Oruç tutulması yasak olan günler hangileridir?
Dinimizde, oruç tutmanın emredildiği veya öğüt edildiği günler olduğu gibi, oruç tutmanın yasaklandığı veya güzel karşılanmadığı günler de vardır Yasağın mahiyetine ve tartma derecesine göre, bugünlerin bir kısmında oruç yetişmek haram ya da tahrîmen mekruh, öteki bir kısmında ise tenzîhen mekruhtur Oruç tutmanın yasak olduğu günlerin başında bayram günleri gelir Hz Peygamber (sas) iki vakitte oruç tutulmayacağını bildirmiştir fakat, birisi Ramazan bayramının birinci günü, diğeri kurban bayramı günleridir (Buhârî, Savm, 6667) Ramazan bayramının yalnızca birinci gününde ve kurban bayramının dört gününde oruç yetişmek yasaktır (Mevsılî, elİhtiyâr, I, 395396) Bu günlerde oruç tutmanın yasaklanmış oluşunun nedeni, bayram günlerinin yeme, içme ve mutluluk günleri olmalarıdır Ramazan bayramı, bir ay her tarafında Allah için tutulan orucun arkasında bahşedilen bir “genel iftar ziyafeti hükmündedir Bundan dolayı, ona “fıtıriftar bayramı denilmiştir Ramazan bayramının birincil günü bu yönüyle bir aylık Ramazan orucunun iftarı olmaktadır Böyle toplu iftar gününde oruçlu olmak, Allah ’ın sembolik ziyafetine katılmamak anlamına kazanç fakat bunun en azından terbiye dışı olduğu ortadadır Allah için kurbanların kesildiği kurban bayramı günleri de ziyafet günleridir Hz Peygamber (sas), teşrik günlerinin yeme, içme ve Allah ’ı anma günleri olduğunu belirtmiştir (Ebû Dâvûd, Savm, 49) Hacıların, oruç tuttukları takdirde çelimsiz ve bitap düşme ihtimalleri bulunduğu takdirde, Zilhicce ’nin 8 “terviye ve 9 “arefe günlerinde oruç tutmamaları daha yerinde olur Zira Hz Peygamber (sas), arefe günü Arafat ’ta olanların oruç tutmalarını yasaklamıştır (Ebû Dâvûd, Savm, 64) Çünkü hac ibadetini yaparken daha dinç ve canlı olmaları, öncesinde nafile oruç tutmuş olmalarından daha hayırlıdır Bunların dışındaki bazı günlerde oruç tutmak ise çeşitli sebeplerle mekruh sayılmıştır Mesela; sadece âşûrâ gününde oruç yakalamak, yahudilere benzemek ve onları taklidini yapmake anlamını içerdiği için mekruhtur (Ebû Dâvûd, Savm, 66) Şek günü (Şaban ayının sonuna gelip, Şaban ’dan mı yahut Ramazan ’dan mı olduğunda belirsizlik edilen gün) oruç yakalamak mekruhtur Hz Peygamber (sas), Ramazan ’ı bir veya iki gün evvelden oruç tutarak karşılamayı yasaklamıştır (Buhârî, Savm, 11, 14; Müslim, Sıyâm, 21; Ebû Dâvûd, Savm, 11) İki ya da daha fazla günü, arada iftar etmeksizin birbirine ekleyerek oruç tutmak mekruhtur Buna visâl orucu (savmi visâl) denir Hz Âişe ’nin belirttiğine göre Hz Peygamber (sas) visâl orucu tutmalarını yasaklamış; kendisinin bu şekilde oruç tuttuğu hatırlatılınca da “Siz benim gibi değilsiniz; beni Rabbim yedirir, içirir (Müslim, Sıyâm, 5558) diye cevap vermiştir *
Dinimizde, oruç tutmanın emredildiği veya öğüt edildiği günler olduğu gibi, oruç tutmanın yasaklandığı veya güzel karşılanmadığı günler de vardır Yasağın mahiyetine ve tartma derecesine göre, bugünlerin bir kısmında oruç yetişmek haram ya da tahrîmen mekruh, öteki bir kısmında ise tenzîhen mekruhtur Oruç tutmanın yasak olduğu günlerin başında bayram günleri gelir Hz Peygamber (sas) iki vakitte oruç tutulmayacağını bildirmiştir fakat, birisi Ramazan bayramının birinci günü, diğeri kurban bayramı günleridir (Buhârî, Savm, 6667) Ramazan bayramının yalnızca birinci gününde ve kurban bayramının dört gününde oruç yetişmek yasaktır (Mevsılî, elİhtiyâr, I, 395396) Bu günlerde oruç tutmanın yasaklanmış oluşunun nedeni, bayram günlerinin yeme, içme ve mutluluk günleri olmalarıdır Ramazan bayramı, bir ay her tarafında Allah için tutulan orucun arkasında bahşedilen bir “genel iftar ziyafeti hükmündedir Bundan dolayı, ona “fıtıriftar bayramı denilmiştir Ramazan bayramının birincil günü bu yönüyle bir aylık Ramazan orucunun iftarı olmaktadır Böyle toplu iftar gününde oruçlu olmak, Allah ’ın sembolik ziyafetine katılmamak anlamına kazanç fakat bunun en azından terbiye dışı olduğu ortadadır Allah için kurbanların kesildiği kurban bayramı günleri de ziyafet günleridir Hz Peygamber (sas), teşrik günlerinin yeme, içme ve Allah ’ı anma günleri olduğunu belirtmiştir (Ebû Dâvûd, Savm, 49) Hacıların, oruç tuttukları takdirde çelimsiz ve bitap düşme ihtimalleri bulunduğu takdirde, Zilhicce ’nin 8 “terviye ve 9 “arefe günlerinde oruç tutmamaları daha yerinde olur Zira Hz Peygamber (sas), arefe günü Arafat ’ta olanların oruç tutmalarını yasaklamıştır (Ebû Dâvûd, Savm, 64) Çünkü hac ibadetini yaparken daha dinç ve canlı olmaları, öncesinde nafile oruç tutmuş olmalarından daha hayırlıdır Bunların dışındaki bazı günlerde oruç tutmak ise çeşitli sebeplerle mekruh sayılmıştır Mesela; sadece âşûrâ gününde oruç yakalamak, yahudilere benzemek ve onları taklidini yapmake anlamını içerdiği için mekruhtur (Ebû Dâvûd, Savm, 66) Şek günü (Şaban ayının sonuna gelip, Şaban ’dan mı yahut Ramazan ’dan mı olduğunda belirsizlik edilen gün) oruç yakalamak mekruhtur Hz Peygamber (sas), Ramazan ’ı bir veya iki gün evvelden oruç tutarak karşılamayı yasaklamıştır (Buhârî, Savm, 11, 14; Müslim, Sıyâm, 21; Ebû Dâvûd, Savm, 11) İki ya da daha fazla günü, arada iftar etmeksizin birbirine ekleyerek oruç tutmak mekruhtur Buna visâl orucu (savmi visâl) denir Hz Âişe ’nin belirttiğine göre Hz Peygamber (sas) visâl orucu tutmalarını yasaklamış; kendisinin bu şekilde oruç tuttuğu hatırlatılınca da “Siz benim gibi değilsiniz; beni Rabbim yedirir, içirir (Müslim, Sıyâm, 5558) diye cevap vermiştir *