,bunu büyük bir sorun yapmamalı, ve sınavı çok büyük bir dert olarak çocuğa empoze etmemelidir.Ailedeki bireyler uygun rol modeli olmalı,çocuklar karşılıksız sevilmeli ve uygun problem çözme davranışları geliştirilmelidir.
Psikiyatrik destek ne zaman gerekir?
Bir ruhsal bozukluk meydana gelirse (anksiyete,depresyon,dikkat dağınıklığı gibi) kaygı ile başa çıkmak için uygun olmayan yollar arama,davranış bozukluklarının görülmesi psikiyatrik destek gerektiğinin göstergeleridir.