Tanzimat dönemi sanatçıları
Tanzimat dönemi özellikleri
Tanzimat dönemi ilkler
TANZİMAT DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI
Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatının,1 ’ta Şinasi ’nin Agah Efendi ile birlikte çıkarttıkları Çevirmenı Ahval gazetesi ile başladığı kabul edilmektedir
Tanzimat edebiyatının sürdüğü dönem,demokratik hak ve özgürlükleri, idarecisanatkâr ilişkileri yönünden bambaşka nitelikler taşırTanzimat dönemi iki süreç yaşamıştırBirincisi 1877 ’de IIAbdulhamit ’in Meşrutiyet Meclisi ’nin çalışmalarını durdurmasına kadar geçen, demokratik yargı ve özgürlüklerin kullanıldığı zaman, ikincisi 1877 ’den sonra başlayan baskıcı yönetimin, sanat ve edebiyatı etkilediği vakitBu nedenle Tanzimat edebiyatı; Birinci Dönem(11877) ve İkinci Dönem (18771896) olarak iki dönemde ele alınmıştır
TANZİMAT EDEBİYATINDA İLKLER
Ilk resmi gazete : Takvimi Vekayı (1831
Ilk sanki resmi gazete : Ceridei Havadis (1840)
Ilk özel Türkçe gazete : Şinasi, Agah Efendi, Çevirmenı Ahval (1)
Ilk mizahi gazete : Teador Kasap, Diyojen (1870
Birincil tenkit : Namık Kemal, Tahribi Harabat
Ilk makale : Şinasi, Tercümanı Ahval Mukaddimesi
Ilk yazılan tiyatro : Şinasi, Şair Evlenmesi (1859
Birincil oynanan tiyatro : Namık Kemal, Vatan Yahut Siliste
Birincil yerli roman : Şemsettin Şinasi, Taaşşukı Talat ve Fitnat (1872)
Birincil tercüme roman : Yusuf Kamil Ilk edebi roman : Namık Kemal, İntibah (1876) Paşa, Tercemei Telemak(Fenelon 1859
I DÖNEM TANZİMAT EDEBİYATI(11877)
ÖZELLİKLERİ:
1Toplum için sanat anlayışı benimsenmiştirSanat, toplumun Batılılaşması için bir araç olarak kullanılmıştır
2Eserlerin halkın anlayabileceği sade bir dille yazılması amaçlanmıştır
3Divan edebiyatının süslüsanatlı düz yazısı yerine, emin bir düşünceyi iletmeyi amaçlayan yeni bir düzyazı geliştirilmiştir; ilk önce noktalama işareti kullanılmıştır
4Şiirde yeni konular (yurt, halk, bağımsızlık, insan hakları)işlenmiştirBiçim bakımından Divan edebiyatına bağlılık sürmüş; gazel, kaside, murabba, terkibi bend gibi nazım biçimleri kullanılmıştır
5Tanzimat sanatçıları, Fransız edebiyatını örnek almışlar; klasisizmin ve romantizmin etkisinde kalmışlardır
6Birincil örnekleri bu dönemde görülen roman, teknik yönden güçsüz ve kusurludurRomanlarda Batılılaşmanın yanlış anlaşılması, aile sarsıntıları, köle ticareti gibi konular işlenmiştir
7Tanzimat tiyatrosu, sahne dili ve tekniği açısından başarılıdırTiyatro, halkı eğitmek için bir mektep gibi düşünülmüştür
8Tanzimat edebiyatı, batı etkisindeki Türk Edebiyatı ’nın birincil durağı olmasından ötürü, Batı edebiyatı türlerinin birincil örnekleri bu dönemde verilmiştirBu dönem edebiyatı bir “birinciller edebiyatıdır
BİRİNCİ DÖNEM SANATÇILARI
ŞİNASİ(18281871)
1Tanzimat Edebiyatının kurucusu ve öncüsüdür
2Divan Edebiyatı kasidelerine, nesnel bir içerik kazandırmıştırŞiirlerinde, “insan hakları, hukukun üstünlüğü, demokratik haklar gibi yeni konular ve kavramlar üzerinde durmuştur
3Şair Evlenmesi adlı üç birlik kuralına uyan, tek perdelik töre komedisi ile, ulusal tiyatromuzun izleyeceği yolu vurgularBu tiyatroda Batı tiyatrosu tekniği ile geleneksel halk tiyatrosu öğeleri kaynaştırılmıştırNoktalama işaretleri ilk önce bu eserde kullanılmıştır
4Şinasi, klasisizmin etkisinde kalmıştırBatı edebiyatından şiir ve La Fontaine ’den fabl çevirileri yapmıştır
Yapıtları : Şair Evlenmesi (tiyatro), Tercümanı Ahval, Tasviri Efkar (gazete), Durubu Emsali Osmaniye (atasözü derleme), Çevirii Manzume (tercüme şiir)
NAMIK KEMAL(18401888)
1Tanzimat döneminin en manâlı hafıza, sanat ve siyaset adamıdır
2Gençliğinde Divan Edebiyatı türünden şiirler yazmış, Avrupa ’ya gittikten daha sonra yeni edebiyatı benimsemiş ve o yolda ürünler vermiştir
3Şiirleri biçim bakımından eski, konu bakımından yenidirYurt, kamu, hür gibi konuları işlemiştirAyrıca şiirlerinde mücadeleci teni bir insan tipi yaratmıştır
4Tiyatroyu “eğlencelerin en faydalısı olarak nitelemiş, halkın eğitilmesinde okul gibi görmüş, sahne dili ve tekniği yönünden başarılı yapıtlar vermiştir
Yapıtları : Şiirleri kitap olarak yayınlanmamıştırVatan Yoksa Silistre, Zavallı Çocuk, Akif Bey, Gülnihal, Celalettin Harzemşah, Kara Bela (tiyatro); İntibah (Sergüzeşti Ali Bey, Son Vicdan Azabı), Cezmi (roman); Tahribi Harabat, Peşine Düşüp Takip (tenkit); Özgürlük, İbret (gazete); Osmanlı Tarihi (tarih) *
Tanzimat dönemi özellikleri
Tanzimat dönemi ilkler
TANZİMAT DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI
Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatının,1 ’ta Şinasi ’nin Agah Efendi ile birlikte çıkarttıkları Çevirmenı Ahval gazetesi ile başladığı kabul edilmektedir
Tanzimat edebiyatının sürdüğü dönem,demokratik hak ve özgürlükleri, idarecisanatkâr ilişkileri yönünden bambaşka nitelikler taşırTanzimat dönemi iki süreç yaşamıştırBirincisi 1877 ’de IIAbdulhamit ’in Meşrutiyet Meclisi ’nin çalışmalarını durdurmasına kadar geçen, demokratik yargı ve özgürlüklerin kullanıldığı zaman, ikincisi 1877 ’den sonra başlayan baskıcı yönetimin, sanat ve edebiyatı etkilediği vakitBu nedenle Tanzimat edebiyatı; Birinci Dönem(11877) ve İkinci Dönem (18771896) olarak iki dönemde ele alınmıştır
TANZİMAT EDEBİYATINDA İLKLER
Ilk resmi gazete : Takvimi Vekayı (1831
Ilk sanki resmi gazete : Ceridei Havadis (1840)
Ilk özel Türkçe gazete : Şinasi, Agah Efendi, Çevirmenı Ahval (1)
Ilk mizahi gazete : Teador Kasap, Diyojen (1870
Birincil tenkit : Namık Kemal, Tahribi Harabat
Ilk makale : Şinasi, Tercümanı Ahval Mukaddimesi
Ilk yazılan tiyatro : Şinasi, Şair Evlenmesi (1859
Birincil oynanan tiyatro : Namık Kemal, Vatan Yahut Siliste
Birincil yerli roman : Şemsettin Şinasi, Taaşşukı Talat ve Fitnat (1872)
Birincil tercüme roman : Yusuf Kamil Ilk edebi roman : Namık Kemal, İntibah (1876) Paşa, Tercemei Telemak(Fenelon 1859
I DÖNEM TANZİMAT EDEBİYATI(11877)
ÖZELLİKLERİ:
1Toplum için sanat anlayışı benimsenmiştirSanat, toplumun Batılılaşması için bir araç olarak kullanılmıştır
2Eserlerin halkın anlayabileceği sade bir dille yazılması amaçlanmıştır
3Divan edebiyatının süslüsanatlı düz yazısı yerine, emin bir düşünceyi iletmeyi amaçlayan yeni bir düzyazı geliştirilmiştir; ilk önce noktalama işareti kullanılmıştır
4Şiirde yeni konular (yurt, halk, bağımsızlık, insan hakları)işlenmiştirBiçim bakımından Divan edebiyatına bağlılık sürmüş; gazel, kaside, murabba, terkibi bend gibi nazım biçimleri kullanılmıştır
5Tanzimat sanatçıları, Fransız edebiyatını örnek almışlar; klasisizmin ve romantizmin etkisinde kalmışlardır
6Birincil örnekleri bu dönemde görülen roman, teknik yönden güçsüz ve kusurludurRomanlarda Batılılaşmanın yanlış anlaşılması, aile sarsıntıları, köle ticareti gibi konular işlenmiştir
7Tanzimat tiyatrosu, sahne dili ve tekniği açısından başarılıdırTiyatro, halkı eğitmek için bir mektep gibi düşünülmüştür
8Tanzimat edebiyatı, batı etkisindeki Türk Edebiyatı ’nın birincil durağı olmasından ötürü, Batı edebiyatı türlerinin birincil örnekleri bu dönemde verilmiştirBu dönem edebiyatı bir “birinciller edebiyatıdır
BİRİNCİ DÖNEM SANATÇILARI
ŞİNASİ(18281871)
1Tanzimat Edebiyatının kurucusu ve öncüsüdür
2Divan Edebiyatı kasidelerine, nesnel bir içerik kazandırmıştırŞiirlerinde, “insan hakları, hukukun üstünlüğü, demokratik haklar gibi yeni konular ve kavramlar üzerinde durmuştur
3Şair Evlenmesi adlı üç birlik kuralına uyan, tek perdelik töre komedisi ile, ulusal tiyatromuzun izleyeceği yolu vurgularBu tiyatroda Batı tiyatrosu tekniği ile geleneksel halk tiyatrosu öğeleri kaynaştırılmıştırNoktalama işaretleri ilk önce bu eserde kullanılmıştır
4Şinasi, klasisizmin etkisinde kalmıştırBatı edebiyatından şiir ve La Fontaine ’den fabl çevirileri yapmıştır
Yapıtları : Şair Evlenmesi (tiyatro), Tercümanı Ahval, Tasviri Efkar (gazete), Durubu Emsali Osmaniye (atasözü derleme), Çevirii Manzume (tercüme şiir)
NAMIK KEMAL(18401888)
1Tanzimat döneminin en manâlı hafıza, sanat ve siyaset adamıdır
2Gençliğinde Divan Edebiyatı türünden şiirler yazmış, Avrupa ’ya gittikten daha sonra yeni edebiyatı benimsemiş ve o yolda ürünler vermiştir
3Şiirleri biçim bakımından eski, konu bakımından yenidirYurt, kamu, hür gibi konuları işlemiştirAyrıca şiirlerinde mücadeleci teni bir insan tipi yaratmıştır
4Tiyatroyu “eğlencelerin en faydalısı olarak nitelemiş, halkın eğitilmesinde okul gibi görmüş, sahne dili ve tekniği yönünden başarılı yapıtlar vermiştir
Yapıtları : Şiirleri kitap olarak yayınlanmamıştırVatan Yoksa Silistre, Zavallı Çocuk, Akif Bey, Gülnihal, Celalettin Harzemşah, Kara Bela (tiyatro); İntibah (Sergüzeşti Ali Bey, Son Vicdan Azabı), Cezmi (roman); Tahribi Harabat, Peşine Düşüp Takip (tenkit); Özgürlük, İbret (gazete); Osmanlı Tarihi (tarih) *