Gut Hastalığı Nedir? Gut Hastalığına Ne İyi Gelir?

Gut Hastalığı Nedir?​

Gut hastalığı, eklemlerde ağrıya, şişliğe, hassasiyete ve sıcaklık hissine sebebiyet veren bir iltihap biçimidir. Eklemlerde ortaya çıkan;

• Şişlik
• Kızarıklık
• Hassasiyet
• Ani ve şiddetli bir ağrı biçiminde kendini gösterir.

Genel olarak ayak başparmağındaki eklem ağrısı ile karakterize olmuştur. Gut hastalığı esnasında bacak eklemleri en çok etkilenen bölgelerdir.

Gut hastalığının atakları aniden ortaya çıkabilir. Gut hastalığı bireyi, çoğunlukla gecenin yarısında ayak başparmağında hissettiği bir yangın ya da aşırı sıcaklık hissiyle uyandırabilir. Hastalıktan etkilenen eklem bölgesi vücudun diğer kısımlarına kıyasla daha sıcak, şiş ve çok hassas bir hale gelir.

İlk ataklarda çoğunlukla bir eklemi etkileyen gut, belli bir süre sonra yaylı göstererek diğer eklemlere dağılabilir. Özellikle ayak başparmağı en yaygın biçimde etkilenen bölgelerin arasındadır, fakat gut rahatsızlığında bacak (diz, ayak bileği, ayak) ve koldaki diğer eklemleri (el, bilek ve dirsek) daha az ihtimalle etkileyebilir. Gut hastalığının ender de olsa omurgayı etkilediği gözlemlenmiştir.

İlk aşamada, yılda bir ya da birkaç kez görülen gut atakları, daha sonraki dönemlerde daha sık olabilir ve senede birkaç kez ortaya çıkabilir. Aynı zamanda gut atakları çeşitli eklemlerde ortaya çıkabileceği gibi aynı eklemlerde yine tekrarlayabilir. Gut atakları zamanla daha da sık olmaya başlayabilir ve eklemlere yaylım gösterebilir. Gut ataklarının sıklaşması ile beraber görülen belirtiler daha ciddi etkilere neden olabilir.

Gut Hastalığı Neden Olur?​

Gut, vücuttaki aşırı ürik asit düzeyinden kaynaklanır. Bu da eklemlerde ve yumuşak dokularda normal olmayan ürik asit kristallerinin (monosodyum ürat kristalleri) birikip gut hastalığının ortaya çıkmasına sebebiyet verir. Bir yumruya neden olan yumuşak dokudaki ürik asit birikimine tofüs denir. Ürik asit kristalleri böbreklerde de toplanabilir ve böbrek taşlarına sebebiyet verir.

Özellikle kırmızı et, kabuklu su canlıları ve sakatatların aşırı tüketilmesi vücutta ürik asit toplanmasına yol açar. Alkolden uzak durmak, hayvansal etlerin az, sebze ve meyveleri daha çok tüketilmesini hedefleyen bir gut hastalığı diyeti ile kandaki ürik asit düzeyini ve gut ataklarının gelişmesi ihtimalinin azaltılması sağlanabilir.

Gut Hastalığı Belirtileri Nelerdir?​

Gut, genellikle uyarı vermeden ortaya çıkan ani ve tekrarlayan ataklarla tanınır. Şiddetli ve kronikleşen gut, bedenin deforme olmasına sebep olabilir. Her birey farklı belirtiler yaşayabilirken, en sık olarak görülen gut belirtileri ise şöyledir;

Yoğun Eklem Ağrısı​

Gut, çoğunlukla ayak başparmağının eklemini etkiler, fakat bu durum herhangi bir eklemde de meydana gelebilir. Ağrının başlamasının ardından 4 ila 12 saat içinde şiddeti yükselebilir. Sık olarak etkilenen diğer eklemler ise;

• Ayak bilekleri,
• Dizler,
• Dirsekler,
• El bilekleri ve parmaklarıdır.

Ağrı​

Atak esnasında gelişen şiddetli ağrı azaldıktan sonra, bazı eklem hastalıkları birkaç günden birkaç haftaya kadar devam edebilir. Atakların daha uzun sürmesi ise daha fazla eklemin etkilenmesine neden olabilir.

Şişlik ve Kızarıklık​

Atak esnasında etkilenen eklemlerde şişlik ve kırmızı lekeler ortaya çıkabilir.

Hareketlerin Kısıtlanması​

Gut hastalığının ilerlediği durumlarda ise eklemler normal şekilde hareket ettirilemeyebilir ve bu da hareketlerin kısıtlanmasına sebep olur.

Gut Hastalığı Tanı Yöntemleri Nelerdir?​

Gut, basit bir kan testiyle kolayca teşhis edilemeyen hastalıklar arasındadır. Çünkü pek çok insanın farklı sebeplere bağlı olarak kan ürik asit seviyelerinde artış olabilir ve bu durum her zaman gut hastalığına sebebiyet vermemektedir.

Gut hastalığının tanısı için, hastalıktan etkilendiğinden şüphelenilen bir eklemden sıvı alınır ve bu sıvı patolojik inceleme için laboratuvara gönderilir. Alınan sıvı, monosodyum ürat kristallerinin varlığını saptamak için kullanılan bir mikroskop altında incelenir.

Kan Testi​

Hekiminiz kandaki ürik asit ve kreatinin düzeylerini ölçmek için bir kan testi önerebilir. Buna rağmen kan testi sonuçları yanıltıcı olabilir. Bazı insanlar yüksek ürik asit düzeylerine sahiptir, ancak hiçbir zaman gut hastalığına sahip değillerdir. Bazı insanlar da gut belirtileri ve semptomları taşır, ancak kanlarında olağandışı ürik asit seviyeleri bulunmamaktadır.

Röntgen​

Gut hastalığı dışında eklem iltihabına sebep olabilecek diğer hastalıkların bulunmasında yardım eder.

Ultrason​

Ultrason, kas ve iskelet sistemindeki eklemlerde ortaya çıkan iltihabi durumu veya ürat kristallerini tespit eder.

MR​

MR görüntülemesi ile eklemlerdeki ürat kristallerin varlığı saptanabilir.

Gut hastalığı, eklemlerin zayıflamasına ve uzun dönemde ise eklem hasarına sebep olabileceğinden, bu hastalıkta doğru tanının konulması son derece elzemdir.

Gut Hastalığı Tedavi Yöntemleri Nelerdir?​

Pek çok insan gut hastalığının kesin çözümü var mı diye merak etmektedir. Gut hastalığı tedavisi olan bir rahatsızlıktır. Gut hastalığının belirtileri, genel olarak tedavinin başlamasının ardından 24 saat içinde belirgin bir şekilde düzelir. Risk etkenlerine bağlı olarak, değiştirilebilir vakalarda ele alınarak kandaki ürik asit düzeyleri düşürülebilir ve yaşam biçiminde yapılan değişimlerle desteklenebilir.

Tedavide kullanılan gut hastalığı ilaçları, gut ataklarını engelleyerek, ürik asidi düşürmeye yardım eder. Böylece gelecekteki gut atakları da engellenmiş olur. Gut hastalığında öngörülen tedavi biçimi, bireyin yaşı, aldığı ilaç tipi, böbrek işlevi, genel sağlık durumu ve diğer problemlere bağlı olarak değişebilir.

Antienflamatuar ilaçlar, ağrıyı ve atakların şiddetini düşürebilir. Gut hastalığı tamamen iyileşene kadar çoğunlukla devam ederler. Yan etkiler ortaya çıkarsa, tedavi farklı bir ilaçla değiştirilebilir. Doktorunuz, muhtemel yan etkileri sizinle görüşecektir. Ayrıca;

• Böbrek hastalığı
• Kalp yetmezliği,
• Diyabet,
• Ülser hastalığı,
• Mide veya bağırsak kanaması öyküsü,
• Diğer kronik durumlar varsa gut tedavisi bunlara göre de şekil alabilmektedir.

Gut Hastalığına Ne İyi Gelir?​

Sağlıklı bir yaşam biçimi, spor yapmak, stresten ve akşam yemeğinde ağır gıdalar yemekten uzak durmak gut hastalığına sahip olan bir insanın hayat kalitesini yükseltir ve uzun dönemde hastalığın seyrini olumlu etkiler ve hastalığın ilerlemesini engeller. Bunun yanı sıra hastalığın en temel sebebi olan protein alımının azaltılması ve özellikle kırmızı etin tüketiminin azaltılması şarttır.

Fazla kiloları vermek ve ideal kilonuzu korumak sizi başka pek çok rahatsızlıktan koruduğu gibi gut hastalığından da korur. Genellikle sağlıklı bir yaşamı benimsemeniz ve yaşamınızın bir parçası haline getirmeniz ve hiç bırakmamanız gereken bir ideal olmalıdır.

Diğer rahatsızlıklarla karıştırılmaması ve ciddi bir hasara neden olmaması için detaylı bir biçimde muayene olmalısınız. Hastalık esnasında oluşabilecek iltihaplanmalar ve eklem hasarları bedene kalıcı zarar verebilir. Geçici bir çözüm olarak iltihaplı olan ekleme buz koymak gut hastalığı ağrısına iyi gelebilir, onu azaltabilir, fakat hastalığın tedavisine bir etkisi olmaz. Tedavi hekimin önerdiği ilaçlarla beraber doğru beslenme düzeninin oluşturulması ile mümkündür.

Gut Hastaları Nasıl Beslenmelidir?​

Tahıllı yiyecekler, sınırlı olanlar dışındaki tüm sebzeler, neredeyse bütün meyveler, beyaz ekmek, pirinç ve hububat alınabilir. Fakat bunları tüketirken de dikkatli olunmalı ve fazla tüketmekten kaçınılmalıdır. Kiraz, çilek, yaban mersini gibi meyveler ve kabak, salatalık gibi bolca su içeren sebzeler kandaki ürik asit düzeyinin dengelenmesine yardımcı olur.

Gut hastalığına sahip olan bireyler zeytinyağı ya da fındık yağı tüketmelidir. Kereviz yemenin de gut hastalığı semptomlarını azalttığı görülmüştür. Tüm bunların yanında aslında önemli olan hastalığa iyi gelen gıdaların fazla miktarda alınması değil, dikkatli ve düzenli alınmasıdır.

Protein vücudumuzun temel yapı taşı olsa da onun da aşırı alımı vücudumuza zarar verebilir. Gut hastaları kırmızı et tüketimini düşürmelidir. Bir günde iki avuç içinden fazla et tüketmemeli ve ayrıca fazla yağlı etlerden de uzak durmalıdır. Bununla birlikte;

• Dalak,
• İşkembe,
• Yürek,
• Sucuk,
• Pastırma,
• Salam,
• Sosis,
• Ördek,
• Ançüez,
• Sardalye,
• Kabuklu deniz ürünleri,
• Kaz,
• Küçük balıklar da gut hastalarına tavsiye edilmemektedir.

Et yendiği zamanda da yanında süt ya da yoğurt gibi gıdaların alınması gerekir. Çünkü bu gıdalar ürik asidin dengelenmesine yardım ederler. Gut hastaları baklagil alımına da özen göstermeli ve özellikle mercimek, kuru fasulye ve nohut gibi yiyecekleri bir öğünde 6-7 kaşıktan fazla tüketmemelidir. Bunun yanı sıra ıspanak ve karnabahar gibi sebzeleri 8 kaşıktan fazla, bezelye ve mantarı ise 2 kaşıktan fazla tüketmemelidir.

Ayrıca yemeklerden önce elma bir bardak suya elma sirkesi katılarak tüketilebilir. Mayalı gıdalar ve kuru yemişler de gut hastaları için tehlike arz eder. Özel bir durumu olmadığı süre boyunca, gut hastalığına sahip olan bir kişi esmer gıdalardan uzak durmalıdır. Sadece kilo vermesi gereken gut hastaları için diyetisyen tavsiyesi kapsamında esmer ekmek ve diğer esmer besinler tüketilebilir.

Diğer pek çok hastalıkta olduğu gibi gut hastalığı esnasında da margarin, katı yağlar ve iç yağlar gibi sağlıksız yağlardan tamamen uzak durmalısınız. Ayrıca gut hastaları kesinlikle alkolü de hayatlarından çıkarmalıdırlar. İlaç alımına özen göstermeli ve aspirin alınmamalıdır. Sık aralıklarla olacak şekilde az yemek yenmelidir.